2022-02-04 10:26
Давид САРКИСЯН
0
ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ԱՎԻԱՑԻԱՅԻ ՈԼՈՐՏԸ՝ ԻՍՊԱՌ ՁԱԽՈՂՎԱԾ
Թուրքիայի հետ հարաբերությունների ձնհալի, այդ թվում՝ Երևան-Ստամբուլ չվերթների վերսկսման ֆոնին արժե արձանագրել հայաստանյան քաղաքացիական ավիացիայի ընթացիկ փուլի ամբողջ թշվառությունը։ Իշխանության սրտի օլիգարխին պատկանող ավիաընկերության պարբերական թռիչքները բնավ չեն նշանակելու, թե վերջին մի քանի տարում ապիկար կառավարման արդյունքում ոլորտում առաջացած հիմնախնդիրները լուծված են, խոչընդոտները՝ հաղթահարված։
Նախ արժե հիշել, որ հայրենական քաղավիացիան 44-օրյա պատերազմին պարզապես անպատրաստ էր, այն դեպքում, երբ թշնամիների կողմից շրջափակված երկիրը պարտավոր է սեփական քաղաքացիական ավիացիա ունենալ։ Այդ շրջանում կառավարությունը որդրեգրեց ոչ թե ազգային փոխադրողի, այլ բավական ռիսկային, անգամ արկածախնդրական՝ օտարերկրյա լոուքոսթերներին Հայաստան հրավիրելու քաղաքականություն, ընդ որում՝ սկսեց ինքն էլ ֆինանսավորել այդ ավիաընկերություններին։ Զուգահեռաբար՝ դեռևս 2019-ի դեկտեմբերին խորհրդարանն անթույլատրելիորեն փոփոխեց հարկային օրենսդրությունը և այդպիսով որոշ ավիաընկերությունների ազատեց օդի տուրքի վճարումից: Զավեշտն այն է, որ երեսփոխաններն անգամ չգիտեն, որ օդի տուրք վճարողն ուղևորն է, ոչ թե ավիաընկերությունը։ Պարզվում է՝ անգամ Օդանավակայանների միջազգային խորհուրդն այս կարգավորման դեմ բողոքի նամակ է հղել կառավարությանը:
Ոլորտը համակարգող նախկին փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը և Քաղավիացիայի կոմիտեի նախագահ Տաթևիկ Ռևազյանը, համակարգի մի շարք հնաբնակների գնահատմամբ, պարզապես հիմնովին և վերջնականապես գլխատեցին հայրենի քաղավիացիան։ Թեմատիկ մի քննարկման ժամանակ Ավինյանը վրդովվում է, թե իբր ի՞նչ քաղավիացիա ենք ունեցել, որ հիմա էլ կորցրել ենք։ Սա ասում է մեկը, որի ապաշնորհ կառավարման արդյունքում հայկական ինքնաթիռների համար Եվրամիության օդը փակվեց, Հայաստանը հայտնվեց Եվրոպայի ավիացիոն սև ցուցակում, անգամ Իսրայելը մերժեց հայկական ավիաընկերություններին։ Իրավիճակին չտիրապետելո՞ւ, թե՞ կոռուպցիոն սխեմաների արդյունքում թշնամաբար կործանված քաղավիացիայի տապալումների պատասխանատուների շրջանակը խիստ որոշակի է՝ Նիկոլ Փաշինյան, Սուրեն Պապիկյան, Տիգրան Ավինյան, Տաթևիկ Ռևազյան։
Լոուքոսթերների համար դաշտ բացելու նպատակով կարճ ժամանակում երկու տեղական ավիաընկերություն փակվեց։ Եթե 2019-ին Հայաստանում գրանցված օդանավերի թիվն ինն էր, պատերազմից մեկ ամիս առաջ՝ 2020-ի օգոստոսին, կար միայն մեկ օդանավ, ինչն աններելի հանցանք է։ Շատերն են հիշում, որ պատերազմի նախօրեին և դրա ընթացքում ամեն օր Թուրքիայից և Իսրայելից բեռնատար ինքնաթիռներ էին թռչում Ադրբեջան։ Այդ ընթացքում մեր կառավարությունը հանցավոր անգործության էր մատնված, մինչդեռ պետք է նախևառաջ վերաբացվեին և վերագործարկվեին կամայականորեն փակված հայրենի ավիաընկերությունները։ Հայաստանցի օդաչուները սահմանափակումների հետևանքով զուրկ էին թռիչքներից, մոտ քսան օդաչուից տասն իրավունք չուներ ինքնաթիռ վարելու, այնինչ հնարավոր էր անխոչընդոտ վերականգնել նրանց խախտված իրավունքները։ Ավելին, անհրաժեշտ էր վերականգնել տեղական օդանավերի գրանցումը։
Անկախ բոլոր հանգամանքներից՝ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում մեր օդաչուներն իրենց ծառայություններն անվճար էին մատուցում, իսկ ավիաընկերությունների բաժնետերերը կառավարությունից որևէ փոխհատուցում չէին պահանջում։ Փոխարենը՝ 2020-ի հոկտեմբերի սկզբին՝ պատերազմի թեժ փուլում, Դավիթ Գալստյանի («Պատրոն Դավո») օֆշորային ընկերությունը 6 մլն դոլարով գնեց «Իլ-76» տրանսպորտային ինքնաթիռ՝ դեպի Հայաստան բեռնափոխադրումների նպատակով։ Ուշագրավ է, որ դրանից վեց տարի առաջ այդ ինքնաթիռը վաճառվել էր մեկուկես միլիոն դոլարով, այսինքն՝ չորս անգամ ցածր գնով։ Պարզվեց՝ դրա շարժիչներից մեկն ամբողջապես խափանված է, մյուս երկուսն էլ տեխնիկապես անթերի չեն։ Սա այն դեպքում, երբ մեր պաշտպանության նախարարությունը երեք «Իլ-76» ունի, և մի քանի ժամում կարելի էր դրանք վերագրանցել քաղաքացիական ռեեստրում, իսկ խնայված գումարով երկու «Էյրբաս-300» ինքնաթիռ գնել։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.
