2021-11-10 20:03
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ԱՊԱՇՐՋԱՓԱԿՈՒՄ. ԱՐԺԵ՞ ԱՐԴՅՈՔ ԱՐԴՅՈՒՆՔԸ ՋԱՆՔԵՐԻՆ
Հայաստանի, Թուրքիայի և Ադրբեջանի միջև հաղորդակցության ապաշրջափակումը էապես կբարելավի մեր ձեռնարկումների հնարավորություններն ու մրցունակությունը, հայտարարել է լրագրողներին ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը: «Ընդհանուր առմամբ, ինչպես արդեն ասել եմ, հաշվարկված է, որ տարածաշրջանում հաղորդակցության ապաշրջափակումը կհանգեցնի Հայաստանի ՀՆԱ-ի 30 տոկոս աճին: Սա ոչ միայն մեր, այլ միջազգային գործընկերների, այդ թվում Համաշխարհային բանկի ու Ասիական զարգացման բանկի ուսումնասիրություներն են»,- ասել է Քերոբյանը Երևանում անցկացված «Հայ-ռուսական տնտեսական համագործակցություն. հեռանկարային նախագծեր» գործարար համաժողովի կողասրահներում, հաղորդում է ԱՌԿԱ գործակալությունը:
ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ: Թե որքանով է իրատեսական այդ կանխատեսումը, առանձին հարց է։ Ակնհայտ է, որ նախարարի վկայակոչած հետազոտությունները կառուցված են տարածաշրջանում կատարյալ կայունության, խաղաղության և համագործակցության սցենարների վրա։ Իսկ դա տեսանելի հեռանկարում պարզապես ֆանտաստիկայի ոլորտից է։ Սակայն եթե նույնիսկ զուտ տեսականորեն ենթադրենք ապաշրջափակման և բնականոն գործունեության հնարավորությունը, հայկական կողմի համար նման մակրոտնտեսական ապագան առանձնակի հրապուրիչ տեսք չունի։
Իրականում երկու տարվա ընթացքում ՀՆԱ-ի 30-տոկոսանոց աճը չնչին բան է, որն այսօր Հայաստանի կառավարությունը փորձում է ներկայացնել իբրև երկրի սոցիալ-տնտեսական կյանքի արմատական բարելավում խոստացող ինչ-որ գերդրական բան։
Նախևառաջ ուշադրություն դարձնենք հետևյալ փաստին. 20 տարի առաջ Հայաստանում ՀՆԱ-ի աճի նույն տեմպն ապահովվել է առանց ապաշրջափակման գաղափարի, իսկ ավելի ճիշտ՝ տրանսպորտային խուլ շրջափակման պայմաններում։ Օրինակ, 2002 և 2003 թվականներին երկրի ՀՆԱ-ն աճել է 27%-ով։ Մեկ այլ օրինակ. 10 տարի առաջ՝ 2011-ին և 2012-ին ՀՆԱ-ն ընդհանուր հաշվարկով աճել է 21%-ով։
Երրորդ օրինակը. երկու տարի առաջ՝ 2018-2019-ին այդ ցուցանիշն աճել է 16%-ով։ Իհարկե, այդ ամենը 30% չէ, բայց կրկնեմ՝ նման ցուցանիշներ արձանագրվել են տրանսպորտային շրջափակման պայմաններում։ Իսկ հիմա ապաշրջափակումը բերելու է ընդամենը 30%։ Համաձայնեք, ողորմելի շահաբաժին։ Մանավանդ եթե ՀՆԱ-ի աճը դիտարկենք երկրի սոցիալ-տնտեսական կյանքի տեսանկյունից, նայենք, թե ինչ կտա ՀՆԱ-ի աճը պետական գանձարանին։ Եվ այստեղ պատկերը, ուղիղն ասենք, առանձնապես ոգևորող չէ։
Բանն այն է, որ այսօր ՀՆԱ-ի հարաբերակցությունը բյուջեի հարկային եկամուտների հետ կազմում է 23%-ից էլ պակաս։ Դա նշանակում է, որ եթե երկու տարվա ընթացքում ՀՆԱ-ն ավելանա 30%-ով և հասնի մոտ 16 մլրդ դոլարի, ապա երկրի բյուջեին դա կբերի 3,5 մլրդ դոլարից քիչ ավելի։ Եվ դա այն դեպքում, երբ ընթացիկ տարվա բյուջեի եկամուտները նախատեսված են 3 մլրդ 70 մլն դոլարի մակարդակով։ Այսպիսով, Հայաստանի ապաշրջափակման էպոպեայից պետական գանձարանը երկու տարվա ընթացքում կարող է ստանալ ընդամենը 500 միլիոն դոլար։ Պարզապես ծիծաղելի է հաղորդակցության ապաշրջափակման այդօրինակ արդյունքը համարել էական ու համարժեք։
Ակնհայտ է, որ իրականում հաղորդակցության ապաշրջափակման կողմնակիցներն ամեն գնով փորձում են իբրև այդ գործընթացի բերած ահռելի շահ ներկայացնել ՀՆԱ-ի սովորական բնական աճը։ Եվ ոչ ավելին։ Ընդ որում ակնհայտ է նաև, որ հանուն այդօրինակ մտացածին շահաբաժինների երկիրը ենթարկվում է թուրք-ադրբեջանական կապիտալի ազդեցության տակ հայտնվելու վտանգի, որը նույն երկու տարում հանգիստ կարող է կուլ տալ հայկական տնտեսության մնացորդները։ Ուրեմն արժե՞ արդյոք արդյունքը ջանքերին։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-31 09:46В настоящее время осуществляется постепенный процесс нормализации отношений Турции с Арменией. Об этом заявил президент Турции Реджеп Тайип Эрдоган, отвечая на вопросы журналистов на борту самолета по возвращении из Азербайджана, передает Анадолу. "По достижении мира и нормализации мы увидим, что наши страны выиграют от этого",- заявил политик. Эрдоган добавил, что Турция ожидает от Ирана поддержки шагов относительно так называемого Зангезурского коридора, которые, по его словам, послужат миру, стабильности и развитию в регионе.
-
2025-05-30 10:34По данным системы «Аргус-Фито», с начала 2025 года по 7 мая увеличился импорт в Россию молодого продовольственного картофеля, передает NEWS.am. Ввоз свежего картофеля вырос в 3,5 раза по сравнению с аналогичным периодом прошлого года – с 124,8 до 432,2 тысячи тонн, передает Россельхознадзор. За указанный период импортировано 5,1 тыс. тонн картофеля из Армении. При этом за тот же период 2024 года (с начала 2024 года по май прошлого года) импорт из Армении составил всего 490 тонн. Это говорит о том, что Армения увеличила поставки картошки в Россию более чем в 10 раз.
-
2025-05-29 09:51Армянская экономика медленно, но верно продолжает идти ко дну. Когда и как это дно она нащупает, сказать сложно. Но факт в том, что после пары лет относительного позитива, связанного с эффектом от российско-украинского военного конфликта, антироссийскими экономическими санкциями со стороны коллективного Запада, ставшими своеобразным спасательным кругом для армянской экономики, теперь ей не на чем держаться на плаву.
-
2025-05-27 10:09Министр экономики Армении Геворг Папоян сообщил журналистам после заседания правительства, что в настоящее время разрабатываются программы поддержки коньячных предприятий. Об этом сообщает «Арменпресс». Он отметил, что цель – обеспечить бесперебойный сбор винограда в сентябре-октябре. «Мы поддержим все компании, вовлеченные в процесс заготовки и экспорта, при условии, что будет обеспечен качественный и стабильный сбор винограда», – подчеркнул министр. Касаясь проблем с экспортом армянского коньяка и других алкогольных напитков в Россию через территорию Грузии, Папоян сообщил, что вскоре проведет встречу с производителями. Одна публичная встреча с ними уже состоялась. «У нас есть предварительные итоги обсуждений с грузинской стороной. Мы продолжим диалог с производителями. Правительство не оставило и не оставит без внимания наших виноградарей, фермеров, производителей коньячного спирта и экспортеров готовой продукции – мы предусмотрим целевые механизмы поддержки», – заверил он.