2021-12-09 09:04
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ԱԶԱՏ ԱՆԿՄԱՆ ՌԵԺԻՄՈՒՄ
Հավանաբար կգա մի օր, երբ կգնահատվի թավշե իշխանության կողմից Հայաստանին հասցված վնասի ողջ մասշտաբը, բայց արդեն այսօր ակնհայտ է, որ դա աստղաբաշխական է։ Տվյալ դեպքում խոսքը պատերազմի և դրա հետևանքների մասին չէ, մարդկային հազարավոր կյանքերի և հսկայական տարածքների կորստի մասին չէ, ոչ էլ շարունակվող կապիտուլյանտային քաղաքականության ու երկրի անվտանգության կորստի։ Խոսքը հայկական պետությանը թավիշի բերած տեղային աղետների մասին է։ Իսկ ավելի ճիշտ՝ մի պատուհասի մասին, որը պերճախոս կերպով բնորոշում է «հեղափոխությամբ ծնված» իշխանության վնասաբեր էությունը։
Փաշինյանի «հեղափոխական» առաջին նախաձեռնություններից մեկը կառավարության կառուցվածքի «բարեփոխումն» էր, որի արդյունքում լուծարվեց, մասնավորապես, Գյուղատնտեսության նախարարությունը: Իհարկե, նայելով, թե ինչպես են մնացած նախարարություններն իբր կարգավորում իրենց պատասխանատվության տակ գտնդող ոլորտները, կարելի է ասել, որ Փաշինյանի կառավարության կազմում գյուղնախարարության առկայությունից կամ բացակայությունից քիչ բան կարող է կախված լինել։ Այդուհանդերձ փաստն այն է, որ 2018-ից հետո ոլորտն անցել է ազատ անկման ռեժիմի և շարունակում է ցած գահավիժել:
Այդ անկման չափորոշիչներ կարող են ծառայել ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի կողմից վերջերս հրապարակված տվյալները։ Ներկայացնենք դրանցից մի քանիսը։ Առաջին հերթին հարկ է նշել, որ եթե նախքան թավիշի գալը (2017-ին) գյուղատնտեսական հիմնական մշակաբույսերի ցանքատարածությունները կազմում էին 353,4 հազար հա, ապա 2020-ին այդ տարածքները կրճատվել են մինչև 222,7 հազար հեկտարի։ Կրճատումն ահռելի է. 38%-ով։ Ընդամենը երեք տարում։
Իհարկե, դա չէր կարող բացասաբար չանդրադառնալ համախառն բերքի ցուցանիշի վրա։ Եվ ահա պարզվում է, որ նշված ժամանակահատվածում (2017-2020) ցորենի համախառն բերքը 176 հազար տոննայից նվազել է 132 հազարի, կարտոֆիլը՝ 547 հազար տոննայից 437 հազարի, բանջարեղենը՝ 861-ից մինչև 692 հազար տոննայի, բոստանային մշակաբույսերը՝ 215-ից նվազել 126 հազարի, պտուղներն ու հատապտուղները՝ 361 հազարից 274 հազարի: Բերքի աճ կա միայն խաղողի մասով։ Մնացած բոլոր բնութագրիչներով գրանցվել է առավել քան լուրջ անկում։
Քիչ ավելի լավ են գործերը անասնաբուծության ոլորտում։ Համենայնդեպս խոշոր եղջերավոր անասունների գլխաքանակը նշված ժամանակահատվածում կրճատվել է ոչ այդչափ արմատականորեն. մոտավորապես 1000 գլխով։ Մի քանի հազարով ավելացել է ոչխարների և այծերի քանակը։ Թռչունների քանակը փոքր-ինչ նվազել է, իսկ խոզերինը՝ ավելացել։ Մի խոսքով, անասնաբուծության ոլորտում պատկերն այնքան էլ մռայլ չէ։ Այդուհանդերձ պետք է նշել, որ կենդանական ծագման գյուղմթերքի արտադրությունը նշված ժամանակահատվածում նվազել է։ Եթե 2017-ին այդ ցուցանիշը կազմում էր 192 հազար տոննա, ապա 2020-ին՝ արդեն 189 հազար տոննա։
Գյուղատնտեսության ոլորտում արձանագրվող անկման հետ մեկտեղ՝ վերջին տարիներին սկսել են աճել արտասահմանից գյուղմթերքի ներկրման ծավալները։ Ընդ որում բավական տպավորիչ աճ է գրանցվել գրեթե բոլոր հիմնական ապրանքային խմբերի պարագայում։ Այսպես, 38 հազար տոննայով ավելացել է ցորենի ներկրումը, հազար տոննայով՝ ալյուրինը, գրեթե կրկնապատկվել է շաքարի ներկրումը, 4 հազար տոննայով ավելացել է բուսայուղի ներկրումը, հազար տոննայով՝ տավարի մսինը, 2 հազար տոննայով աճել է կաթի ներկրումը, գրեթե երկու անգամ ավելացել է բանջարեղենի, մրգերի ներմուծումը, նույնիսկ պանիր սկսել են ավելի շատ ներկրել։
Այսպիսով, կարելի է արձանագրել հետևյալը։ Մի կողմից՝ հայրենի ագրարային ոլորտը վերջին երեք տարիներին սրընթաց կորցրել է իր ծավալը, մյուս կողմից՝ աճել է գյուղմթերքի ներկրման ծավալը։ Իսկ դա, բացի ամենից, նաև հզորագույն հարված է երկրի պարենային անվտանգությանը։
Կարելի է, իհարկե, այս ամենի մեջ տեսնել փաշինյանական թիմի ներկայացուցիչների դիլետանտիզմի, անփորձության, տգիտության արդյունքը։ Սակայն հաշվի առնելով առանձին վերցրած ոլորտի նկատմամբ վնասարարության մասշտաբը, որի խորհրդանշական մեկնարկը Գյուղատնտեսության նախարարության միանգամայն գիտակցված լուծարումն էր, այնուամենայնիվ ավելի համոզիչ է թվում նպատակաուղղված գործընթացի վարկածը: Ասենք, դա այդքան էլ կարևոր չէ ։ Շատ ավելի կարևոր է այն, որ պարենային ապահովման առումով Հայաստանն աստիճանաբար նստում է ներկրման ասեղին, որից ազատվելը շատ դժվար կլինի։ Մանավանդ եթե հաշվի առնենք, որ նման ծրագրեր (ներկրման ասեղից հրաժարվելու) կառավարությունը չունի։ Նկատեք, պարենային ինքնապահովման մակարդակի նվազման խորապատկերին Հայաստանի իշխանությունները ծրագրում են զարգացնել երկրի գյուղատնտեսությունը՝ կանեփի աճեցումը խթանելու ճանապարհով։ Եվ այդ ծրագիրն ամրագրել են մինչև 2024 թվականի տնտեսական զարգացման ռազմավարության մեջ։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
New2025-04-22 09:28Премьер-министр Армении Никол Пашинян заявил, что все предыдущие конституционные референдумы не отражали волю народа. Об этом он сказал в ходе конференции "Правосудие как инструмент достижения справедливости" в Ереване, передает Sputnik Армения. По словам премьера, между правопорядком и обществом в Армении есть брешь. И именно из-за этого возникают проблемы в сфере юстиции. "И эта брешь связана, в том числе с тем, что при всех конституционных референдумах общественность была уверена, что официальные результаты не выражают или не в полной мере выражают волю народа", - сказал Пашинян. Он считает, что между существующим правопорядком и обществом должна быть "органическая связь".
-
2025-04-22 09:12Вчера я представил участникам Делового форума идеологию реальной Армении, а затем попросил их вместе поехать в Киранц, написал премьер-министр Никол Пашинян, передает Aysor.am. Он подчеркнул, что Киранц — это первое воплощение идеологии реальной Армении. «Демаркированная и делимитированная государственная граница, безопасная и мирная жизнь, новая школа, благоустроенное шоссе, восстанавливающаяся церковь, рост населения: до демаркации в Киранце было 80 домов, сейчас строится ещё 43. Вот она — реальная Армения. Все те, кто хочет на практике увидеть, в чём заключается идеология реальной Армении, прошу поехать в Киранц. Не слушать о Киранце, а поехать и увидеть. Один раз увидеть лучше, чем тысячу раз услышать», — отметил он.
-
2025-04-19 10:00В первом квартале 2025 года Армению посетил 386 741 турист — на 47 684 человека меньше по сравнению с аналогичным периодом 2024 года. Об этом сообщает Комитет по туризму Армении, передает Sputnik Армения. Лидирующую позицию по числу прибывших традиционно занимает Россия — страну посетили 142 846 граждан, что составляет 37% от общего турпотока. Следом идут Грузия (58 248 туристов) и Иран (34 344). В пятерку наиболее активных направлений также вошли Филиппины и Индия — 7 151 (2%) и 5 994 (1,5%) визита соответственно.
-
2025-04-18 10:58Процесс создания в Армении системы развязывания «Гордиева узела» грабежа начался с 2019 года, заявил премьер-министр РА Никол Пашинян, передает АРКА. «Эта работа проводилась последовательно и принципиально. Для возвращения украденного необходимо понять место и механизм грабежа. В первую очередь, это теневая экономика, искусственные монополии и неуплата налогов», - отметил в парламенте Пашинян, представляя доклад о выполняемости и результатах 2024 года по программе правительства 2021-2026 гг. «Благодаря борьбе с грабежом было обеспечено поступление в бюджет в размере $4,2 млрд. Я пообещал, что после победы бархатной революции в Армении не будет вендетт, Армения будет страной верховенства закона и права, украденное будет возвращено, а виновные понесут наказание», - напомнил Пашинян.