2022-09-15 17:52
Ара МЕЛИКСЕТЯН
«ԶԱՆԳ ԸՆԿԵՐՈՋԸ» ԵՎ «ԴԱՀԼԻՃԻ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ»
Հայ-ադրբեջանական սահմանի վրա ներկայիս ահագնացումը, նախորդ անգամների հետ որոշակի նմանությամբ հանդերձ, անշուշտ, ունի որոշ տարբերիչ առանձնահատկություններ։ Եվ դա առաջին հերթին վերաբերում է իրադարձությունների նկատմամբ ինչպես Հայաստանի իշխանությունների, այնպես էլ արտաքին դերակատարների արձագանքին։ Ինչ վերաբերում է առաջինին, ապա պետք է խոստովանել, որ ցուցաբերվեց աննախադեպ էնտուզիազմ և աննախադեպ օպերատիվություն, որով Երևանը ոտքի հանեց հնարավոր ու անհնար բոլորին։
Սեպտեմբերի 13-ի գիշերը, Ադրբեջանի հերթական ագրեսիայից բառացիորեն մեկ ժամ անց, Փաշինյանը արթնացրել է Պուտինին և Մակրոնին՝ հեռախոսազրույց ունենալով նրանց հետ։ Երեքշաբթի օրվա ողջ ընթացքում տեղեկատվություն էր ստացվում մոլորակի գրեթե բոլոր անկյուններից՝ ապաահագնացման և ագրեսորի դատապարտման կոչերի մասին: Հաջողվեց տեղից շարժել անգամ ՀԱՊԿ-ին, նույնիսկ ՆԱՏՕ-ն այս անգամ որոշեց արձագանքել իրավիճակին, իսկ Փարիզը նույնիսկ նախաձեռնեց ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի նիստ՝ հայ-ադրբեջանական սահմանին տիրող իրավիճակի առնչությամբ։
Բացի ամենից, հարկ է նշել, որ իրադարձությունների վերաբերյալ միջազգային արձագանքը տեղ-տեղ նույնիսկ հասցեական էր, ինչը հանդիպում է, ուղիղն ասենք, բնավ ոչ հաճախ։ Իհարկե, պատրանքներ տածել, թե աշխարհը վերջապես համարժեքորեն է արձագանքում մեր տարածաշրջանի տագնապալի իրադարձություններին, չարժե։ Ակնհայտ է, որ ողջ հարցը ներկայիս աշխարհաքաղաքական կոնյունկտուրան է։ Ինչևէ, Հայաստանի հարավում տեղի ունեցող իրադարձությունների նկատմամբ աշխարհի տարբեր մայրաքաղաքների ընդգծված ուշադրությունը չի կարող չազդել իրավիճակի վրա։
Եթե երկու տարի առաջ, 44-օրյա պատերազմի սկզբում և ընթացքում ՀՀ ղեկավարությունը դրսևորեր ներկայիս օպերատիվության ու ակտիվության գոնե 5%-ը՝ համաշխարհային հանրության ուշադրությունը գրավելու առումով, ապա հնարավոր է, որ այդ պատերազմում մեր կորուստները շատ ավելի քիչ լինեին։ Մարդկային, տարածքային, բարոյահոգեբանական կորուստները։ Բավական է հիշել, թե ինչպես էր իրեն պահում այն ժամանակ պաշտոնական Երևանը՝ ՀԱՊԿ-ին և ռազմաքաղաքական դաշնակցին՝ ի դեմս Մոսկվայի, օգնության համար դիմելու առումով։
Թե ինչու են այսօր Հայաստանի իշխանությունները հրաժարվել նախկին իներտությունից, առանձին հարց է, որի պատասխանը, ըստ երևույթին, պետք է փնտրել նույն գլոբալ աշխարհաքաղաքական կոնյունկտուրայում։ Պարզ է մեկ բան. հաստատ ոչ այն պատճառով, թե դասեր են քաղել նախորդ պատերազմից։ Եթե դա այդպես լիներ, ապա դառը փորձը կստիպեր հայկական իշխանություններին առաջին հերթին անհապաղ սկսել բարձրացնել երկրի պաշտպանունակությունը, այլ ոչ թե հասցնել դա ծայրահեղ ցածր մակարդակի…
Այս համատեքստում կարելի էր ուշադրություն դարձնել սեպտեմբերի 13-ին խորհրդարանում Փաշինյանի ելույթի որոշ թեզերին, սակայն չենք խաթարի ընթերցողների նյարդային համակարգը զառանցանքի ու անհեթեթության վերարտադրությամբ։ Դե, ինչպե՞ս առհասարակ լուրջ վերաբերվել այսպիսի արտահայտությանը. «Կան երկրներ, որոնք շատ կուզենային մեզ զենք վաճառել, բայց նրանք դա չունեն»: Նման «մարգարիտներից» հետո Փաշինյանի ցանկացած գնահատական, առավելևս՝ Հայաստանի անվտանգության, նրա պաշտպանունակության առնչությամբ, դժվար թե արժանի է թեկուզ մի կաթիլ ուշադրության։ Այնպես որ ավելի լավ է անդրադառնանք փաստերին, որոնք վկայում են այն մասին, թե ինչ է կատարվել հայոց պետության պաշտպանունակության հետ հետպատերազմյան երկու տարիների ընթացքում։ Ներկայացնենք ընդամենը մի քանիսը։
Փաստ առաջին. պատերազմից մի քանի ամիս անց ադրբեջանական զինված ուժերը բռնազավթում են Հայաստանի ինքնիշխան տարածքը, մասնավորապես՝ Սև լճի շրջանում։ Դրան Փաշինյանը պատասխանում է հետևյալ հայտարարությամբ. «Հո պատերազմ չենք սկսելու Սև լճի 30 տոկոսի համար»։ Թե բարոյահոգեբանական ինչ ազդեցություն ունեցավ այս արտահայտությունը Հայաստանի զինված ուժերի անձնակազմի վրա, կարելի է լոկ կռահել։
Փաստը երկրորդ. Պատերազմին հաջորդած երկու տարիների ընթացքում Պաշտպանության նախարարության համակարգում իրականացվեց կադրային այնպիսի ջարդ, որ պարզապես աներևակայելի է։ Նախարարներին փոխում էին ձեռնոցների պես, գեներալներին կալանավորում, Գլխավոր շտաբի պետի պաշտոնը թափուր էր ավելի քան մեկ տարի։
Փաստ երրորդ. առաջնագծի ամրացման հրատապ հարցերն այնքան անտեսված էին, որ հակառակորդն առանց առանձնակի ջանքերի կարողացավ գրավել Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի 45 քառակուսի կիլոմետր, խրամատավորվել, և մնում է այնտեղ առ այսօր։
Փաստ չորրորդ. պատերազմից հետո պաշտպանության պետական ֆինանսավորումը պետք է ավելանար բազմապատիկ, բայց այն կրճատվեց։ Կառավարությունը ռազմական ծախսերի փոխարեն նախընտրում էր պարգևավճարներ տալ, ասենք, ոստիկանության աշխատողներին։
Ահա այսպես է Փաշինյանի իշխանությունը երկու տարի շարունակ «դասեր քաղել պատերազմից»։ Ահա այսպես է նա մեթոդաբար թուլացրել 44-օրյա պատերազմից առանց այդ էլ լրջորեն ջլատված Հայաստանի պաշտպանունակությունը։
Հիմա, երբ երկիրը նոր ագրեսիայի է բախվում սահմանի վրա, պաշտպանվելու համար մենք առաջին հերթին դիմում ենք ուրիշներին, հիմնովին խարխլած լինելով ինքնապաշտպանության սեփական ունակությունը։ «Զանգ ընկերոջը», «դահլիճի օգնություն». ահա Հայաստանի անվտանգության մերօրյա համակարգի հիմքը։ Երկրի, որն անցել է 44-օրյա արյունալի պատերազմի միջով և դասեր չի քաղել…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-06-04 10:09Благодаря бдительности инспекторов отдела пограничного контроля Гогаван-Привольное Инспекционного органа безопасности продуктов питания на пограничном пункте пропуска Гогаван был выявлен и приостановлен ввоз в Армению живых животных неизвестного происхождения, сообщает пресс-служба регулятора, передает АРКА. Проверка сопроводительных документов партии перевозимых животных, в частности ветеринарных сертификатов, вызвала подозрения в том, что они фальшивые. Россельхознадзор подтвердил, что никаких документов на данную партию телят (205 голов) структура не предоставляла. В ведомстве указали, что непосредственной функцией регулятора является проверка сопроводительных документов всех импортируемых и экспортируемых животных: животные неизвестного происхождения подлежат возврату или уничтожению. Особенно с учетом официально подтвержденных фактов вспышки ящура SAT2 в соседних странах ввоз любой партии животных неизвестного происхождения в Армению будет приостановлен.
-
2025-05-31 09:46В настоящее время осуществляется постепенный процесс нормализации отношений Турции с Арменией. Об этом заявил президент Турции Реджеп Тайип Эрдоган, отвечая на вопросы журналистов на борту самолета по возвращении из Азербайджана, передает Анадолу. "По достижении мира и нормализации мы увидим, что наши страны выиграют от этого",- заявил политик. Эрдоган добавил, что Турция ожидает от Ирана поддержки шагов относительно так называемого Зангезурского коридора, которые, по его словам, послужат миру, стабильности и развитию в регионе.
-
2025-05-30 10:34По данным системы «Аргус-Фито», с начала 2025 года по 7 мая увеличился импорт в Россию молодого продовольственного картофеля, передает NEWS.am. Ввоз свежего картофеля вырос в 3,5 раза по сравнению с аналогичным периодом прошлого года – с 124,8 до 432,2 тысячи тонн, передает Россельхознадзор. За указанный период импортировано 5,1 тыс. тонн картофеля из Армении. При этом за тот же период 2024 года (с начала 2024 года по май прошлого года) импорт из Армении составил всего 490 тонн. Это говорит о том, что Армения увеличила поставки картошки в Россию более чем в 10 раз.
-
2025-05-29 09:51Армянская экономика медленно, но верно продолжает идти ко дну. Когда и как это дно она нащупает, сказать сложно. Но факт в том, что после пары лет относительного позитива, связанного с эффектом от российско-украинского военного конфликта, антироссийскими экономическими санкциями со стороны коллективного Запада, ставшими своеобразным спасательным кругом для армянской экономики, теперь ей не на чем держаться на плаву.