ՖՈՐՍ-ՄԱԺՈՐԸ ԻՇԽԱՆԱՎՈՐ «ՄԱԺՈՐՆԵՐԻ» ՀԱՄԱՐ ՀԻՄՔ ՉԷ
Բյուջետային համակարգի «ոսկե կանոնները» չեղարկվում են
Ս.թ. նոյեմբերի 2-ին խորհրդարանի մշտական հանձնաժողովներում մեկնարկեցին 2021 թվականի գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի քննարկումները: «Չենք կարող ասել, որ ռազմական դրությունը որևէ ազդեցություն չունեցավ տնտեսության կամ բյուջեի վրա: Իհարկե, բյուջետային մուտքերի վրա ազդեցություն ունեցավ ու կունենա: Այսպիսով, պետք է մտածենք պարտքի շեմի մասին: Կարծում եմ, որ կգտնենք այն հաշվեկշիռը, որը հնարավորություն կտա այս իրավիճակից դուրս գալ, ինչպես նաև մարտահրավերից բխող ռիսկերը չեզոքացնել, կառավարել և ունենալ կայուն սոցիալ-տնտեսական իրավիճակ», - ընդգծեց փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը:
Պետական բյուջեի նախագիծը ներկայացնող ֆինանսների նախարար Ատոմ Ջանջուղազյանը սպասվող զանազան պակասուրդներին ավելացրեց ևս մեկ խնդիր. պատերազմի և համավարակի պայմաններում կառավարությունը ստիպված կլինի շեղում ունենալ բյուջետային համակարգի մասին օրենքում առկա «ոսկե կանոններից». մասնավորապես, ինչպես հայտարարեց նախարարը, «անխուսափելիորեն ունենալու ենք պետական պարտքի աճ, հաջորդ տարի կավելանա նաև պետական պարտքի սպասարկման գումարը»: Այսպիսով, ՀՆԱ-ի նկատմամբ պետական պարտքի շեմը, որը ժամանակին սահմանվել է 60%-ի մակարդակում, կգերազանցվի։ Եվ սա շատ վատ լուր է, քանի որ, ըստ Ա.Ջանջուղազյանի, պետական պարտքի աճող բեռը սաստիկ նվազեցնում է հետագայում արտաքին փոխառություններ ներգրավելու հնարավորությունները։
Կխախտվի նաև մեկ այլ «ոսկե կանոն», այն է ՝ ներգրավված փոխառությունների գումարը կգերազանցի կապիտալ ծրագրերի ծախսերը։ Ըստ էության, այդ կանոնը չի աշխատել արդեն այս տարվա արդյունքներով, չենք խոսում արդեն նախորդ տարվա մասին: Առհասարակ Փաշինյանի կառավարությունում սիրում են խոսել կապիտալ ծրագրերի իրականացման ու ենթակառուցվածքներում ներդրումների կարևորության մասին, և ավելին, տարեցտարի ավելացնում են համապատասխան տողը պետբյուջեի ծախսային մասում (2021թվականի համար՝ 215 մլրդ դրամ), սակայն, ֆինանսների նախարարի խոստովանությամբ, այդ ոլորտում առկա է նախանշված ցուցանիշների ցածր կատարման քրոնիկական խնդիր։ Գործող կառավարությանը դեռ ոչ մի անգամ չի հաջողվել իրականացնել նախատեսված կապիտալ ծրագրերը. հակառակը, լավ է, եթե դրանց կատարումը գերազանցում է գոնե 50%-ը։
Մեկ այլ վատ լուր էլ այն է, որ, համաձայն ԱՄՀ-ի գնահատականների, 2021 թվականին տնտեսության վերականգնումը կսկսվի ավելի ուշ, քան ենթադրում էին կառավարությունում, և կընթանա ավելի դանդաղ: Եվ եթե 2020-ի բյուջեն ֆինանսների նախարարը գնահատեց որպես «ճգնաժամային», ապա 2021-ի բյուջեն կարող է բնավ ավելի լավը չլինել։ Հասկանալի է, որ արդեն կարելի է բնութագրել այն առնվազն որպես «զսպող», բայց սա էլ ակնհայտորեն վերջնական գնահատականը չէ։
Այս ծանր խորապատկերին իսկական «կրակոցի» պես հնչեց ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ Արկադի Խաչատրյանի հարցը, որը փաստաթղթի նախագծում նկատել էր «պարգևավճարներ» ծախսային հոդվածը, ըստ որի՝ հաջորդ տարի տարբեր տրամաչափի չինովնիկները (չհաշված քաղաքացիական ծառայողները) ստանալու են 19 մլրդ դրամով (կամ ավելի քան 21%-ով) ավելի շատ պարգևավճար, քան 2020-ին։ Ճիշտ է, փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը լրագրողների հետ զրույցում շտապեց հանգստացնել հանրությանը նրանով, թե քննարկումների ընթացքում նշված ծախսային հոդվածը գուցեև կընդունի նույն տեսքը, ինչ որ ընթացիկ տարում։ Իսկ ֆորս-մաժորների պայմաններում պետական ծառայողների ախորժակը չափավորելու մասին, ըստ երևույթին, խոսք անգամ չկա. ողջ «պայքարն» այս հարցը քննարկելիս կհանգեցվի նրան, թե պետք է արդյոք ավելացնել պարգևավճարների գումարը, թե թողնեն ինչպես որ կա։
Ընդհանրապես բոլոր թվերն ու կանխատեսումները, որոնք ներկայացվեցին պետբյուջե-2021-ի տարբեր բնութագրիչներով, այնպիսիք են, ինչպիսիք «մատով գրում են ջրի վրա»։ Ինքը ՝ ֆինանսների նախարարը, միանշանակ հայտարարեց, որ «կանխատեսումների անորոշությունը չափազանց բարձր է»։ Պարզ է մեկ բան. այսօր քննարկվում է ինչ ասես, բայց միայն ոչ զարգացման բյուջե, իսկ «ցանկությունների բյուջեից» (կամ «երազանքի բյուջեից») փաստաթղթի այդ նախագիծը տարբերվում է նույնքան, որքան երկիրը երկնքից։ Չհաշված, իհարկե, վերը նշված «ցանկությունը» պարգևավճարների մասով…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2021-12-03 16:32332На Евразийском конгрессе самая популярная аббревиатура - ESG Как уже сообщал "ГА", 2 декабря в Москве прошел Второй Евразийский конгресс, организатором которого выступил Евразийский банк развития (ЕАБР). Мероприятие проводилось с целью расширения диалога между представителями органов государственной власти стран-членов ЕАЭС и активного вовлечения бизнес-сообщества в процессы евразийской экономической интеграции.
-
2021-12-02 16:55839Стратегией ЕАБР предусмотрено инвестировать в Армению $300 млн 2 декабря в Москве проходит Второй Евразийский конгресс, организатором которого выступает Евразийский банк развития (ЕАБР). Мероприятие проводится с целью расширения диалога между представителями органов государственной власти стран-членов ЕАЭС и активного вовлечения бизнес-сообщества в процессы евразийской экономической интеграции.
-
2021-12-02 10:22734Правительство Пашиняна оставит нас без межгосударственных автобанов Трехсторонняя рабочая группа по разблокированию транспортных коммуникаций в регионе, возглавляемая вице-премьерами России, Армении и Азербайджана, получив импульс после встречи лидеров указанных стран, 1 декабря вновь собралась на очередное свое заседание в Москве.
-
2021-12-01 09:52834(Из цикла «Армения: 30 лет без СССР») 30 лет назад огромная советская империя пережила свой последний декабрь: в новый, 1992 год 15 республик прекратившего свое существование СССР вступили уже независимыми государствами. Соответствующее решение о «закрытии проекта» было, как положено, оформлено постановлением союзного парламента. После этого экс-советские республики, в том числе Республика Армения, приступили к реализации сложнейших реформ, призванных «вписать» их в одночасье разорванные экономики в рыночное пространство. И тот факт, насколько это удалось или нет, до сих пор аукается в нашей современной действительности…
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2020-09-23 21:303161Դեռ անցած տարի, երբ քննարկվում էր ընթացիկ տարվա բյուջեն, երբ չկար ո՛չ համավարակը, ո՛չ դրա բացասական ազդեցությունը համաշխարհային տնտեսության վրա, Հայաստանի կառավարությունը լուրջ փորձություններ էր ծրագրում 2020 թվականին հայոց գանձարանի համար:
-
2020-09-11 08:47407Հայաստանում հայտարարվել է նախագծման մրցույթ՝ հանրապետության Ազգային ժողովի նոր մասնաշենքի կառուցման համար: Այս մասին իր ֆեյսբուքյան էջում հայտնել է ԱԺ աշխատակազմի ղեկավար Տիգրան Գալստյանը, հաղորդում է «Նովոստի-Արմենիա»-ն։ Նա պարզաբանել է, որ մասնագիտական հանձնաժողովը բաղկացած է 10 հոգուց, որոնք ներկայացնում են Հայաստանի քաղաքաշինության կոմիտեն, Ազգային ժողովը, Երևանի քաղաքապետարանը և Ճարտարապետների պալատը: «Գնահատման հիմնական չափանիշը ոչ թե գնային առաջարկն է, այլ մասնագիտական անձնակազմը և մրցույթի հայտով ներկայացվող էսքիզ նախագիծը»,- պարզաբանել է նա:
-
2020-08-15 09:07608Դեռևս հուլիսի սկզբին Պետական եկամուտների կոմիտեի նախագահ Էդուարդ Հովհաննիսյանը լրագրողների հետ զրույցում խոստովանեց, որ հարկային պարտավորությունների գանձման հետ կապված իրավիճակը մտահոգիչ է։ Եվ բացատրեց դա, բնականաբար, կորոնավիրուսային իրողությամբ և անկում ապրող տնտեսության վրա դրա ազդեցությամբ։ Մինչդեռ այսօր արդեն ակնհայտ է, որ իրավիճակն այդ առումով առավել քան տագնապալի է։ Բյուջեի եկամուտներն էապես կրճատվում են, հարկային եկամուտները՝ այդ թվում։ Ընդ որում բյուջետային միջոցները ծախսվում են, ըստ էության, առանց հաշվի առնելու մուտքերի կրճատման գործոնը։
-
2019-10-04 20:11379Օրերս ՀՀ կառավարության արտահերթ նիստում հաստատվեց գալիք տարվա բյուջեի նախագիծը։ Իհարկե, այս՝ նախագծային փուլում դեռևս վաղ է գնահատել երկրի 2020 թվականի գլխավոր ֆինանսական փաստաթղթի բովանդակությունը։ Բայց այդուհանդերձ դրա որոշ բնութագրիչներ արդեն հիմա ուշադրություն են գրավում և հարցեր ծնում։ Իսկ կոնկրետ՝ ծախսերի, եկամուտների, պակասուրդի վերաբերյալ…