2019-07-26 19:38
Марина ГРИГОРЯН
0
ՁԱԽՈՐԴ ՀԱՍԱՆՈՎՆ ՈՒ ԹՄՐԱԲԱՆԱԿԸ
Հուլիսի 25-ի առավոտյան ադրբեջանական ԶԼՄ-ները հպարտությամբ հաղորդեցին այն մասին, որ այդ երկրի պաշտպանության նախարարը գտնվում է ճակատամերձ գոտում, որտեղ անձամբ ստուգումներ է անցկացնում։
«Զաքիր Հասանովը ստուգել է ստորաբաժանումների մարտական պատրաստականության մակարդակը, զննել հակառակորդի առաջավոր դիրքերը, ինչպես նաև անձնկազմին հաղորդել Գերագույն հրամանատարի պահանջները և կատարման ենթակա խնդիրները»,- ասվում է հաղորդագրությունում։ Այդ հիասքանչ նորության եզրափակիչ արտահայտությունը, բնականաբար, այսպիսին էր. «Պաշտպանության նախարարը բարձր գնահատեց ստորաբաժանումների մարտունակությունը, նյութատեխնիկական ապահովվածությունն ու հագեցվածությունը զինամթերքով, սպառազինությամբ և ռազմական տեխնիկայով, ինչպես նաև անձնակազմի բարոյահոգեբանական պատրաստականությունը։ Այլ կերպ, ինչպես հասկանալի է բոլորին, ադրբեջանական բանակում լինել չի կարող։
Միայն թե նորից չբերեց Զաքիր Հասանովի բախտը, որն ահեղ կեցվածք էր ընդունում ֆոտոլրագրողների առջև, սաղավարտը գլխին, որը գեներալ-գնդապետին սազում է ոչ ավելի, քան ցիլինդրը՝ կոկորդիլոսին։ Քանզի հենց այն պահին, երբ նա ստուգումներ էր անցկացնում ու զեկուցում Գերագույնին այն մասին, թե ԶՈՒ-ում տիրող իրավիճակը «ավելի լավ չի լինում» կարգից է, իրականությունը կրկին անողորմաբար ներխուժեց նախարարի վարդագույն աշխարհիկ և շռայլորեն սև ներկ ցփնեց այնտեղ։ Քանզի, ինչպես պարզվեց, հուլիսի 24-ի ուշ երեկոյան Ադրբեջանի ՌՕՈՒ-ի ուսումնական թռիչք կատարող ՄիԳ-29 ինքնաթիռը հանկարծ անհետացել է ռադարներից։ Քիչ ավելի ուշ պարզ դարձավ, որ այն աղետի է ենթարկվել և ընկել Կասպից ծովը։ Համաձայն ԶԼՄ-ների հղորդագրությունների, ընթանում են օդաչուի որոնումները, որը դժվար թե ողջ մնացած լինի։
Նշենք, որ օդաչու կորցնելը լուրջ խնդիր է ադրբեջանական բանակի համար, քանզի բարձրորակ ռազմական օդաչուներ պատրաստելը թանկարժեք հաճույք է. բավական է ասել, որ համաձայն բաց տվյալների, ՄիԳ-29 ինքնաթիռներ վարել սովորած օդաուները ադրբեջանական ՌՕՈՒ-ում ընդամենը 26-ն են։ Բուն ինքնաթիռի գինը տատանվում է միջինը 20-ից 25 մլն դոլարի միջև։ Այնպես որ աղետը բավական ցավոտ հարված դարձավ Ադրբեջանի բանակին և դրա հրամանատարի իմիջին։ Մանավանդ որ, ինչպես պարզվեց, ինքնաթիռը կառավարում էր բավական հմուտ օդաչու՝ գնդապետ-լեյտենանտ Ռաշադ Աթակիշիևը։
Առհասարակ Հասանովի բախտը, պետք է ասել, սաստիկ չի բերում վերջին ժամանակներս. նա շարունակ հիմար վիճակի մեջ է ընկնում՝ ապարդյուն ջանալով ապացուցել ղեկավարությանն ու Գերագույն հրամանատարին, թե ինչքան լավ են գործերն իրեն վստահված բանակում։ Ընդամենը մեկ ամիս է անցել այն հունիսյան օրից, երբ զորավարժությունների ժամանակ նախարարի սնուցյալների արձակած մարտական հրթիռն ընկավ Գյանջայի բնակելի թաղամասի վրա։ Թե կոնկրետ ուր էին նշան բռնել փառապանծ ադրբեջանական հրետանավորները, այդպես էլ անհայտ մնաց։ Ճիշտ է, Հասանովի համար մեծ բարեբախտություն էր, որ հրթիռը երջանիկ պատահականությամբ չպայթեց և ամեն ինչ ավարտվեց առանց զոհերի, բայց միջադեպն իր բացառիկության պատճառով բավական լայն արձագանք ստացավ։
Մինչդեռ հենց այսօր ստացվեց Ադրբեջանի ԶՈՒ-ի հետ կապված մեկ այլ ուշագրավ տեղեկատվություն. քննարկվում է զորակոչիկներին և իսկական զինծառայություն անցնող բանակայիններին պարտադիր թմրաբանական հետազոտման ենթարկելու հարցը։ Ինպես հաղորդում է trend.az-ը, դա արտացոլված է «Թմրամոլության և թմրամիջոցների, հոգեներգործուն նյութերի ու դրանց պրեկուրսորների դեմ պայքարի 2019-2024 թվականների պետական ծրագրի» իրականացման միջոցառումների նախագծում»։ Նպատակը թմրամոլության վաղ բացահայտումն ու պրոֆիլակտիկան է։ Ընդ որում տպավորիչ է կառավարական այն կառույցների քանակը, որոնք ներգրավվելու են այդ գործընթացում. ներքին գործերի, առողջապահության, արդարադատության նախարարություններ, ինչպես նաև Զորահավաքի և զորակոչի պետական ծառայություն։ Պաշտպանության նախարարությունն այս ցանկում, ինչպես տեսնում ենք, չկա։
Թմրանյութային կախվածությունը բացահայտելու համար զորակոչիկներին և արդեն զինծառայություն անցնողներին հետազոտելու մտադրությունը, անշուշտ, վկայում է ԶՈՒ-ում թմրանյութերի օգտագործման հետ կապված լուրջ խնդիրների առկայության մասին։ Այդ առնչությամբ բաց տեղեկություններ, բնականաբար, չկան, սակայն ընդհանուր միտումներն ապացուցում են թմրամոլների քանակի հետևողական աճը Ադրբեջանի բնակչության, հատկապես երիտասարդության շրջանում, ընդհուպ, ինչպես պարզվում է, մինչև դպրոցականներ։ Այսպես, ըստ Ադրբեջանի գլխավոր թմրաբան Լյուդմիլա Ջաֆարովայի, վերջին տարիներին թմրամոլների թիվը երկրում ավելացել է տասնյակ անգամներ։ Եվ եթե նախկինում թմրանյութեր օգտագործում էին հիմնականում մեծահասակները, ապա ներկայումս խնդիրը լուրջ ու արդիական է դարձել նույնիսկ միջնակարգ դպրոցների, լիցեյների, բուհերի համար, ընդգծում է նա, նշելով, որ թմրաբանական դիսպանսեր դիմողների մեծմասնությունը 16-17-ամյա դեռահասներ են։ Նրանց մեջ կան նաև 7-րդ դասարանցիներ, հաղորդել է Ջաֆարովան, նշելով, որ դպրոցականներին չեն գրանցում, քանի որ դիմումներն անանուն են, սակայն գրանցված թմրամոլների 80%-ը 18-35 տարեկան է։
Այս տվյալները հրապարակվել են գրեթե երեք տարի առաջ, սակայն, դատելով հետագա հրապարակումներից և մասնագետների գնահատականներից, իրավիճակը է՛լ ավելի տագնապահրույց է դարձել։ Այսպես, թմրանյութերի տարածմամբ ու օգտագործմամբ Ադրբեջանը կայուն կերպով ընդգրկված է հետխորհրդային տարածքի երկրների առաջին տասնյակում։ Թմրանյութային կախվածությամբ տառապողների թիվն այդ երկրում կայուն կերպով աճում է տարեցտարի. եթե 2006 թվականին դա չէր անցնում 6 հազարից, ապա 2010-ին հասավ 25 հազարի, իսկ 2017-ին գերազանցեց 30 հազարը։ Ընդ որում առանձնակի ընդգծվում է, որ չափազանց շատ են թմրամոլները ադրբեջանցի դպրոցականների միջավայրում։ Պետք է հաշվի առնել, որ վիճակագրությունը, բնականաբար, չի արտացոլում թմրամոլների իրական թիվը. ՄԱԿ-ի կողմից առաջարկվող հաշվարկման եղանակի համաձայն, իրական քանակը պարզելու համար անհրաժեշտ է հաշվառման կանգնածների թիվը բազմապատկել չորսով։ Ինչ վերաբերում է դեռահասներին, ապա, ինչպես հավաստիացնում է գլխավոր թմրաբանը, նրանք ընդհանրապես չեն գրանցվում էթիկական նկատառումներով։
Հավելենք, որ ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի ամենամյա զեկույցներում կայուն կերպով ընդգծվում է, որ Ադրբեջանը տարանցիկ երկիր է Աֆղանստանից, Կենտրոնական Ասիայից և Իրանից դեպի Ռուսաստան ու Եվրոպա թմրանյութերի տեղափոխման համար։ Երկրում տարածված է հիմնականում հերոինը, ինչպես նաև աճեցվում են թմրանյութեր պարունակող բույսեր, նշում են փորձագետները։ ՄԱԿ-ի զեկույցներում նույնպես նշվում է Ադրբեջանի կարևորությունը Աֆղանստանից թմրանյութերի տարանցիկ փոխադրումների տեսանկյունից և ընդգծվում, որ թմրանյութերը Ադրբեջան-Թուրքիա-Իրան ճանապարհով փոխադրվում են անարգել։
Ասված ամենի խորապատկերին զորակոչիկների և զինծառայողների թմրաբանական պարտադիր զննության անհրաժեշտության կտուկ արդիականացումը վկայում է այն մասին, որ թմրամոլության խնդիրը ադրբեջանական բանակում, որպես երկրում տիրող ընդհանուր իրավիճակի արտացոլում, սրվել է այն աստիճան, որ պահանջում է անհապաղ ու կոշտ միջոցներ։ Ինչը նշանակում է ևս մեկ չափազանց լուրջ գլխացավանքի առկայություն Զաքիր Հասանովի համար, որը փաստորեն մշտապես ստում է իր Գերագույնին լիակատար մարտունակության մասին, նրանից թաքցնելով Ադրբեջանի զինված ուժերում տիրող իրական վիճակը։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-04-15 10:34В опубликованном на днях докладе "Нации в транзитном периоде" одна из наиболее авторитетных правозащитных организаций Freedom House констатирует: "ЕС продолжает полагаться на энергетические ресурсы Азербайджана и игнорировать нарушения прав человека со стороны режима президента Ильхама Алиева, явно отдавая приоритет политической и экономической целесообразности над фундаментальными ценностями и долгосрочными интересами". Казалось бы, прописная уже истина, реалии, действующие более сотни лет. Однако в контексте армянской истории поразительным образом получающие наиболее убедительное, наглядное, а главное - кровавое подтверждение.
-
2024-04-11 10:28В одной из предыдущих публикаций об Апрельской войне и деятельности комиссии НС по «расследованию» ее обстоятельств эта тема уже была слегка затронута. Речь, в частности, о том, что в армянских экспертных кругах еще в декабре 2020-го – сразу по окончании 44-дневной войны – появились подозрения в истинном предназначении этой комиссии. Так, широкий резонанс, причем не только в Армении, получила запись военного эксперта Карена Вртанесяна о том, что комиссия во главе с одиозным Андраником Кочаряном, возможно, в реальности была операцией турецких спецслужб.
-
2024-04-08 09:28Несколько дней назад в армянском парламенте была поднята тема возможности вовлечения Турции в состав гражданской наблюдательской миссии Евросоюза в Армении (EUMA). Вопрос отнюдь не риторический, поскольку для этого, как выясняется, необходимо три условия: согласие Армении, согласие Турции и решение ЕС. Ни одно из этих условий при действующих властях РА не кажется невозможным, наоборот, все они достаточно легко выполнимы.
-
2024-04-05 10:0323 апреля 2018 года на очередном митинге рвавшихся к власти «революционеров» микрофон передали некоему пожилому человеку, который представился дедушкой Героя Арцаха Роберта Абаджяна. С Апрельской войны прошло всего 2 года, и слава о солнечном мальчике Роберте и его сослуживцах еще гремела по всей Армении. «Дедушка» очень прочувствованно сообщил, что, дескать, видел внука во сне, и он просил его бороться за свободу и не сдаваться. В тот день никому и в голову не могло прийти, что это была наглая ложь. Человек этот не имел никакого отношения к Роберту, людям скормили всего лишь циничное шоу, устроенное пашиняновской сворой с целью манипуляции эмоциями и настроениями толпы.
