Սամվել ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ․ ԴԱՏԱԽԱԶՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՁԵՌՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱՐՈՂ Է ՎԵՐԱԾՎԵԼ ՑԵՆԶՈՒՐԱՅԻ
Եթե անգամ ինտերնետի կեսն էլ արգելափակվի, միևնույնն է, մարդիկ տեսնելու են խնդրահարույց տեղեկատվությունը։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում, անդրադառնալով դատախազության առաջարկին, նման կարծիք հայտնեց տեղեկատվական անվտանգության փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը։ Նա նշեց, որ պետությունը չունի այն գործիքակազմը, որը թույլ կտա բացահայտել, թե համացանցում ովքեր են կանգնած տարբեր ռեսուրսներով տարածվող հանցավոր տեղեկատվության հետևում։
Հայտնել էինք, որ ՀՀ գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանը գրությամբ դիմել է ՀՀ Կառավարությանը՝ առաջարկելով կարծիքն ազատ արտահայտելու սահմանադրական իրավունքի երաշխավորմամբ քննարկել ինտերնետ ռեսուրսներով տարածվող տեղեկատվության անվտանգությունն իրավական կարգավորման ենթարկելու, դրա հիման վրա ոլորտում պետական վերահսկողություն իրականացնելու հարցը:
Ըստ Մարտիրոսյանի` ամենավառ օրինակը հայհոյանքը համացանցում կասեցնելու փորձն էր`քրեականացնելով այդ երևույթը, սակայն արդյունքում պարզվեց, որ քրեորեն հետապնդվում են առավելապես այն անձինք, ովքեր հայհոյում են կոնկրետ մարդու` ՀՀ վարչապետին, ինչն էլ ակնհայտորեն ստացավ քաղաքական երանգ։ Հետևաբար գլխավոր դատախազության նախաձեռնությունը, նրա կարծիքով, նույնպես շատ արագ կարող է վերածվել ցենզուրայի, որը չի լուծի հանրային խնդիրները։
«Համացանցում տեղեկատվական անվտանգության հարցը շատ բարդ է, և ոչ մի երկրի չի հաջողվել լիարժեք լուծում տալ այդ խնդրին։ Եթե խոսենք օրենսդրական կարգավորման մասին, ապա պետք է ասել, որ շատ նախաձեռնություններ սկսվում են բարի նպատակներով, բայց հետո գործընթացը վերածվում է քաղաքական արգելափակումների»,– ասաց փորձագետը։
Մարտիրոսյանի կարծիքով`ծայրահեղ դրսևորումներն անշուշտ պետք է կարգավորվեն օրենքով, և դա կբերի նրան, որ պետությունը պրովայդերներին կստիպի արգելափակել որոշ կայքեր։ Ըստ նրա` այստեղ հիմնականում գործ ունենք ինքնակարգավորման, կրթության, իրազեկման հետ կապված խնդիրների հետ։ Եթե մարդն օրինակ խաբվում է բացահայտ անիմաստ տեղեկատվությամբ, ապա ինտերնետային վերահսկողությունը նրա պարագայում կապ չունի, որովհետև այդ անձը, միևնույնն է, կգտնի նման բովանդակությամբ տեղեկություն։
«Իրավական կարգավորումն ու խոսքի ազատության դրույթի պահպանումն իրար չեն խանգարում, ուղղակի մենք, որպես հասարակություն, պետք է որոշենք, թե մեզ համար առաջնահերթությունը որն է` քաղաքացիական ազատություննե՞րը, թե՞ պետության կողմից իրականացվող լուրջ վերահսկողությունը, որին պատրաստ ենք զոհաբերել այդ ազատությունների մի մասը։ Հետևաբար նման նախաձեռնություններն իրավական ակտեր դառնալուց առաջ պետք է երկարատև քննարկման առիթ դառնան»,– ասաց փորձագետը։
Մարտիրոսյանի խոսքով` շատ հաճախ պետական մարմինները սխալվում են, եթե համարում են, որ «e-draft»–ում այս կամ այն նախագիծը տեղադրելով` իրականացնում են հանրային քննարկում, մինչդեռ դա իմիտացիա է, հանրային քննարկումը պետք է լինի մինչև «e-draft»–ին հասնելը։
Նշենք, որ ՀՀ գլխավոր դատախազության պետական շահերի պաշտպանության վարչության ուսումնասիրությունների համաձայն` վերջին տարիներին համացանցի լայն տարածման պայմաններում ահագնացել է ինտերնետային կայքէջերով, սոցիալական ցանցերով ազգային, կրոնական, սեռական կամ այլ խտրականություն, ՀՀ-ում շրջանառությունն արգելված նյութերի, այդ թվում թմրամիջոցների գովազդի կամ վաճառքի բացահայտ հրավեր պարունակող կամ հանցավոր այլ դրսևորում ունեցող տեղեկատվության տարածումը:
Ըստ գլխավոր դատախազության` լայն դիտելիություն ունեցող ինտերնետ ռեսուրսներով տարածվող տեղեկատվության անվտանգությունը ՀՀ-ում իրավական տեսանկյունից ապահոված չէ, օրենսդրական կարգավորումները բացակայում են և որևէ մարմնի վրա տեղեկատվության անվտանգության նկատմամբ վերահսկողություն իրականացնելու, դրանից բխող միջոցներ ձեռնարկելու իրավասություն դրված չէ:
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-10-09 09:33
Король Великобритании Карл III, по всей видимости, не посетит климатический саммит СОР29, который пройдет в Азербайджане с 11 по 22 ноября, пишет британское СМИ PA Media.
-
2024-10-09 09:31
Армения формально не отзывает свою подпись под трехсторонним заявлением, которое было подписано в 2020 году Москвой, Баку и Ереваном, и позволило добиться прекращения огня в Нагорном Карабахе. При этом продвижения в рамках трехсторонней рабочей группы по разблокированию коммуникаций в регионе нет уже около полутора лет, заявил вице-премьер РФ Алексей Оверчук, передает ТАСС.
-
2024-10-09 09:28
Премьер-министр Израиля Биньямин Нетаньяху заявил, что израильские силы убили предполагаемого нового лидера ливанского движения «Хезболла» Хашема Сафиеддина, который стал мишенью авиаудара в Бейруте в прошлый четверг, и утверждает, что Израиль также убил замену Сафиеддина, не уточняя, кто это мог быть, передает Times of Israel.
-
2024-10-09 09:23
Пять человек, в том числе двое людей, не являющихся гражданами Сирии, погибли во вторник в результате израильского рейда, нацеленного на здание, связанное с Корпусом стражей исламской революции (КСИР) Ирана и ливанским движением «Хезболла» в Дамаске, по данным Сирийской обсерватории по правам человека, передает Al Hadath.