ՎԵՆԴԵՏԱ՝ ՆՈՒՅՆ ՁԵՌՔՈՎ

Հատուկ քննչական ծառայությունը դադարեցրեց ՀՀ ողջ տարածքում դատարանների միաժամանակյա արգելափակման հետ կապված փաստերի քրեական հետաքննությունը՝ հանցակազմի բացակայության պատճառով։ Այլ կերպ ասած, Նիկոլ Փաշինյանի կողմնակիցների գործողություններում, որոնք նրա կոչով կաթվածահար արեցին պետության ողջ դատական համակարգի աշխատանքը, հանցակազմը բացակայում է։

Համանման կարծիքի է նաև «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, փաստաբան Նիկոլայ Բաղդասարյանը, որն օրերս հերքեց լուրերն այն մասին, թե Գագիկ Հարությունյանի հրաժարականից հետո հավակնում է Բարձրագույն դատական խորհրդի նախագահի թափուր աթոռին։ Բաղդասարյանը հայտարարեց հետևյալը. «Հանցակազմի առկայության համար անհրաժեշտ է, որ տվյալ դատավորի գործունեությունը խոչընդոտելու վերաբերյալ կոնկրետ գործով ապացույց ներկայացվի, կամ արդարադատություն իրականացնելիս իրեն վիրավորանք հասցված լինի։ Նման դեպքեր չեն եղել։ Անգամ այն տեսանյութը, որտեղ երևում է, որ դատավորը մտնում է պատուհանից (դատարան), այն կոնկրետ դատավորի գործառույթ չէ։ Պատուհանից ներս մտնելն արդարադատություն իրականացնել չէ, չէ՞, որ մեկնաբանվի, թե խոչընդոտել են»։ Մի խոսքով, անհրաժեշտ են կոնկրետ ապացույցներ, իսկ այդպիսիք, պատգամավորի համոզմամբ, չկան։

Սույն աչառու մեկնաբանությունը, անկասկած, կմնա պատմության մեջ, ինչպեսև դատարանների արգելափակման խայտառակ փաստը, որը կրկնեց խորհրդարանի հանրահայտ պաշարումը 2018թ. հոկտեմբերի 2-ին։ Եթե այն ժամանակ վարչապետի գործողություններին համարժեք գնահատական տրվեր, ապա հնարավոր է, որ դա օգներ խուսափել դատարաններն ամենուրեք արգելափակելու ակցիայից։

Ակնհայտ է, որ պատգամավորական մանդատը Բաղդասարյանին պարտավորեցնում է խոսել այն մասին, թե վարչապետի կոչերն ու գործողությունները հոդվածի տակ չեն ընկնում (հիշեցնեմ, որ Փաշինյանը ոչ միայն կոչ էր անում իր կողմնակիցներին արգելափակել դատարանների շենքերը ողջ երկրում, այլև անձամբ միացավ այդպիսի ակցիաներից մեկին Երևանում)։ Ակնհայտ է նաև, որ ցանկացած քաղաքակիրթ պետությունում դատական համակարգի ազատության դեմ խոսքով ու գործով ոտնձգություն կատարած կառավարության ղեկավարի նկատմամբ անհապաղ քրեական գործ կհարուցեին։ Հանրահայտ է, որ Փաշինյանի կոչը դարձավ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ խափանման միջոցը փոխելու մասին դատական որոշման հետևանք։ Այնուհետ հաջորդեց անցումային արդարադատության ատրիբուտների ներդրման գործընթացի արագացումը։

Եթե արդարադատության ոլորտում իշխանության կտրուկ շարժումների հիմքում Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ Նիկոլի անձնական հաշվեհարդարն է, ապա 2016թ. Ապրիլյան պատերազմի հանգամանքների խորհրդարանական քննիչ հանձնաժողովի ստեղծումը վերլուծաբանները միանշանակ կապակցեցին երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի անձի հետ։

Հանձնաժողովը հարցաքննելո՞ւ է Սարգսյանին։

Պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի ղեկավար Անդրանիկ Քոչարյանի կողմից գլխավորվող ժամանակավոր հանձնաժողովի առաջին նիստից (հունիսի 4) անմիջապես հետո իշխանության կողասրահներում սկսեցին խոսել այն մասին, որ 2016թ. ապրիլին Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիայի հանգամանքների ուսումնասիրության շրջանակներում հանձնաժողովը կհարցաքննի Սերժ Սարգսյանին։ Ըստ երևույթին, այդ հանձնաժողովի գլխավոր խաղաքարն այն է, որ հրավիրեն երրորդ նախագահին ու նրա պատասխանների մեջ փորձեն ակնարկ գտնել այն մասին, ինչն ամենուրեք երևում է վարչապետի աչքին, այսինքն՝ դավադրության ու դավադիրների։

Հիշեցնեմ, որ Ապրիլյան պատերազմի քննիչ հանձնաժողովի կազմում չկա ոչ մի պատգամավոր, ներառյալ Ա.Քոչարյանը, որը կարող է հավակնել ռազմական փորձագետի դերին։ Հենց այդ պատճառով էլ պաշտպանության հանձնաժողովի նախագահի հայտարարությունները հարցերի լայն սպեկտր ուսումնասիրելու մտադրության մասին, մեղմ ասած, այնքան էլ լուրջ չեն թվում։

Ակնհայտ է, որ Փաշինյանն օգտագործում է Ա.Քոչարյանի հմտությունները նույն այն ասպարեզում, որում այդ պարոնն աչքի ընկավ, սպասարկելով Լևոն-Տեր Պետրոսյանի շահերը 2018թ. մարտի 1-ի իրադարձություններից հետո։ Ա.Քոչարյանը, հիշեցնեմ, գլխավորում էր փաստահավաք խումբը, որի եզրակացություններն ընկան քրեական գործի հիմքում։ Այսօր Ա.Քոչարյանը զբաղվում է Քառօրյա պատերազմի հետ կապված իրադարձությունների վերաբերյալ փաստահավաքով։ Հանձնաժողովի գործունեությունը կտևի 6 ամիս։

Այս կապակցությամբ շատերին հետաքրքրում է այն հարցը, թե կհրավիրվի՞ արդյոք վարչապետ Փաշինյանը հանձնաժողովի նիստերից մեկին՝ Արցախի Հանրապետության վրա Ադրբեջանի հարձակմանը Ռուսաստանի առնչության մասին իր հայտարարության վերաբերյալ ցուցմունքներ տալու։ «Ժառանգություն» խմբակցության նախկին պատգամավոր Ռուբեն Հակոբյանը օրերս կարծիք արտահայտեց, որ այդ հարցը պետք է անկյունաքար դառնա խորհրդարանական ժամանակավոր մարմնի համար։ «Թող Փաշինյանը ապացույցներ ներկայացնի իր այն հայտարարության վերաբերյալ, թե Ադրբեջանի ագրեսիան համաձայնեցված է եղել Ռուսաստանի հետ։ Եթե չկարողանա ապացուցել, պետք է ասի՝ ստել եմ, ուղղակի իշխանություն էի ուզում»,- ասաց Հակոբյանը։ Հակառակ դեպքում, նրա խոսքերով, տվյալ հանձնաժողովի գործունեությունն իմաստազուրկ է։

Թերթերն արդեն վերապատմում են այն ասեկոսեն, թե ինչպես է Նիկոլի ոմն ֆանատիկոս վիրտուալ տարածքում «լուր» հրապարակել այն մասին, որ ՌԴ նախագահը սարսափահար զանգել է Նիկոլին ու ասել, թե որքան է ինքը վախեցել, որ հանձնաժողովը կբացահայտի Կրեմլի առնչությունը Ադրբեջանի ագրեսիային։Կատակը՝ կատակ, բայց վարչապետի ագրեսիվ ֆանատիկոսները հասարակական կոնկրետ ենթաշերտ են, որից կարելի է սպասել ցանկացած անհամարժեք գործողություն, և ոչ միայն քարոզչության ոլորտում։ Բավական է հիշել այդ հանրության վերջին կարգախոսներից մեկը. «Աբդուլ Համիդը իրավացի էր, Դաշնակցությունը սխալվո՛ւմ էր»…

Համարժեք հանրությունն իր հերթին տարակուսում է այն առիթով, որ երկրորդ և երրորդ նախագահների կառավարման տարիներին չձևավորվեց հանձնաժողով, որը կհետաքններ հենց իր՝ Ա.Քոչարյանի գործունեությունը։ Այդ հանձնաժողովը կպատասխաներ, օրինակ, այն հարցին, թե ինչպես պատահեց, որ 1999թ. հոկտեմբերի 27-ից անմիջապես հետո Ա նդրանիկ Քոչարյանի անունը հայտնվեց Վահան Շիրխանյանի հայտնի ցուցակում, որը վերջինս ներկայացրեց նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին՝ այն ժամանակ, երբ «Միասնության» առաջնորդների մարմինները դեռևս դահլիճում էին՝ մյուս սպանվածների հետ մեկտեղ։