2020-09-12 08:48
Ара МЕЛИКСЕТЯН
0
ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐ ՄԵԿ ՊԱՏՈՒՀԱՆԻՑ
Ավելի քան մեկ տարի առաջ Նիկոլ Փաշինյանն իր ենթականերին խորհրդակցության հավաքեց կառավարությունում և որոշեց նրանց հետ քննարկել կարևորագույն խնդիր. պետգնումների գործընթացի օպտիմալացումը, արդիականացումը, «ապակոռումպացումը»։ Ուղիղն ասենք. ոլորտը վաղուց հատուկ ուշադրության ու վերահսկողության կարիք ուներ, ոլորտը վաղուց արդեն կոռուպցիոն ռիսկերի, հովանավորչության հիմնական աղբյուրներից մեկն է։ Ավելին, հաշվի առնելով հակակոռուպցիոն հեղափոխական օրակարգը, հենց այս ոլորտում էր, որ ներկայիս իշխանությունը պետք է, ինչպես ասում են, արդյունքը ցույց տար, արդարացներ կոռուպցիայի դեմ պայքարի արդյունավետության վերաբերյալ համաքաղաքացիների հույսերը։
Հիշենք, թե ինչպես էր սկզբում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում, թե երկրում իսպառ արմատախիլ է արված կոռուպցիան։ Հետո, երբ կոռուպցիոն գործերով մեկը մյուսի հետևից սկսեցին անցնել նոր իշխանության ներկայացուցիչները, սրբագրեց իր այդ դիրքորոշումը, ընդգծելով, թե երկրում չկա համակարգային կոռուպցիա։ Արդյունքում պարզվեց, որ այդ մասին էլ նա խոսում էր տաք գլխով։ Մեկը մյուսի հետևից բացահայտվում ու մերկացվում էին կոռուպցիոն մեխանիզմներ՝ ցույց տալով երևույթի համակարգային բնույթը։ Բայց կոռուպցիայի դեմ պայքարի գաղափարն ընկած էր թավիշի հիմքում, այնպես որ հրաժարվել պայքարից՝ կնշանակեր հրաժարվել հեղափոխական իդեալներից։ Արդյունքում այս կառավարության հակակոռուպցիոն հաջողությունների նշաձողը կոռուպցիան արմատախիլ անելուց սահուն կերպով իջեցվեց մինչև դրա նվազեցում։ Ասենք, պայքարի գլխավոր նպատակ էլ դարձավ ոչ թե բուն կոռուպցիան, այլ կոռուպցիոն ռիսկերը։ Այնպես որ միանգամայն արդիական էր պետգնումների ոլորտին առնչվող խնդիրների քննարկումը, որտեղ թաքնված է կոռուպցիոն ռիսկերի հսկայական ներուժ։
«Ինչո՞ւ է մեզ հատկապես հետաքրքրում պետական գնումների համակարգը, ի՞նչ ենք մենք ուզում անել և ի՞նչ արդյունքի հասնել: Մենք ցանկանում ենք, որպեսզի պետական գնումների համակարգը բարեփոխվի այն ուղղությամբ, որպեսզի այն հնարավորինս լինի ճկուն և մոբիլ, միևնույն ժամանակ, պահպանի արդար մրցակցության սկզբունքը և հնարավորինս զերծ լինի կոռուպցիոն երևույթներից, երրորդը՝ երաշխավորի պետական միջոցների ծախսման և ստացվող արդյունքի որակը»,- այդ խորհրդակցության ժամանակ նշեց Նիկոլ Փաշինյանը։
Ցանկանալ, ինչպես ասում են, դեռ չի նշանակում՝ անել։ Անել, նշանակում է՝ ստանալ արդյունք: Տվյալ դեպքում՝ համակարգի մրցակցային բարձր մակարդակ և կոռուպցիոն ռիսկերի ցածր մակարդակ ապահովող ճկունության, արդարության տեսքով։ Բայց…
Պետգնումների հետ կապված իրավիճակը ոչ միայն չի փոխվել, այլև առհասարակ ավելի է վատթարացել, քան նախկինում էր։ Բանն այն է, որ «մեկ աղբյուրից» սկզբունքով և առանց մրցույթի իրականացվող գնումների մասով արձանագրվել է առավել քան էական քանակական աճ։ Այստեղ ուղղակի ընդգծենք, որ այդ սկզբունքով պետգնումների իրականացումը դեռ վաղուց արժանանում էր միանգամայն արդարացի բուռն քննադատության, քանի որ կապակցվում էր ատկատների ու ապօրինի պայմանավորվածությունների, կոռուպցիայի և մրցակցության բացակայության հետ։ Եվ ահա պարզվում է, որ այդ հարցում (մեկ աղբյուրից պետգնումների կազմակերպման) ներկայիս կառավարությունն առհասարակ տվել-անցել է «էքսերին»։ Համաձայն Տնտեսական զարգացման նախաձեռնությունների կենտրոնի (CEDI) տվյալների, որը վկայակոչում է Ֆինանսների նախարարության պաշտոնական տվյալները, մեկ աղբյուրից արված պետգնումների գումարը 2017-ին կազմել է 103,9 մլրդ դրամ, իսկ 2019-ին աճել է գրեթե 70%-ով ՝ հասնելով 178,7 մլրդ դրամի։ Ավելին, գնումների ֆինանսական ծավալների նման աճի խորապատկերին արձանագրվել է այդօրինակ գործարքների քանակի, ճիշտ է՝ ոչ մեծ, բայց կրճատում։ Իսկ դա նշանակում է, որ յուրաքանչյուր այդպիսի գործարքի համար հատկացվել է շատ ավելի մեծ գումար, քան նախկինում։
Կրկնեմ, խոսքն առանց մրցույթների իրականացվող գնումների ընթացակարգի մասին է, ինչը կոռուպցիոն տեսանկյունից համարվում է առանձնակի ռիսկային։
Իհարկե, կարելի է ժամերով, օրերով, տարիներով խոսել այս կառավարության հակակոռուպցիոն նվաճումների մասին։ Կարելի է խոսել պետգնումների համակարգը ճկուն ու մրցունակ դարձնելու անհրաժեշտության մասին։ Բայց արդյունքն ախր հակառա՛կն է վկայում։ Համակարգում ռիսկերը ոչ թե նվազել են, այլ ավելացել։
Այսօր գնալով ավելի հաճախ է կարծիք հնչում, որ այս իշխանությունը նախորդից ոչ մի բանով լավը չէ, որ երկրում ոչինչ չի փոխվել։ Ամենևի՛ն, այն էլ ինչպե՜ս է փոխվել։ Սակայն, ինչպես ցույց են տալիս փաստերը, փոխվել է դեպի վատը։ Նույնիսկ այն ոլորտներում, որոնք ընկած էին թավշե օրակարգի և հեղափոխական կարգախոսների հիմքում։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-04-08 09:34Евросоюз предоставит Армении новый грант на 270 млн евро в течение 4 лет, который поможет, в частности, малым и средним предприятиям развиваться и выйти на новые рынки. Об этом на брифинге заявила председатель Еврокомиссии Урсула фон дер Ляйен в преддверии трехсторонней встречи с участием госсекретаря США Энтони Блинкена и армянским премьером Николом Пашиняном в Брюсселе, передает АРКА. "Европейский Союз дал обещание быть ближе к Армении и сегодня выполняет это обещание", - заявила она, добавив, что видение сотрудничества ЕС с Арменией было представлено в октябре 2023 года. «ЕС планирует инвестировать в проект Черноморского электрического кабеля, экспорт чистой энергии в Европу, в энергетику, транспорт и разработку средств для диверсификации торговли», - отметила фон лер Ляйен.
-
2024-04-06 09:54Мирный процесс не будет в центре внимания на встрече высокого уровня в формате Армения – ЕС – США. Об этом на брифинге заявил официальный представитель Госдепа США Мэтью Миллер. «На нашей встрече в центре внимания будут экономическая диверсификация Армении, гуманитарная помощь, поддержка беженцев и поддержка политических реформ Армении», – отметил он, передает NEWS.am.
-
2024-04-05 10:10Армянские власти еще не определили, как будет проходить новый участок дороги в Грузию, альтернативный участку у села Воскепар. 12 марта премьер-министр Армении Никол Пашинян заявил, что власти планируют построить новые участки дорог взамен тех, которые «выходят за пределы границ Армянской ССР». В частности, речь идет об участке дороги Ереван-Тбилиси в районе села Воскепар в Тавуше. «Сообщаем, что относительно поднятых вами вопросов обсуждения продолжаются», - сказали в ответ на запрос Sputnik Армения в Министерстве территориального управления и инфраструктур Армении. О результатах обсуждений там обещали сообщить позже.
-
2024-04-04 10:18В первом квартале 2024 года поступления по линии налоговых и таможенных органов в Армении составили 589.2 млрд драмов. Из этой суммы налогоплательщикам и физическим лицам возвращено 88.6 млрд драмов, сообщает Комитет по госдоходам Армении. В результате фактическая исполняемость по части налоговых доходов и госпошлин составила 500.6 млрд драмов, что больше прошлогоднего показателя за тот же период на 39.3 млрд драмов или на 8.5%. Отмечается, что рост налоговых поступлений обусловлен в основном экономической активностью.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-09-28 21:53Նիկոլը 110 հազար դոլար է վճարել դրոնների համար Հիշո՞ւմ եք նախորդ գումարման խորհրդարանի նախագահ Արարատ Միրզոյանի սրտահույզ ռեպլիկը՝ ապառիկով կենցաղային տեխնիկա գնելու մասին: Ռեպլիկն ընդգրկվել էր երկրի ամենաբարձր ամբիոնից Փաշինյանի հնչեցրած ելույթում։ Կրկնակի գործակալի մասին Միքայել Մինասյանի բացահայտումն ավելի ուշ եղավ, իսկ մինչ այդ հեղափոխական հանրությունը բառացիորեն արտասվում էր Արարատի խոստովանությունից, թե իբր՝ նա ցանկացել է ապառիկով ինչ-որ բան գնել տան համար, բայց թույլ չեն տվել…
-
2021-09-09 21:10Այն, որ Նիկոլին ու իր թիմին շատ է դուր եկել իշխանավորի հարմարավետ կյանքը, ակնհայտ է։ Նորմալ երկրում խորհրդարանի նախագահը համացանցում տեսահոլովակների տարածումից հետո, թե ինչպես է իր ընկերակիցների հետ պարում շքեղ հանգստավայրում, մինչ հայ ռազմագերիներին շարունակում են նվաստացնել Բաքվում, արդեն հրաժարական տված կլիներ: Բայց նրանց համար դա թուքումուր չէ, դա ցող ու շաղ է։
-
2021-02-18 17:21«Մեզ մոտ Հայաստանի իշխանությունների նկատմամբ անվստահության տարրեր են ծագել»։ Այսպես քաղաքավարի է արտահայտվում Ռուսաստանի հայերի միության փոխնախագահ Գերման Անանյանցը։
-
2021-02-17 11:03Ֆեյսբուքի օգտատերերն արդեն մի քանի օր շարունակ ապարդյուն փորձում են գտնել այն հարցի պատասխանը, թե ինչո՞ւ են ՀՀ վարչապետի աշխատակազմին այդչափ անհրաժեշտ փողկապները: Հարցն ի հայտ է եկել, բնականաբար, ոչ առանց պատճառի։ Բանն այն է, որ Ֆինանսների նախարարությունը հրապարակել է 2021 թվականի պետական գնումների ծրագիրը, համաձայն որի ՀՀ կառավարության ղեկավարի աշխատակազմը մտադիր է գնել 232 փողկապ՝ վճարելով 278 հազար դրամ բյուջետային միջոցներ։