2021-10-11 10:10
Давид САРКИСЯН
ԻՆՔՆԻՇԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ՊԱՏՐԱՆՔՆ ՈՒ ԲԱՑԱԿԱ ԴԻՎԱՆԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունում նույնիսկ ԱԳ նախարարի նշանակումից հետո առկա խառնափնթոր և չկանոնակարգված վիճակը միայն խորանում է։ Գլխավոր դիվանագետի պաշտոնից Արա Այվազյանի ինքնակամ հեռացումից, ապա և փոխնախարարների ազատումից հետո ԱԳՆ-ն ամիսներ շարունակ մնացել էր անգլուխ, քանի որ կադրային դիվանագետներից որևէ մեկը չէր համաձայնում ստանձնել նախարարի կամ անգամ փոխնախարարի պաշտոնը։ Փոխնախարարների փնտրտուքն, ի դեպ, շարունակվում է առայսօր։
Զրոյական դիվանագիտական փորձառություն ունեցող և գործակալական սկանդալով հայտնի դարձած Արարատ Միրզոյանի նշանակումը գլխավոր դիվանագետի, ասել է թե՝ Ադրբեջանի հետ հիմնական բանակցողի պաշտոնում, կարծես միտումնավոր արված թշնամական քայլ լիներ՝ ի սկզբանե մեր փխրուն բանակցային դիրքերը վստահելու ներսում և դրսում հիմնավորապես վարկաբեկված և անփորձ մի անձի։
Կարևորը՝ նա կստանձներ ցավոտ որոշումների քաղաքական պատասխանատվությունը, ինչի մասին խոսում էր Փաշինյանը նրան անձնակազմին ներկայացնելիս։ Տասնամյակների դիվանագիտական փորձառություն ունեցող մասնագետները Հայաստանի պատմության մեջ առաջին անգամ պետք է աշխատեն ոչ թե կադրային դիվանագետի, այլ քաղաքական անձի ենթակայությամբ։ Հայաստանի որևէ նախագահ իրեն թույլ չի տվել ԱԳ նախարարի պաշտոնում քաղաքական նշանակում կատարել, և Րաֆֆի Հովհաննիսյանից մինչև Արա Այվազյան՝ բոլոր նախարարները եղել են դիվանագետներ։
Դիվանագիտական համակարգում անորոշության և անիշխանության անգամ մեկ օրը չափազանց ծանր է նստում ցանկացած երկրի վրա։ Ստացվում է՝ այդ վիճակը մեր արտաքին քաղաքականության ոլորտում շարունակվում է ոչ թե օրեր կամ շաբաթներ, այլ ամիսներ շարունակ, ընդ որում՝ ոչ միայն կենտրոնական ապարատում, այլև դեսպանություններում։ Ոչ թե կադրային, այլ քաղաքական նշանակումներն ԱԳՆ-ում հասել են պատմական մասշտաբի՝ սկսած նախարարից և նրա օգնականներից, վերջացրած դեսպաններով։
Աշխարհում կա՞ մի երկրորդ երկիր, որտեղ նշանակված դիվանագետները պետք է գործուղվեն դեսպանընկալ երկիր, բայց կառավարությունն արգելում է նրանց մեկնել, քանի որ նրանք նշանակվել են արդեն իսկ ազատված նախորդ նախարարի կողմից։ Կա՞ մի երկրորդ երկիր, որտեղ նշանակումից ամիսներ առաջ, երբ դեռ ագրեմանն էլ չի ստացվել, այն էլ՝ ԱՄՆ-ի պես երկրում, դեսպանի թեկնածուն հաստատի իր նշանակումը և ասի, թե այլևս խորհրդարանական խմբակցության ղեկավար չի լինելու։
Կարո՞ղ է որևէ քաղաքակիրթ երկիր որոշել ԱՄՆ-ում դեսպան նշանակել զրոյական դիվանագիտական փորձ ունեցող մեկին ընդամենը այն հանգամանքի ուժով, որ անգլերեն լավ գիտի։ Կարո՞ղ է այդ մեկը Վաշինգտոն ժամանելուն պես տոտալ բոյկոտի արժանանալ տեղի հայկական լոբբիստական կազմակերպությունների կողմից, բայց մնալ անդրդվելի և շարունակել պաշտոնավարել։ Ավելին՝ դեսպանության շենքի առջև խաղաղ ցույցի դուրս եկած հայազգի երիտասարդներին՝ իր հայրենակիցներին հեռացնելու համար ամերիկյան ոստիկանություն կանչել։ Լիլիթ Մակունցի դեպքում դա հնարավոր է։
Կա՞ մի այլ երկիր, այն էլ մեր պես անվտանգության և պաշտպանության հաշմված համակարգ ունեցող, որի Անվտանգության խորհրդի քարտուղարը, այն է՝ Ռուսաստանի հետ ռազմաքաղաքական կապերի հիմնական պատասխանատուն, երեքուկես տարի շարունակ լինի մեկը, որը մինչ այդ իր ամբողջ բովանդակ կյանքում երդվյալ ռուսատյաց էր, և որի հետ որպես ԱԳ նախարար Մոսկվան պարզապես հրաժարվեց աշխատել։
Օրեր առաջ կյանքից հեռացավ հայկական դիվանագիտական կորպուսի ավագ սերնդի վերջին մոհիկաններից մեկը՝ Վիգեն Չիտեչյանը։ Փաշինյանի իշխանախումբը վստահաբար ո՛չ գիտեր նրան, ո՛չ էլ ուսումնասիրել էր նրա սերնդակիցների՝ 90-ականներին զրոյից դիվանագիտություն կայացրած անձանց ուղին։ Ի՞նչ հարկ կա շարունակելու արտաքին քաղաքականության ծանրակշիռ ավանդույթները, եթե որպես դեսպան կարելի է նշանակել, օրինակ, Վլադիմիր Կարապետյանին կամ Լիլիթ Մակունցին։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.