2023-08-29 20:02
Ара МЕЛИКСЕТЯН
Ո՞ՒՄ ՀԱՄԱՐ ԵՆ ԿԱՌՈՒՑՎՈՒՄ ԱՅԴՔԱՆ ԲՆԱԿԱՐԱՆՆԵՐԸ
Հայաստանն առաջին կիսամյակում առաջ է անցել Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) բոլոր երկրներից շինարարական աշխատանքների և բնակարանների շահագործման ծավալների աճով: Այդ մասին են վկայում «ԵԱՏՄ հիմնական սոցիալ-տնտեսական ցուցանիշների մասին» վերլուծական ակնարկում ներկայացված տվյալները, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն։
Ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում ԵԱՏՄ-ում շինարարական աշխատանքների ծավալը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 9,7% -ով և կազմել գրեթե 6,3 տրիլիոն ռուբլի: Աճ է նկատվել ԵԱՏՄ բոլոր երկրներում. Հայաստանում ՝ 48,9%, Բելառուսում՝ 12,1%, Ղազախստանում ՝ 12,3%, Ղրղզստանում ՝ 22,9%, Ռուսաստանում՝ 9,2%:
Բնակարանների շահագործման ծավալն աճել է 0,3%-ով, աճ է նկատվել Հայաստանում (72,2%-ով) և Ղազախստանում (11,8%-ով): Բելառուսում, Ղրղզստանում և Ռուսաստանում արձանագրվել է անկում (համապատասխանաբար՝ 8,0%, 5,1% և 0,9%): Ընդհանուր առմամբ, ԵԱՏՄ-ում շահագործման է հանձնվել 61,9 մլն քառակուսի մետր ընդհանուր մակերեսով բնակտարածք։
ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ. Հայաստանում բնակարանների շահագործման ծավալների 72-տոկոսանոց աճը, իհարկե, տպավորիչ է։ Դա իսկական բում է բնակարանաշինության ոլորտում։ Այլ հարց է, որ հայկական անշարժ գույքի շուկայում պահանջարկի այդչափ կտրուկ աճ չի նկատվում։ Այո, որոշակի աճ կա, բայց հաստատ դա սաստիկ հետ է մնում առաջարկից, եթե հաշվի առնենք շինարարության կատաղի տեմպերը։ Եվ այստեղ հիմնավորված հարց է ծագում. ո՞ւմ համար է այնուամենայնիվ կառուցվում և շահագործման հանձնվում բնակարանների այդպիսի արտառոց քանակը։
Այստեղ տեսականորեն կարող է լինել պատասխանի մի քանի տարբերակ: Օրինակ, բնակարաններ են կառուցվում Հայաստանի միջին վիճակագրական քաղաքացու, երկրի բնակչության համար։ Բայց այստեղ ակնհայտ է մի սկզբունքային նրբություն. բանն այն է, որ նույն այդ բնակչությունն աղքատանում է։ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ նախորդ տարվա վերջին Հայաստանում աղքատությունը հասել է 26,5%-ի։ Սա միջին ցուցանիշն է: Կա նաև աղքատության վերին մակարդակի գնահատականը, ըստ որի Հայաստանի բնակչության ավելի քան 45%-ը համարվում է աղքատ։ Այսինքն երկրի բնակիչների գրեթե կեսին ընդհանրապես չի ժպտում բնակարան գնելու հեռանկարը, որով այսօր առատորեն հեղեղվում է անշարժ գույքի շուկան։
Իսկ գուցե բնակարանների հեղեղը նախատեսված է օտարերկրացիների՞ համար։ Գուցե նրա՞նք են ի վիճակի ապահովել առաջարկին համարժեք պահանջարկը հայկական անշարժ գույքի շուկայում։ Բայց այստեղ էլ վիճակագրությունը առանձնակի լավատեսություն չի ներշնչում։ Մասնավորապես, նկատելի են Հայաստանում անշարժ գույք ձեռք բերելու նկատմամբ օտարերկրացիների հետաքրքրության նվազման միտումներ։ Այսպես, եթե նախորդ տարվա առաջին կիսամյակում օտարերկրյա պետությունների քաղաքացիները (հիմնականում՝ Ռուսաստանի) Հայաստանում գնել են 896 միավոր անշարժ գույք, ապա այս տարվա առաջին կիսամյակում այդ ցուցանիշը նվազել է՝ հասնելով 817-ի։ Տվյալ դեպքում խոսքն առհասարակ անշարժ գույքի մասին է, այդ թվում՝ հողատարածքների, ավտոտնակների և այլն։ Սակայն բնակարանների պարագայում էլ միտումները համանման են։ Եթե անցած տարի (առաջին կիսամյակում) օտարերկրացիները Հայաստանում գնել են 443 բնակարան բազմաբնակարան շենքերում, ապա ընթացիկ տարում այդ ցուցանիշը նվազել է 388-ի:
Թվում է, թե բնակտարածքի պահանջարկին կարող է աջակցել հիփոթեքային վարկավորումը։ Եվ այո, որոշակի ծավալներով դա տեղի է ունենում: Այսպես, եթե անցած տարի (առաջին կիսամյակում) գրավով հիփոթեքային գործարքների քանակը կազմել է 2633, ապա այս տարի այդ ցուցանիշն աճել է 3203-ի։ Աճն, իհարկե, նկատելի է։ Բայց դա այնուամենայնիվ չնչին ցուցանիշ է տարվա առաջին կիսամյակում անշարժ գույքի առքուվաճառքի գործարքների ընդհանուր ծավալում (23728 գործարք):
Պահանջարկը անշարժ գույքի շուկայում կարող են ապահովել այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են հայկական սփյուռքի հայրենադարձությունը և երկրի բնակչության աճը։ Ինչ վերաբերում է հայրենադարձության ծրագրին, ապա դա «բարեհաջող կերպով» տապալված է այս կառավարության կողմից, որն ինքն էր դա (գաղափարը) գեներացրել։ Բնակչության թվաքանակի մասով ևս ակնհայտ են բացասական միտումները։ Այսպես, ըստ վերջին մարդահամարի, Հայաստանի մշտական բնակչության թիվը կազմել է 2 928 914 մարդ, մինչդեռ նախորդ մարդահամարի տվյալներով՝ 2011 թվականին այդ ցուցանիշը կազմում էր 3 018 854:
Ինչևէ, ակնհայտ է, որ Հայաստանում լայնածավալ բնակարանաշինությունը չի համապատասխանում շուկայում առկա պահանջարկին և արդիական է մնում հարցը. ո՞ւմ համար են կառուցվում այդքան բնակարանները: Այս հարցին Հայաստանի կառավարությունը հստակ պատասխան չի տալիս։ Մնում է ինքներս փնտրենք։ Եվ այդ որոնումներում դժվար է ուշադրության չառնել Հայաստանի նախկին օմբուդսմեն Արման Թաթոյանի վերջերս արած հայտարարությունը: Նա, մասնավորապես, հայտարարեց, որ պաշտոնական Բաքուն մշակել է ռազմաքաղաքական ծրագիր, որը նոր սպառնալիքներ է պարունակում Հայաստանի Հանրապետության համար։ Այդ ծրագրի հիմքում, այսպես կոչված, Արևմտյան Ադրբեջանի հայեցակարգն է։
Թաթոյանը նշեց, որ քողարկվելով մարդասիրությամբ՝ ադրբեջանական իշխանությունները կազմում են կեղծ ցուցակներ, Հայաստանի ողջ տարածքը ներկայացնելով իբրև Ադրբեջան: «Ադրբեջանի իշխանության ուղիղ համակարգմամբ, նկատի ունենալով Հայաստանը, «Արևմտյան Ադրբեջան» բացարձակ կեղծ հայեցակարգի շրջանակում կազմվել են, այսպես կոչված, «Արևմտյան Ադրբեջան» վերադարձողների հատուկ ցուցակներ: Ընդ որում, Ադրբեջանում պաշտոնյաներն արդեն խոսում են վերադարձի ինչ-որ առաջին փուլի և արդեն մոտ 300.000 մարդու մասին,- նշել է Թաթոյանը։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-22 09:50Почти половина срока, выделенного гражданам Армении на то, чтобы представить декларации о собственных доходах, прошла. Напомним, до 1 ноября граждане должны поделиться с государством информацией о своих доходах за прошлый год. Так вот, глядя на то, какой "популярностью" пользуется эта идея в народе, любое другое правительство, по крайней мере адекватное, констатировало бы фиаско инициативы и приостановило бы ее. Уже сейчас можно с полной уверенностью сказать, что провал данной программы неизбежен, о чем, кстати, свидетельствуют официальные данные.
-
2025-05-20 09:34Объем продукции, произведенной в первом квартале 2025 года в Армении в сферах сельского хозяйства, лесного хозяйства и рыбоводства, в текущих ценах составил 121 498.1 млн драмов, увеличившись по сравнению с аналогичным периодом 2024 года на 10%. Об этом сообщает Национальный статистический комитет республики, передает АРКА. Так, объем производства в сфере сельского хозяйства за отчетный период вырос на 10,5% и составил 97 469.9 млн драмов. При этом объем производства в сфере животноводства составил 74 631.0 млн драмов, увеличившись на 2,5% по сравнению с январем-мартом прошлого года, а в сфере растениеводства – 22 838.9 млн драмов при росте на 53,5%.
-
2025-05-17 10:15Министерство экономики Армении предлагает создать Фонд "Оператор текстильной отрасли", на который будут возложены функции оператора отрасли. Соответствующая инициатива размещена на едином портале правовых актов, передает АрмИнфо. Как говорится о пояснении к документу, текстильная промышленность является одним из приоритетных и ключевых секторов экономики, определенных правительством РА, который обеспечивает тысячи рабочих мест, особенно для женщин. Многие заводы и мастерские работают за пределами Еревана, в регионах, где это имеет большое значение в условиях высокого уровня безработицы. Текстильная продукция из Армении экспортируется в основном в Российскую Федерацию, страны ЕС и США. Расширение объемов экспорта способствует притоку иностранной валюты и улучшению платежного баланса Армении. Развитие текстильной отрасли также стимулирует местное производство сырья (например, хлопка, шерстяных изделий) и смежные отрасли: транспортировку, упаковку и маркетинг.
-
2025-05-09 09:41Объем внешнеторгового оборота Армении стремительно падает. За первый квартал этого года, по сравнению с аналогичным периодом 2024-го, он сократился более чем наполовину (на 56,2%). Согласно данным статистического комитета РА существенно сократился товарооборот со странами ЕАЭС. Спад составил 63%. С США товарооборот сократился на 21,6%, с Китаем – на 43,3%, с ОАЭ – на 78,8%. Со странами ЕС изменений объемов торговли практически нет.