2019-09-28 17:36
Гагик МКРТЧЯН
«ՊՐՈՒՍԻԱՅՈՒՄ ԴԵՌ ԿԱՆ ԴԱՏԱՎՈՐՆԵՐ»
Գիտեք, ես արդեն վաղուց զգում եմ ինձ ինչպես կրկեսային ծեր ձին մանեժում. ներկայացումը կարծես թե նոր է, բայց այդ թմբիկների շուրջ պարել եմ արդեն այնքան անգամներ, որ սմբակներս նվվում են։ Ընդ որում դեկորացիաները նույնն են, իսկ պարել ամեն անգամ պետք է նորովի. այ թե որն է մեր կրկեսային խնդիրը։ Դե, փորձենք…
Օրերս Հայաստանի՝ որպես մեծագույն խելամտության և օրենքի հաղթանակի երկրի հեղինակության մեջ իր էական ավանդը ներդրեց Ֆեմիդայի ծառան՝ Բարձրագույն դատական խորհրդի նախագահ Ռուբեն Վարդազարյանը։ Աշխարհակերտվածքի այդ զավակը հայտարարեց. «Այսօր դատական իշխանությունն իրականում անկախ է, քանի որ որևէ ճնշում իշխանության կողմից այս պահին ես չեմ տեսնում և չեմ նկատում»։
Այնուամենայնիվ ի՜նչ լավն է նա՝ այդ Վարդազարյանը։ Միաժամանակ սրատես է՝ լեռնային արծվի պես, և կույր, ինչպես հողատակի խլուրդը։ Իսկ Ռոբերտ Քոչարյանի գործով դատական նիստից մեկ օր առաջ վարչապետ Փաշինյանի այն հայտարարությունը, թե Սահմանադրական դատարանի սեպտեմբերի 4-ի որոշումն ապօրինի է. դա ճնշում չէ՞ դատավոր Աննա Դանիբեկյանի վրա։ Իսկ հենց նույն օրը խորհրդարանի նախագահ Արարատ Միրզոյանի համանման հայտարարությունը. դա՞ էլ ճնշում չէ։ Իսկ Քոչարյանի փաստաբանի հաղորդած տեղեկատվությունն այն մասին, որ դատական նիստի նախօրեին Աննա Դանիբեկյանին այցելել են ինչ-որ առեղծվածային մարդիկ, նույնպես ճնշում չէ՞։ Պարզվում է. «Միանշանակ՝ ոչ։ Դատարանը գործել է բացառապես օրենքով եւ իրավունքի գերակայության սկզբունքի սահմաններում։ Որևէ կողմի ազդեցությունը չի եղել, վստահ եմ»։
Դե իհա՜րկե։ Ինչ-որ մեկի միջամտությո՞ւն։ Դատարանի աշխատանքի՞ն։ Չէ, չի՛ կարող պատահել։ Մի՞թե նման բան հնարավոր է Փաշինյանի օրոք։ Ախր ինչպե՞ս նրանք չեն վախեցել այդ պողպատափայլ աչքերից, այդ խստաբարո նվիրվածությունից օրենքին։ Այո, բարեկամներս, որքան էլ ցավալի է դա գիտակցել, բայց իրականությունը մեզանում գնալով ավելի հեռուն է սողում ողջամտությունից։ Մեր երկիրը, մեր հասարակությունը արդեն իրականության տարածք չեն։ Ի՞նչ իրականություն։ Որտե՞ղ եք դուք այն տեսել։ Չկա ոչ մի իրականություն։ Այն գործնականում լիովին դուրս է մղված պատրանքների կողմից։ Ձայնարկությունների մեջ ներկայումս, թերևս, շատ ավելի կենդանի իմաստ կա, շատ ավելի ակնհայտ նշանակություններ, քան գոյականների, ածականների և բայերի։
Սակայն անցնենք առաջ։ Տարրական տրամաբանության նկատմամբ հաղթանակը ԲԴԽ նախագահ Ռուբեն Վարդազարյանի հերթական, բայց բնավ միակ հաջողությունը չէ։ Ի դեպ, դուք պատկերացնո՞ւմ եք նրա դեմքը։ Ինչ-որ միջին բան հռոմեացի պատրիկի և թանկարժեք ռեստորանի սեղանապետի միջև։ Եվ ահա այդ քարացած վեհաբարո դեմքով Վարդազարյանը հաղորդեց, որ Փաշինյանի կոչով դատարանների շրջափակումն ամենևին էլ շրջափակում չէ, այլ… հանրահավաքի անցկացում դատարանի առջև։ Եվ առհասարակ բավակա՛ն է, անցանք վրայից։
Կարդալով «դատարանների առջև հանրահավաքների» մասին, ես, անկեղծ ասած, միանգամից նետվեցի մեկնաբանություններ ստանալու ծանոթ հոգեբույժներից։ Եվ նրանք բոլորը միաձայն ասացին, որ նման բան չի կարող պատահել, քանի որ չի կարող պատահել երբե՛ք։ Լավ, պոկ չէի գալիս ես նրանցից, դե իսկ «նոր Հայաստանում» կարո՞ղ է։ Հոգեբույժները խոնարհում էին հայացքն ու տարածում ձեռքերը։
Եվ ահա թե ակամայից ինչի մասին մտածեցի։ Եթե դուք խզել եք գործարքը խղճի հետ, ապա դա նշանակում է, որ հիմա դուք նրա հետ վերջնականապես անջատ եք. նա առանձին է, իսկ դուք՝ձեր գլխի տեր։ Բայց ցանկացած գործարք խզելու դիմաց հարկ է լինում վճարել, թեկուզ համաքաղաքացիների աչքում ունեցած հեղինակությամբ։ Մենք նկատի ունենք բնավ ոչ օրենքը, որն ասես առեղ լինի (ինքն իր համար է)։ Նկատի ունենք սևը սպիտակից տարբերելու մարդու բնածին ունակությունը։ Այն, որ երկու անգամ երկուսը հավասար է չորսի, նույնիսկ եթե դրա դեմ առարկում է իշխանությունը։
Զարմանահրաշ համոզմունքը նրանում, որ հպարտ քաղաքացիները չեն արգելափակել դատարանները Փաշինյանի կոչով, այլ լոկ հանրահավաքներ են անցկացրել, հանձին ԲԴԽ նախագահի մատնում է խորապես ոչ սովորական մարդուն, և այժմ մենք ունենք բոլոր հիմքերը, որպեսզի անսանք դատավորների ազատությանը նվիրված նրա բարոյախոսական քարոզին։ Մի կողմից, Ռուբեն Վարդազարյանը հավաստիացնում է, որ երբ ինքն անձամբ դատավոր էր նախկին իշխանության օրոք, Բաղրամյան 26-ից իր վրա երբեք ճնշում չեն գործադրել և ոչինչ չեն պահանջել։ Դա, ի դեպ, վերաբերում է նաև մյուս դատավորներին։ Մյուս կողմից, Ռուբեն Վարդազարյանը պնդում է, թե դատավորներն այսօր ավելի ազատ են ու անկախ։ Ինչպե՞ս։ Ինչո՞ւ են այսօր նրանք ավելի ազատ ու անկախ, եթե նախկինում էլ նրանց վրա ճնշում չեն գործադրել և ոչինչ չեն պահանջել։
Արժե՞ արդյոք կատակել այս թեմայով։ Դե ոչ, թերևս։ Քանզի ավելի ծիծաղելի, քան ԲԴԽ նախագահի մոտ, միևնույն է, չի ստացվի։ Պարզապես կմեջբերեմ նրան. «Ես բազմիցս զրուցել եմ իմ կոլեգաների, դատավորների հետ, ես նրանց հոգեվիճակից զգում եմ, որ նրանք ավելի ազատ են հիմա իրենց զգում։ Խոսքը փաստերին չի վերաբերում, հոգեվիճակին է վերաբերում»։
Կատակել սրանից հետո, համաձայնեք, նույնիսկ մի տեսակ անհարմար է։ Ամենաիսկական սյուրռեալիզմ։ Սալվադոր Դալիին կարելի է կանչել։
Իսկ հիրավի ազատ ու անկախ դատավորներ պատմությանը հայտնի են։ Դա եղել է Պրուսիայում, Ֆրիդրիխ Մեծի ժամանակներում, մի քանի դար առաջ։ Թագավորին նյարդայնացնում էր մի ինչ-որ ջրաղաց, որը պատկանում էր ոմն գյուղացու։ Եվ ահա Ֆրիդրիխ Մեծը սպառնաց բռնագրավել ջրաղացը։ Ի պատասխան՝ գյուղացին հանգիստ ասաց. «Բայց Պրուսիայում դեռ կա՛ն դատավորներ»։ Չէ, դուք միայն պատկերացրեք. այդ պրուսացի գյուղացին ոչ թե միամտաբար, ոչ թե պարզամտորեն, այլ ամենաբնական ու բնազդային կերպով մտածում էր, որ Պրուսիայում կա ատյան, որին կարելի է դիմել, որ կարելի է դատի տալ և՛ կառավարությանը, և՛ թագավորին։
Եվ ի՞նչ եղավ հետո։ Ահա թե ինչ. թագավորը ամաչեց։ Եվ հրամայեց իր նստավայրի պատին փորագրել այդ խոսքերը. «Պրուսիայում դեռ կա՛ն դատավորներ»։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-01-22 09:58В эпоху Ренессанса возник образ - Корабль дураков, загадочный пьяный корабль, бороздивший тихие воды притоков Рейна и фламандских каналов. Известно, что Narrenschiff - это литературный образ, заимствованный, судя по всему, из древнего цикла легенд об аргонавтах. В моду вошло большое количество сочинений о "кораблях", чьи экипажи, состоящие из вымышленных героев, отправляются в великие символические плавания. Однако Narrenschiff - единственное из всех этих судов, которое существовало не только в романах, но и в самой действительности. Такие корабли, заполненные сумасшедшими и перевозившие свой необычный груз из города в город, были на самом деле.
-
2025-01-21 11:30Во власти Пашиняна много кто рукоблудием занимается. Как минимум в виде простого процесса, который в наше время изящно и по-иностранному именуют коррупцией. Хотя малообразованные предки называли это просто воровством. Правящий режим имеет имидж чистейшей клептократии. В переводе с греческого означает "власть воров". Что справедливо обижает ее носителей. Но не до такой степени, чтобы прервать этот увлекательный процесс в масштабах страны. Или в каких-нибудь других более или менее значимых размерах. Эти личности действуют по принципу, который сформулировал Черный Абдулла из "Белого солнца пустыни": "А потом Бог сказал: "Если ты мужчина, Абдулла, садись на коня и возьми сам, что тебе надо". Поэтому они не могут допустить, чтобы какие-то денежные средства двигались мимо их оттопыренных карманов.
-
2025-01-18 10:51Есть в психологии такой термин - "оборонное сознание". С военной точки зрения это индивидуальное и коллективное стремление обеспечить национальную безопасность, надежную защиту страны и граждан от агрессии врага. И в этом смысле люди и институты, решающие названные проблемы, чувствуют свою причастность к важному, конструктивному делу. Их сознание работает над конкретными ответами на реальные вызовы действительности. Если государству чуждо оборонное сознание, оно обречено, ибо не выполняет своей главной функции. Власть Пашиняна напрочь лишена оборонного сознания, безопасность страны и граждан ее совершенно не волнует.
-
2025-01-16 10:32В последнее время слишком часто Пашинян впадает вдруг в странное экстатическое состояние, когда ему обязательно следует обратиться к народу. По всей видимости, такова печальная особенность должности премьера: всякий кропотливый пастырь, опекающий свое стадо, должен подавать ему указующие знаки. В противном случае стадо растеряется, оголодает, перестанет покрываться шерстью и нести яйца.