Խնդիրներ կան. Հայաստանից դեպի ԵՄ արտահանման ժամանակավոր արտոնություն կգործի

ՀՀ կառավարությունը որոշել է դիվերսիֆիկացնել արտահանումը և դեպի Եվրամիություն արտահանման համար արտոնություն սահմանել։ Համապատասխան որոշումն ընդունվեց գործադիր մարմնի այսօրվա նիստի ժամանակ։

Արտոնությունը ժամանակավոր է և կգործի 2025 թ փետրվարի 1–ից մինչև 2026 թ, դեկտեմբերի 31–ը ներառյալ։

Ներկայացնելով նախագիծը` ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը նշեց, որ ՀՀ–ից արտահանվող պատրաստի ապրանքների հետ կապված խնդիրներ կան, տրանսպորտային ծախսեր։ Այդ իսկ պատճառով կառավարությունը որոշել է արտահանվող որոշ ապրանքների դեպքում տնտեսվարողներին տալ մաքսատուրքի չափով աջակցություն, եթե իրենց ապրանքներն արտահանում են ԵՄ 27 երկիր և Միացյալ Թագավորություն։

«Նպատակն է ավելացնել հայկական ապրանքների մրցունակությունը, ինչպես նաև վերականգնել այն մրցակցային հարաբերությունները, որոնք ձեռք էինք բերել 2009 թ. հունվարի 1–ից GSP+ համակարգի միջոցով։ Այս համակարգի շնորհիվ ՀՀ–ն օգտվում էր ԵՄ ընձեռած արտոնություններից, որոնք մեզ հնարավորություն էին տալիս մշակող արդյունաբերության հայկական ծագման ավելի քան 6 200 ապրանք ԵՄ շուկա արտահանել կա՛մ զրոյական մաքսատուրքով, կա՛մ նվազեցված մաքսատուրքով։ Այնինչ ՀՀ–ն 2022 թ. հունվարի 1–ից չի օգտվում GSP+ համակարգից. երբ Համաշխարհային բանկի կողմից երկիրը երեք տարի անընդմեջ դասակարգվում է որպես միջին կամ միջինից բարձր ունեցող տնտեսություն, ապա երկիրն այդ արտոնությունից զրկվում է։ ՀՀ–ն 2018 թվականից հետո 3 տարի անընդմեջ ճանաչվեց բարձր կամ միջինից բարձր եկամուտ ունեցող պետություն»,– հայտարարեց նախարարը։

Պապոյանը նշեց, որ այս արտոնությունը չի չի վերաբերելու ծխախոտային արտադրանքին, հիմնական մետաղների արտադրությանը, ոսկերչական արտադրատեսակների, թանկարժեք զարդերի արտադրության արտահանմանը։ Արտոնությունը կվերաբերի սննդի, տեքստիլ արդյունաբերության ապրանքների, ալյումինի փայլաթիթեղի և այլնի արտահանմանը։

Նախարարի խոսքով` այս աջակցությամբ ակնկալում են, որ ամեն տարի դեպի ԵՄ արտահանումը կաճի 20 տոկոսով։

ՀՀ վարչապետի խորհրդական Արտաշես Թումանյանը վստահեցրեց, որ ժամանակին հայ տնտեսվարողների 92 տոկոսը GSP+–ից չի օգտվել, ու պատճառը միայն ֆինանսական դժվարությունները չեն եղել։ Իրական պատճառները հասկանալու համար նա առաջարկեց գույքագրել, թե տնտեսվարողների համար արտահանման ինչ դժվարություններ կան և հավելյալ օժանդակություն տրամադրել նրանց, ինչպես նաև ընդլայնել ԵՄ արտահանվող երկրների ցանկը։

ՀՀ արտաքին գործերի նախարար Արարատ Միրզոյանն իր հերթին նշեց, որ դեպի ԵՄ արտահանման ժամանակ երբեմն տնտեսվարողին խանգարում է լեզվի չիմացությունը, ինչպես նաև լոգիստիկ առումով բավարար գիտելիքներ չունենալը` ինչպես ապրանքը տանել, հասցնել, օրինակ, Գերմանիա, լրացնել համապատասխան փաստաթղթերը։ Նրա կարծիքով` պետք է ստեղծել խորհրդատվական ծառայության համակարգ։

Նշենք, որ ըստ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի` 2024 թ. հունվար–նոյեմբեր ժամանակահատվածում Հայաստանից դեպի ԵԱՏՄ (4 երկիր) արտահանումը կազմել է 3.1 մլրդ դոլար կամ 89.8 տոկոս, իսկ դեպի Եվրամիություն (27 երկիր)` 551.8 մլն դոլար կամ 81.4 տոկոս։

Sputnik Արմենիա