2021-12-28 15:46
Магдалина ЗАТИКЯН
ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ԾՈՒԽԸ ԱՐԻԱՎԱՆ ԳՅՈՒՂՈՒՄ
Արցախի Քաշաթաղի շրջանի Արիավան-Աղավնո գյուղում վերջապես բացվեց երկար սպասված հացի փուռը: Այսուհետ, մոտենալով Արցախի այս ամուր դարպասին հնարավոր չէ անտարբեր անցնել նրա կողքով՝ այնքան հրապուրիչ է թարմ թխած լավաշի, մատնաքաշի, արցախյան համեղ գաթայի և այլ արտադրանքի բուրմունքը:
Հացի փուռը իրականություն դարձավ երկու խոշոր բարեգործական հիմնադրամների օգնության շնորհիվ, այն են՝ Genesis Armenia ուղեղային կենտրոնը և UMCOR Armenia-ն: Փռի բացման արարողությունը տեղի ունեցավ հանդիսավոր իրադարձության բոլոր կանոններով: Բեմահարթակից ելույթ ունեցան նախագծի հեղինակները, որոնց ջերմ դիմավորեցին գյուղի բնակիչներն ու հյուրերը, այնուհետև կտրեցին կարմիր ժապավենը և հրավիրեցին ներկաներին փուռ՝ տաք լավաշն ու քաղցրավենիքը համտեսելու: Պաշտոնական մասին հաջորդեց տոնականը՝ Երևանից ժամանած «Կաթիլ» բենդի կատարմամբ հնչեցին հայկական ազգային երգերն ու մեղեդիները՝ պարի հրավիրելով թե արիավանցիներին, թե հյուրերին: Մի կարևոր բան էլ տեղի ունեցավ՝ ծառատունկ, որը խորհրդանշեց Արիավանում կյանքի վերածնունդը:
Արիավան-Աղավնոյի գյուղապետ Անդրանիկ Չավուշյանը Արցախյան երրորդ պատերազմից անմիջապես հետո որոշում կայացրեց այստեղ հացի փուռ հիմնել: 44 օր անընդմեջ նա մի խումբ արիավանցիների հետ անձնվեր պահեց հարազատ գյուղը: Ադրբեջանցի զինվորականները փորձեցին վախեցնել Անդրանիկին, հետո ռուս խաղաղապահները՝ համոզել, իսկ հարազատ ղեկավարությունը՝ կարգադրել, որ հանձնի գյուղը, սակայն իր և գյուղացիների շնորհիվ Արիավանը մնաց հայկական: Մայրաքաղաքից կտրված բնակավայրը երկար ամիսներ անելանելի վիճակում էր, սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամի մեջ էր հայտնվել: Սակայն արիավանցիները հավատում էին, որ կյանքը կբարելավվի և պատերազմի օրերին գյուղը լքած ընտանիքները ետ կդառնան տուն: Այդպես էլ եղավ՝ Արիավանում վերաբնակեցվեց 170 մարդ:
Անդրանիկ Չավուշյանը հանգիստ չէր նստում իր տեղը, անում էր ամեն ինչ Աղավնո համայնքում կյանքը վերածնելու համար: Նա փորձում էր կապ հաստատել տարբեր պետական ատյանների հետ, գտնել բարերարների, ով կօգնի վերականգնել Արիավանը և կյանքի կոչել իր նախաձեռնած ծրագրերը: Սեպտեմբերին բացվեց գյուղի դպրոցը, իսկ ամսվա վերջին Անդրանիկը տեղի եկեղեցում մկրտության արարողություն կազմակերպեց՝ Աստծուն և քրիստոնեական հավատքին մոտեցնելով գյուղի տարբեր տարիքների մոտ 60 բնակիչ: Պատերազմից անմիջապես հետո որոշ աջակիցներ տարատեսակ օգնություն տրամադրեցին գյուղին, սակայն գյուղապետին չհաջողվեց լայնացնել Արիավանի տնտեսական հնարավորությունները՝ ներդրողներից շատերը խոստանում էին օգնել, բայց վերջին պահին հրաժարվում էին, քանզի գյուղի կարգավիճակը պաշտոնապես որոշված չէր:
«Այ եթե հաջողվի հացի փուռ հիմնենք, մենք կկարողանանք հացամթերքով ապահովել ոչ միայն մեր Աղավնո համայնքը, նաև մոտակա բնակավայրերը՝ Սեղ, Գորիս և այլն», - ասում էր Անդրանիկը բոլորին, ով ոտք էր դնում Արիավան: Սակայն հարցը լուծում չէր գտնում: Եվ ահա մի օր Անդրանիկը հանդիպեց Genesis Armenia ուղեղային կենտրոն-հիմնադրամի հիմնադիր տնօրեն, անվանի հեռուստալրագրող Աբրահամ Գասպարյանին:
«Դեռ պատերազմի օրերին ցանկություն կար Անդրանիկ Չավուշյանին հանդիպելու և մեր բոլոր հնարավորությունները առաջարկելու՝ համայնքի պաշտպանության համար, սակայն չստացվեց: Սեպտեմբերին Անդրանիկը հերթական գործնական այցով Երևանում էր, մենք հանդիպեցինք և հինգ րոպեում նա ներկայացրեց այն վատ սոցիալ-տնտեսական իրողությունը, որում հայտնվել էր հետպատերազմյան շրջանում Արիավանը՝ Արցախի սահմանադուռը: Ես խոստացա, որ տարին մենք կավարտենք գոնե մեկ ծրագիր իրականացնելով», - ասաց հացի փուռի բացման ժամանակ Աբրահամ Գասպարյանը:
Ընդամենը 3 ամսվա ընթացքում երկու կազմակերպությունների ջանքերի շնորհիվ Արիավանում հաջողվեց բացել հացի փուռը: Աբրահամ Գասպարյանի խոսքերով՝ փուռի հիմնումը միայն հացի հարցի լուծում չէ, այլ նաև ժողովրդագրական աճը ապահովելու քայլ: Ինչքան շատ աշխատատեղեր բացվեն այս՝ Հայաստանի և Արցախի կենտրոններից հեռու գտնվող բնակավայրում, այդքան շատ հայ մարդ կվերադառնա այստեղ, տեղացիներն էլ չեն մտածի գաղթի մասին:
«Մեր երկրին պետք են աշխատատեղեր, կիրթ, պրոֆեսիոնալ, իրենց գործի գիտակ, իրենց հող ու ջրին կառչած, Հայրենիքը պաշտող մարդիկ, որոնց կրթելու և կատարելագորշելու հարցում մենք պատրաստ ենք օգնել; Հետպատերազմյան Արցախում շատերը փորձում են ցույց տալ, որ Արցախ գոյություն չունի, և հայկական քաղաքակրթությունը սկսվում և ավարտվում է Երևանով: Մենք այդ բոլորին ասում ենք՝ ոչ, հայկական քաղաքակրթությունը սկսվում է նաև Արիավանից, որը պետք է դառնա այն կուռ վայրը, որտեղ Արցախը այցելող յուրաքանչյուր հայորդի կմտնի և կհամտեսի մեր քույրերի և մայրերի թխած հացն ու քաղցրավենիքը», - վստահեցրեց Աբրահամ Գասպարյանը:
«Հացի փուռը միակ ծրագիրը չէ, որը մենք իրականացնում ենք Արցախում, - հավելեց նա: - Կան նաև գիտակրթական, տնտեսական և տեխնոլոգիական ծրագրեր: Չէ՞ որ այդ ոլորտներում Արցախի երիտասարդները մեծ ներուժ ունեն: Կայսրությունները գալիս են և գնում, իսկ հայ ազգը եղել է, կա և միշտ կլինի, և մենք՝ հայերս, ուզում ենք ապրել անվտանգ ու խաղաղ, արարել՝ ի օգուտ մեր երկրի և համայն մարդկության: Ինչ վերաբերում է Արիավանին, հացի փուռը ընդամենը առաջին քայլն էր Աղավնո համայնքի զարգացման գործում: Եվ թող տաք ու թարմ հացը դառնա Արիավանի և Genesis Armenia կենտրոնի ամուր ընկերության խորհրդանիշը»:
Աբրահամ Գասպարյանը դիմեց հայ գործարարներին, առաջարկելով բաց անել Արիավանում իրենց բիզնեսների փոքրիկ մասնաճյուղեր, օգնել մթերային խանութ հիմնել գյուղում՝ ստեղցելով նոր աշխատատեղերի հնարավորություն և դարձնել քաջերի այս բնակավայրը ինքնաապահովվող:
Գյուղապետ Չավուշյանն էլ իր հերթին մտադիր է փռի կողքին մի թոնիր փորել, որպեսզի հայկական հացի անուշ հոտը ոչ միայն ետ բերի գյուղը լքած արիավանցիներին, այլ նաև գրավի ցանկացած հյուրի, ով կգա Արիավան-Աղավնո ոչ թե սրով, այլ սիրով և խաղաղությամբ:
Լուսանկարներ՝ Genesis Armenia
Галерея (7 фото)
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-06-05 10:51В мир искусства дизайнер, концептуальный художник, деятель рекламы и педагог Яна Захарова вступила неожиданно. Случилось это в 2008 г., когда она работала в Ереване, в анимационной студии «Саакянц», где ее вдохновляла как сама сфера, так и творчество одного из ярчайших ее представителей – известного армянского мультипликатора Роберта Саакянца. Юрист по специальности, она до той поры даже не представляла, что новый род деятельности буквально захлестнет ее, а ее жизнь обретет новые краски, смысл, цели.
-
2025-05-26 10:42Воспитанник Культурно-общественного центра «Дизак Арт», выходец из Гадрута Арман АЙРИЯН, прокручивая однажды в телефоне интернет-страницы, случайно наткнулся на песню «Дрдо» - одну из жемчужин армянского музыкального фольклора. Песня сразу «зацепила» арцахского мальчика, словно зов родных гор, оставшихся там, на родине, но живущих в его взрослеющем сердце, и он начал петь ее просто так, для души. Арман не подозревал, что совсем скоро именно эта трогательная песня сасунских армян принесет ему первое признание на зарубежной сцене и заслуженную победу на Международном конкурсе-фестивале Italy’s Hope, прошедшем в Болонье 28 февраля – 4 марта.
-
2025-05-26 10:23Ованес Каджазнуни был не только видным политиком и первым премьер-министром Республики Армения периода 1918-1920 годов, но и выдающимся архитектором, чьи творения до сих пор считаются прекрасными образцами зодчества той эпохи. Его авторству принадлежат самые разнообразные архитектурные сооружения, от общественных и производственных до жилых и духовных, построенные им в Ване, Ереване и других городах Армении, в Тифлисе, Баку и т.д.
-
2025-05-22 11:07Действующая при Палате архитекторов Армении Студия архитектуры и искусства отметила свой 30-летний юбилей. В отличие от традиции получать подарок в свой день рождения, студийцы сами преподнесли его всем, кто хоть как-то причастен к этой студии – своим педагогам, родителям, друзьям и поклонникам детско-юношеского творчества. Открывшаяся на втором этаже Палаты выставка стала сюрпризом для приглашенных гостей и откровением для руководства самой организации.