ԺԱՄԱՆԱԿՆ ԻՐԱԿԱՆՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՄԻ ՄԵԾ ՊԱՏՐԱՆՔ ԼԻՆԵԼ. ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆ
Ժամանակը շատ տասնամյակներ շարունակ տարակուսանքի մեջ է գցել գիտնականներին: Արդյո՞ք այն գոյություն ունի ըմբռնողաբար՝ մեր ընկալումներից անկախ:
Ամերիկյան ֆիզիիկական ընկերության Physical Review A հանդեսում հրապարակված նոր հետազոտության մեջ Իտալիայի գիտնականները՝ հետազոտող Ալեսանդրո Կոպպոյի գլխավորությամբ, փորձում են ժամանակի տեսություններից մեկը իրական կյանք ներմուծել:
Այս տեսությունը կոչվում է Փեյջի և Վութերսի մեխանիզմ, և Կոպպոն այն ուսումնասիրում է տարիներ շարունակ։ Սա 1983 թվականին ծագած քվանտային մեխանիկայի գաղափար է։
Թեև հարաբերականության ընդհանուր տեսությունը դասական ֆիզիկայի մոդելում հնարավոր է համարում, որ ժամանակը փոփոխական մեծություն է, ինչպես ժամանակի տարբերության ընկալումը Երկրի վրա և տիեզերքում այնպիսի պատմություններում, ինչպիսին «Interstellar» ֆիլմում է, քվանտային ֆիզիկան պահանջում է, որպեսզի այն նշագրվի:
Սա նշանակում է, որ կախյալ փոփոխականի փոխարեն (մի բան, որը որոշվում է արտաքին հատկությամբ, ինչպիսին է տեղական ձգողականությունը կամ օբյեկտի հեռավորությունը Երկրից), ժամանակը պետք է անկախ լինի, և պետք է այն որպես այդպիսին չափելու միջոց լինի:
Իրենց աշխատության մեջ Կոպպոն և նրա համահեղինակները Փեյջի և Ուոթերսի մոտեցումը վերամարմնավորում են ժամացույցի իրական հայեցակարգի: Քվանտային ֆիզիկայի շրջանակում ժամացույցներն այնքան էլ նման չեն այն ժամացույցներին, որոնք կապում եք դաստակին կամ կախում եք գրասենյակի պատից. դրանք այն ամենն է, ինչ ունի կանխատեսելի և միատեսակ վարքը, որը կարող է որպես չափում կիրառվել:
ժամանակին Փեյջը և Ուոթերսը հարցադրում են արել, թե արդյոք մեր աշխարհն այնքան քվանտային կերպով խճճված է իր ներսում, որ ժամանակի ցանկացած տեսանելի ընթացք սոսկ խճճվածության ախտանիշ է:
Նրանք նաև առաջարկեցին, որ հենց ինքներս ներգրավված լինենք այս խճճվածության մեջ՝ պարզապես ժամանակի ընթացքը դիտարկելով, քանի որ խճճված համակարգից դուրս ինչ-որ մեկը կտեսնի այն կանգուն: Այսպիսով, «ժամացույցը» ժամանակի ընթացքը ցույց տվող բարդ համակարգի տարր է:
Որպեսզի այն վերածեն իրական չափումների և դիտարկումների վրա հիմնված ինչ-որ բանի, գիտնականները վերցրեցին հայտնի ֆիզիկական հավասարումներն ու դրանք սահմանափակեցին Փեյջի և Վուտթերսի սցենարին համապատասխանող պայմաններով:
Նրանք դիտարկել են փոխկապակցված բայց չփոխազդվող երկու համակարգեր, որտեղ մի համակարգը ժամացույցի կամ ճոճանակի քվարցային մեխանիզմի պես ներդաշնակ տատանվող գեներատոր է:
Դրանց լուծումը դասական և քվանտային մեխանիկայի շրջանակում կարող է իրարամերժ չլինել, քանի որ զանգվածի վրա հիմնված «մակրոսկոպիկ» կոչվող շեմին հասնելիս յուրաքանչյուր քվանտային համակարգում բավականաչափ մասնիկներ են տեղադրվում: Նման համակարգերը ներդաշնակում են նաև դասական ֆիզիկային:
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-03-15 17:32
15 марта 1921 года на улице Гарденберг в Берлине был убит один из главных организаторов Геноцида армян — министр внутренних дел Османской империи Мехмед Талаат-паша.
-
2025-03-15 15:46
Постоялец из Турции, устроивший дебош в ереванской гостинице "Лондон", извинился перед ее персоналом и владельцами. Об этом написал на своей странице в facebook совладелец гостиницы Геворк Барсегян, комментируя распространившиеся с утра сведения об инциденте.
-
2025-03-15 15:45
Алиев утвердил присоединение Азербайджана к Уставу «Исламской восьмерки» (D-8), сообщают азербайджанские СМИ.
-
2025-03-15 15:41
Президент США Дональд Трамп в пятницу вечером подписал указ, который предписывает сократить работу еще семи государственных агентств, включая и отвечающее за работу финансируемых государством СМИ - Радио "Свобода" и "Голоса Америки".