2024-12-17 15:55
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ՈՉ ԹԵ ՍՊԱՌՆԱԼԻՔ, ԱՅԼ ՓԱՍՏ
Թուրքիայի հետ առևտրային կապերի վերականգնման դեպքում Հայաստանի տնտեսությունը կհայտնվի թուրքական էքսպանսիայի վտանգի տակ, համարում է Ֆրանսիայի հայկական կազմակերպությունների համակարգող խորհրդի (CCAF) համանախագահ, ՀՅԴ բյուրոյի անդամ Մուրադ Փափազյանը, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն:
«Երեվանի հետ հարաբերությունների կարգավորումից հետո բավական է Անկարան Հայաստանի տնտեսության մեջ ներդնի ընդամենը 2,5 մլրդ դոլար, որպեսզի լիակատար վերահսկողություն հաստատի նրա նկատմամբ»,- ասել է Փափազյանը շաբաթ օրը Երևանում կայացած «Հայաստան–Թուրքիա հարաբերություններ. սպառնալիք, թե՞ հնարավորություն» խորհրդաժողովում: Նրա կարծիքով, առաջին փուլում Հայաստանի շուկան կլցվի թուրքական էժան ապրանքով, ինչն անխուսափելիորեն դուրս կմղի հայ արտադրողներին, հաջորդ քայլը կլինի տեղական ընկերությունների ու ձեռնարկությունների գնումն էժան գներով:
«Թուրք ներդրողները կսկսեն յուրացնել այնպիսի առանցքային ոլորտներ, ինչպիսիք են հյուրանոցային և զբոսաշրջային բիզնեսը, իսկ հետո կզբաղվեն նաև բանկային մասնահատվածով»,- համոզված է փորձագետը:
Նա համարում է, որ 2,5 մլրդ դոլարի ներդրումը բավարար կլինի, որպեսզի Թուրքիան վերահսկողության տակ վերցնի Հայաստանի տնտեսության զգալի մասը, ինչն էլ իր հերթին սպառնալիք կստեղծի նրա անկախության համար:
ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ, ՄՈՒՐԱԴ ՓԱՓԱԶՅԱՆԸ ՍԿԶԲՈՒՆՔՈՐԵՆ ԻՐԱՎԱՑԻ Է։ ՍԱԿԱՅՆ ՄԻ ՀԱՐՑՈՒՄ ՆԱ ՍԽԱԼՎՈՒՄ Է։ Իրականում թուրքական առևտրատնտեսական էքսպանսիան ամենևին էլ հավանական սպառնալիք չէ, այլ առկա գործընթաց։ Միայն անցյալ տարի Թուրքիան ավելի քան 6 անգամ ավելացրել է արտահանումը Հայաստան։ Փաստորեն թուրքական արտահանման ծավալների աճի տեմպերով Հայաստանը զբաղեցրել է առաջին տեղը. աշխարհի ոչ մի երկրում թուրքական արտահանումն այնքան չի աճել, որքան Հայաստանում: Եվ նկատենք, որ ինչ-որ հսկայական ներդրումներ դա չի պահանջել։
Ներկայացնենք մի քանի վիճակագրական ցուցանիշներ, որոնք հստակ ցույց են տալիս նույն այդ թուրքական էքսպանսիան, ինչպես ասում են՝ գործողության մեջ։ Նախորդ տարի Հայաստանը 337 միլիոն դոլարի ապրանք է ներկրել Թուրքիայից։ Ընթացիկ տարվա 10 ամիսների ընթացքում ներկրվել է 271 միլիոն դոլարի թուրքական ապրանք, ակնհայտ է, որ տարվա արդյունքներով այդ ցուցանիշը կավելանա։ Հայաստան են ներկրվում հիմնականում պատուհանների թուրքական ալյումինե շրջանակներ, ցիտրուսային մրգեր, հագուստ, կենցաղային տեխնիկա: Փաստորեն Հայաստանի նկատմամբ տրանսպորտային շրջափակման իրականացման պայմաններում Թուրքիան առանց առանձնակի դժվարության մեր երկիր է արտահանում տարեկան մոտ մեկ միլիարդ դոլարի ապրանք։
Մինչդեռ բոլորովին այլ իրավիճակ է տիրում Հայաստանից Թուրքիա արտահանման ոլորտում։ Այսպես, անցած տարի Հայաստանից Թուրքիա արտահանվել է 6 միլիոն դոլարի ապրանք։ Այսինքն՝ 56 անգամ ավելի քիչ, քան ներկրված թուրքական արտադրանքը։ Նույն թվականին Թուրքիա հայկական արտադրանքի արտահանման և Հայաստան թուրքական արտադրանքի ներկրման տարբերությունը հասել է բացարձակ աներևակայելի նիշի. հայկական արտադրանք արտահանվել է 682 անգամ ավելի քիչ, քան ներկրվել է թուրքականը։
Իհարկե, հայկական սպառողական շուկաները միշտ էլ հեղեղված են եղել թուրքական արտադրանքով։ Բայց արտահանման-ներկրման բացասական հաշվեկշիռը նման մասշտաբների երբեք չի հասել։ Եթե սա առևտրատնտեսական էքսպանսիա չէ, ապա ի՞նչ է ընդհանրապես։
Ահավասիկ Մուրադ Փափազյանը հավաստիացնում է, որ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորումից հետո առաջին փուլում հայկական շուկան կլցնեն թուրքական ապրանքները՝ դուրս մղելով տեղական արտադրողների արտադրանքը։ Բայց ախր այդ փուլը վաղուց անցել է, ընդ որում՝ առանց կարգավորման գործընթացի։ Ահավասիկ Մուրադ Փափազյանը պնդում է, որ 2,5 միլիարդ դոլարի թուրքական ներդրումները Անկարային հնարավորություն կտան լիակատար վերահսկողություն հաստատել Երևանի նկատմամբ: Կրկնեմ, իրականում այդ ներդրումների կարիքը չկա նման վերահսկողության համար։ Այն էլ բավական է, որ Երևանը վերջնականապես փչացնի հարաբերություններն իր հիմնական առևտրատնտեսական գործընկերոջ հետ՝ ի դեմս Մոսկվայի. գործընկեր, որից այսօր կախված է Հայաստանի առնվազն պարենային անվտանգությունը, չենք խոսում արդեն էներգետիկ, տնտեսական անվտանգության ու այլևայլի մասին։ Եվ ումի՞ց ենք այդժամ կախված լինելու։
Իրականում խնդիրն այն չէ, որ թուրքական առևտրատնտեսական էքսպանսիան կատարված փաստ է։ Իրականում խնդիրը նույնիսկ այն չէ, թե կհայտնվի արդյոք Հայաստանը Թուրքիայի վերահսկողության տակ։ Խնդիրն այն է, որ մերօրյա Հայաստանում գնալով աճում է նրանց թիվը, ում այդ հեռանկարներն առանձնապես չեն մտահոգում…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-05-01 10:36С 1 января 2025 года и по состоянию на 28 апреля 37 737 граждан подали Всеобщую декларацию о доходах (из 900 тыс декларантов - ред.), заявил премьер Никол Пашинян 30 апреля на заседании правительства, передает АрмИнфо. «16 тысячам 271 гражданину возвращены 1 миллиард 482 миллиона драмов в виде социального кредита (+ 165 миллионов драмов по сравнению с прошлым понедельником). Средняя сумма кредита, полученного обратно одним человеком, составляет 91,1 тыс. драмов», - отметил он. Премьер обратил внимание на тот факт, что в результате данного процесса сгенерировано дополнительных налогов на 1 млрд драмов.
-
2025-04-29 10:36В Армении с 27 апреля 2025 года вступила в силу административная ответственность для хозсубъектов за нарушения в маркировке молочных и мясных продуктов, передает АРКА. Как напомнили в Минэкономики республики, согласно изменениям в законе "О торговле и услугах", молочная продукция без заменителей молочного жира должна размещаться в супермаркетах на зелёных стеллажах, а с содержанием заменителей молочного жира - на оранжевых стеллажах. Кроме того, на полках должны быть соответствующие информационные таблички. Инспекционный орган безопасности продуктов питания сообщил ранее, что с 27 апреля вводится также административная ответственность для предпринимателей, которые не обеспечат наличие для мясной продукции документов, подтверждающих забой скота на скотобойнях, в видном для потребителей месте.
-
2025-04-26 15:28Тысяча крупнейших налогоплательщиков Армении за первый квартал 2025 года перечислили в госбюджет республики налогов и таможенных выплат на сумму более 409,3 млрд драмов против 387,1 млрд драмов за январь-март 2024 года, сообщает АРКА со ссылкой на Комитет по госдоходам РА. Согласно пресс-релизу, налоговым органом собрано 329,1 млрд драмов, а таможенным органом – 80,2 млрд драмов. В первую десятку крупнейших налогоплательщиков входят – "Газпром Армения" (выплаты составили 19,9 млрд драмов), Mobile Center Art (16,6 млрд драмов), Grand Tobacco (12,1 млрд драмов), CPS Energy Group (7,03 млрд драмов), Pretty Way (6,5 млрд драмов), Wildberries (5,7 млрд драмов), City (5,2 млрд драмов), International Masis Tabak (4,5 млрд драмов), ЗАО «Электрические сети Армении» (4,4 млрд драмов), Soft Constract (4,01 млрд драмов).
-
2025-04-26 10:32Наблюдательная миссия Европейского союза в Армении отредактировала свою запись на платформе X, опубликованную 24 апреля и посвящённую 110-летию Геноцида армян. В первоначальной версии упоминался сам термин «геноцид». Однако в обновлённой редакции термин уже отсутствует. Указывается, что миссия отдала дань памяти армянским жертвам 1915–1923 годов, передает Panarmenian.net.