Արտակ ԶԱՔԱՐՅԱՆ․ ԻՆՉՊԵՍ ՆԻԿՈԼԸ ԴՈՒՌ ԲԱՑԵՑ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ՀԱՄԱՐ

Երկու տարի առաջ 2020թ. փետրվարյան այս օրերին, Նիկոլը ֆեյսբուքյան իր էջում հրապարակել է 6 սկզբունք, որոնք հնչեցվել են Մյունխենում` Ալիևի հետ քննարկման ժամանակ: Այդ սադրիչ արկածախնդրությունը Նիկոլն անվանել է «Մյունխենյան սկզբունքներ»:

Այդ չարաբաստիկ «սկզբունքներից» հատկապես 3-րդը, 4-րդը և 5-րդը քանդեցին ԵԱՀԿ ՄԽ շրջանակներում 26 տարի շարունակված բանակցային տրամաբանությունը: Աշխարհին խառնաշփոթի մեջ գցած և Ադրբեջանին պատերազմի քարտ-բլանշ տված կապիտուլյանտը, հռչակել էր հետևյալը.

«3-րդ. Չկան տարածքներ, կա անվտանգություն. Լեռնային Ղարաբաղը չի կարող զիջել իր անվտանգությունը:

4-րդ. Հնարավոր չէ կոնֆլիկտը լուծել մեկ կամ երկու գործողությամբ. բանակցային գործընթացում անհրաժեշտ են «միկրո հեղափոխություններ», ապա «մինի հեղափոխություններ», ապա ճեղքում:

5-րդ. Հարցի որևէ լուծում պետք է ընդունելի լինի Հայաստանի ժողովրդի համար, Ղարաբաղի ժողովրդի համար, Ադրբեջանի ժողովրդի համար և Հայաստանն ու Ղարաբաղը պատրաստ են լրջագույն ջանքեր գործադրել նման լուծում գտնելու համար: Այսպիսի պատրաստակամություն պիտի ցուցաբերի նաև Ադրբեջանը»:

3-րդ «սկզբունքով» նա հայտարարեց, որ փաստացի հրաժարվում է փոխզիջումային քաղաքականությունից և առիթ տվեց Ադրբեջանին` խաղաղ լուծումներից հրաժարվելու և ռազմական ագրեսիա իրականացնելու համար: Դրա համար էր իր բարեկամ Ալիևը, խայտառակ պատերազմից հետո, հրճվանքով շարունակ հարցնում «Nə oldu Paşinyan?»:

4-րդ «սկզբունքը», վստահ եմ, որ առ այսօր, աշխարհում ոչ ոք չի հասկանում թե ի՞նչ է ի նկատի ունեցել: Համոզված եմ, որ ինքը ևս չի հասկացել, թե ի՞նչ է ուզում ասել: Մի բան փաստ է, որ քաղաքական անգրագիտությամբ փայլող նրա ուղեղում խլրտացող «հեղափոխություն» երևույթը կործանարար հետևանքներ է թողել հայոց պետականության վրա:

5-րդ «սկզբունքը» մեծագույն հիմարություն էր, որը մինչ պատերազմը շարունակ կրկնում էր Նիկոլը: Ու՞մ էր փորձում հաճոյանալ դրանով: Ալիևի՞ն, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի՞ն, հայ ժողովրդի՞ն... Թե՞ պոպուլիզմով տառապողի հույսերով, կարծում էր ադրբեջանցի ժողովուրդն էլ է «հիանալու» իր թավշյա կերպարով:

Բազմաթիվ անգամներ ասել ենք և´ պատերազմից առաջ, և´ հետո, որ Նիկոլի հռչակած «Մյունխենյան սկզբունքները» ԵԱՀԿ ՄԽ տարիներով գործադրած ջանքերի միտումնավոր ձախողում էր: Այն նաև միջազգային հանրության հաստատուն ընկալումների մեջ խառնաշփոթ մտցրեց: Իսկ 2020թ. հուլիսին հրահրված Տավուշյան մարտերը` վերջնականապես նոր պատերազմի դուռ բացեցին Արցախի դեմ: Դրա համար էլ 44 օր շարունակ հայոց բանակը և հայ ժողովուրդը մեն-մենակ մնաց արյունալի պատերազմում: Գոնե մեկ երկիր չգտնվեց, որ դատապարտեր ադրբեջանա-թուրքական ագրեսիան:

Իր սեփական կետից սկսելով, Նիկոլին թվում էր, թե Սերժ Սարգսյանի ինադու «լավ» գործ է անում: Նա այդպես էլ չհասկացավ, որ նման ինքնահավան տգիտությամբ, դավադիր հանցանք գործեց ողջ հայ ժողովրդի հանդեպ: Չհասկացավ, որ իր հիմար ամբիցիաների պատճառով, հայ ժողովուրդը ստիպված եղավ զոհել 5000-ից ավելի կյանքեր, հանձնեց հսկայական ռազմավարական տարածքներ, խարխլեց ողջ անվտանգային միջավայրը, ծանր հարվածի տակ դրեց Հայաստանի ներկան ու զարգացման հեռանկարները:

Ահա, թե ինչ է նշանակում փողոցից «գտած» վարչապետը, որին իշխանության է բերում կրթական ցենզ չունեցող, խաբված ամբոխը: Ամբոխի որոշումը` 21-րդ դարում արյունոտ պատմություն դարձավ մի ողջ հինավուրձ և հերոսական ժողովրդի համար:

Արտակ Զաքարյան, ֆեյսբուքյան էջ