2022-02-09 11:14
Давид САРКИСЯН
0
ՀԱՅ ՌԱԶՄԱԳԵՐԻՆԵՐԸ ԲԱՔՎՈՒՄ ԴԵՌ ՄԵՐ ԱՆԿԱԽՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱ՞Ր ԵՆ ՊԱՅՔԱՐՈՒՄ
Նիկոլ Փաշինյանի հետպատերազմյան կառավարման կարևորագույն առանձնահատկությունն այն է, որ նա իր ստորագրած երեք եռակողմ հայտարարությունների ողբերգականությունն ու դրանց հետևանքներն առայսօր չի պատկերացնում։ Փաշինյանն այդ փաստաթղթերից մեկով երաշխավորվող հայ ռազմագերիների վերադարձն անգամ չի պահանջում, և օգտվելով առիթից՝ Բաքուն նրանց դատում է որպես հանցագործների, հընթացս՝ միջազգային հանրության աչքում արդարացնում է իր գործելակերպը՝ պնդելով, թե բոլոր ռազմագերիները վերադարձված են։
Անգամ ամենալավատեսական կանխատեսումներով՝ հետպատերազմյան մեկ տարում Բաքվի բանտերում խոշտանգվող հայորդիները պիտի հայրենադարձվեին, սակայն դա տեղի չունեցավ։ Միգուցե Փաշինյանը կապիտուլյացիոն հայտարարությունն ստորագրել է՝ նույնիսկ չծանոթանալո՞վ դրա դրույթներին, որևէ վերապահում չհայտնելո՞վ, այլ բացառապես մտածելով՝ ի՞նչ կլինի իր հետ ստորագրումից հետո։ Եթե որոշումը միանձնյա է եղել, փաստորեն՝ նրա շրջապատը, խորհրդականները, քաղաքական, դիվանագիտական և ռազմական փորձառություն ունեցող գործիչներն էլ զուրկ են եղել նրան խորհուրդ տալու, ուղղորդելու, թեկուզ ինչ-որ բան հօգուտ մեզ ձևակերպելու հնարավորությունից։
Թերևս, ստորագրման պահին Փաշինյանն իրապես չի կարևորել կամ չի գիտակցել կապիտուլյացիայի ոչ միայն երկարաժամկետ, այլև կոնկրետ մարդկային կյանքերի հետ կապված հետևանքները, սակայն հաջողել է խուսափել պաշտոնանկությունից, քրեական հետապնդումից կամ ինքնադատաստանից, որի մասին մտասևեռումը վստահաբար գերակա է եղել նրա մտքում այդ գիշեր, այլապես ինչո՞ւ էր թաքնվում ՊՆ-ի բունկերում և կառավարության շենքը թողնում անպաշտպան։
Մինչդեռ եթե նոյեմբերի 9-ի լույս 10-ի՝ այդպես էլ չավարտվող չարագուշակ գիշերը Փաշինյանը սթափ միտք և առողջ դատողություն դրսևորեր, կպնդեր առնվազն գերիների վերադարձի ժամանակացույցի սահմանման հարցում՝ ռուսական կողմի միջնորդությամբ մարդասիրական այդ կարևորագույն հարցի իրականացումը պարտադրելով Ադրբեջանին։ Պարզապես ո՛չ այն ժամանակ, ո՛չ նախընտրական փուլում, ո՛չ էլ առավել ևս հիմա այդ հարցը Փաշինյանին բացարձակ չի հետաքրքրում։
Հետպատերազմյան առաջին ամիսներին թմբկահարվող «բոլորը բոլորի դիմաց» սկզբունքով գերիների փոխանակումը հայկական կողմից իրականացվեց հնարավորինս արագ՝ Ադրբեջանին արտահանձնելով անգամ մարդասպաններ Գուլիևին և Ասկերովին, այն դեպքում, երբ այդ ընթացքում մեր գերիները ոչ միայն տուն չէին դառնում, այլև նորանոր հայորդիներ էին գերեվարվում և խոշտանգվում։ Ստացվում է՝ այս գործընթացի համար պատասխանատու իշխանությունը կա՛մ չի տիրապետում իր լիազորությունների շրջանակին, կա՛մ ցանկություն չունի զբաղվելու իր սահմանադրական գործառույթներով։ Ցավալիորեն, քաղաքական անպատասխանատվության այս շքահանդեսում կարևորագույն պետական ինստիտուտները, նախևառաջ՝ բանակը, չդիմադրեցին, և հասարակությունն անհրաժեշտ մասշտաբով այդպես էլ չարթնացավ կործանարար թմբիրից։
Դժբախտաբար, Ադրբեջանում բռնի պահվող մեր հարյուրավոր հայրենակիցներն Ալիևի ձեռքին վերածվել են պարզ խաղաքարտի, որով Փաշինյանից կարելի է նորանոր զիջումներ կորզել, այդ թվում՝ տարածքային, ճնշում բանեցնել կամ սպառնալ հրապարակել իրականությունը պատերազմի ընթացքի մասին։ Հիմա արդեն ակնհայտ է, որ բոլոր գերիները չեն հայրենադարձվելու, քանի դեռ իշխանափոխություն տեղի չի ունեցել, և Ալիևի հետ անձնական պայմանավորվածություններով չկաշկանդված մեկը չի եկել իշխանության։
Կես կատակ, կես լուրջ՝ գերիներին Հայաստան վերադարձնելու միակ իրական տարբերակը, թերևս, պատեհ պահին ընդդիմության կողմից Ադրբեջանին ներկայացվելիք նախապայմանն է, որ եթե մեր տղաներն արագորեն չհայրենադարձվեն, իշխանությունը փողոցով կհեռացվի։ Քանի որ Փաշինյանն Ադրբեջանի համար մեր պետության կատարյալ առաջնորդ է և ամենաշահեկան բանակցողը, թերևս նրան իշխանության պահելու գնով Ալիևը կհամաձայնի վերադարձնել մեր ռազմագերիներին։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.
