2024-06-19 11:36
Информагентства
ԺԱՄԱՆԱԿՆ ԻՐԱԿԱՆՈՒՄ ԿԱՐՈՂ Է ՄԻ ՄԵԾ ՊԱՏՐԱՆՔ ԼԻՆԵԼ. ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆ
Ժամանակը շատ տասնամյակներ շարունակ տարակուսանքի մեջ է գցել գիտնականներին: Արդյո՞ք այն գոյություն ունի ըմբռնողաբար՝ մեր ընկալումներից անկախ:
Ամերիկյան ֆիզիիկական ընկերության Physical Review A հանդեսում հրապարակված նոր հետազոտության մեջ Իտալիայի գիտնականները՝ հետազոտող Ալեսանդրո Կոպպոյի գլխավորությամբ, փորձում են ժամանակի տեսություններից մեկը իրական կյանք ներմուծել:
Այս տեսությունը կոչվում է Փեյջի և Վութերսի մեխանիզմ, և Կոպպոն այն ուսումնասիրում է տարիներ շարունակ։ Սա 1983 թվականին ծագած քվանտային մեխանիկայի գաղափար է։
Թեև հարաբերականության ընդհանուր տեսությունը դասական ֆիզիկայի մոդելում հնարավոր է համարում, որ ժամանակը փոփոխական մեծություն է, ինչպես ժամանակի տարբերության ընկալումը Երկրի վրա և տիեզերքում այնպիսի պատմություններում, ինչպիսին «Interstellar» ֆիլմում է, քվանտային ֆիզիկան պահանջում է, որպեսզի այն նշագրվի:
Սա նշանակում է, որ կախյալ փոփոխականի փոխարեն (մի բան, որը որոշվում է արտաքին հատկությամբ, ինչպիսին է տեղական ձգողականությունը կամ օբյեկտի հեռավորությունը Երկրից), ժամանակը պետք է անկախ լինի, և պետք է այն որպես այդպիսին չափելու միջոց լինի:
Իրենց աշխատության մեջ Կոպպոն և նրա համահեղինակները Փեյջի և Ուոթերսի մոտեցումը վերամարմնավորում են ժամացույցի իրական հայեցակարգի: Քվանտային ֆիզիկայի շրջանակում ժամացույցներն այնքան էլ նման չեն այն ժամացույցներին, որոնք կապում եք դաստակին կամ կախում եք գրասենյակի պատից. դրանք այն ամենն է, ինչ ունի կանխատեսելի և միատեսակ վարքը, որը կարող է որպես չափում կիրառվել:
ժամանակին Փեյջը և Ուոթերսը հարցադրում են արել, թե արդյոք մեր աշխարհն այնքան քվանտային կերպով խճճված է իր ներսում, որ ժամանակի ցանկացած տեսանելի ընթացք սոսկ խճճվածության ախտանիշ է:
Նրանք նաև առաջարկեցին, որ հենց ինքներս ներգրավված լինենք այս խճճվածության մեջ՝ պարզապես ժամանակի ընթացքը դիտարկելով, քանի որ խճճված համակարգից դուրս ինչ-որ մեկը կտեսնի այն կանգուն: Այսպիսով, «ժամացույցը» ժամանակի ընթացքը ցույց տվող բարդ համակարգի տարր է:
Որպեսզի այն վերածեն իրական չափումների և դիտարկումների վրա հիմնված ինչ-որ բանի, գիտնականները վերցրեցին հայտնի ֆիզիկական հավասարումներն ու դրանք սահմանափակեցին Փեյջի և Վուտթերսի սցենարին համապատասխանող պայմաններով:
Նրանք դիտարկել են փոխկապակցված բայց չփոխազդվող երկու համակարգեր, որտեղ մի համակարգը ժամացույցի կամ ճոճանակի քվարցային մեխանիզմի պես ներդաշնակ տատանվող գեներատոր է:
Դրանց լուծումը դասական և քվանտային մեխանիկայի շրջանակում կարող է իրարամերժ չլինել, քանի որ զանգվածի վրա հիմնված «մակրոսկոպիկ» կոչվող շեմին հասնելիս յուրաքանչյուր քվանտային համակարգում բավականաչափ մասնիկներ են տեղադրվում: Նման համակարգերը ներդաշնակում են նաև դասական ֆիզիկային:
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-15 19:51Итальянские специалисты приступили к реставрации мозаики бань дохристианского храма Гарни – единственного сохранившегося в Армении греко-римского колонного храма. Об этом сообщает итальянское агентство ANSA.
-
2025-05-15 19:48Президент Азербайджана Ильхам Алиев 15 мая по приглашению премьер-министра Республики Албания Эди Рамы и президента Совета Европейского союза Антонио Кошты отбыл с рабочим визитом в Тирану для участия в 6-м саммите «Европейского политического сообщества», передают азербайджанские СМИ.
-
2025-05-15 19:43Губернатор Калифорнии Гэвин Ньюсом назначил Армена Тамзаряна помощником судьи Апелляционного суда штата, а Мелиссу Балоян – судьёй Верховного суда округа Фресно. Об этом сообщает Армянская ассоциация юристов.
-
2025-05-15 19:37Индия и Пакистан договорились продлить режим прекращения огня до 18 мая. Об этом, как передает РИА Новости, заявил первый вице-премьер, глава МИД Пакистана Исхак Дар.