2021-03-08 09:03
Марина МКРТЧЯН
ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՇԱՐԺՎՈՒՄ Է «ՈՒԿՐԱԻՆԱ ՑԵ ԵՎՐՈՊԱ» ՈՒՂԵԳԾՈՎ. «ՀՐԱՊՈՒՐԱՆՔԻ» ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐՆ ԱՐԴԵՆ ԱԿՆԵՐԵՎ ԵՆ
Էրդողանը ժողովրդավարության դասեր է տալիս հայերին
Մարտի 11-ին կլրանա Հարավսլավիայի նախագահ Սլոբոդան Միլոշևիչի մահվան 15-րդ տարելիցը։ Նա մահացավ 2006 թվականին, Հաագայի միջազգային տրիբունալի բանտախցում։ 1999-ին ՆԱՏՕ-ի կողմից Հարավսլավիայի ռմբակոծումն Անգլիայի վարչապետ Թոնի Բլերը պատճառաբանեց նրանով, թե այդ երկրում խախտվում են մարդու իրավունքները։
Բառացիորեն օրերս ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիան, որն իրեն համարում է այդ դաշինքի գլխավոր էմիսարը Հարավային Կովկասում, նախագահի և արտգործնախարարի շուրթերով ժողովրդավարության դաս տվեց Հայաստանին՝ նշելով, թե «ռազմական հեղաշրջումը» վատ բան է: Եթե Էրդողանն այսօր ժողովրդավարություն է ուսուցանում հայերին, ապա մի՞թե վաղը չի կարող վճռել, որ Հայաստանում խախտվում են մարդու իրավունքները։ Եթե ոմանց թվում է, թե Հարավսլավիայի հետ համեմատությունը կաղում է, ապա խորհուրդ ենք տալիս անդրադառնալ XXI դարի պատմությանը։
2000թ. հոկտեմբեր 5-ին Բելգրադում ընկավ Միլոշևիչի ռեժիմը: Այն ժամանակ քչերն էին կանխատեսում, որ այդ իրադարձության հետևանք կդառնա հեղափոխությունը Վրաստանում։ Նրան, ով 2000-ին հանդես կգար նման կանխատեսմամբ, անմիջապես կտանեին հոգեբուժարան։ Մինչդեռ 2003-ի նոյեմբերին «վարդերի հեղափոխության» արդյունքում տապալվեց Էդուարդ Շևարդնաձեն, 2004-ին նրան փոխարինեց Միխայիլ Սահակաշվիլին՝ ԱՄՆ-ի բացահայտ աջակցությամբ, այնուհետ ճայթեց «նարնջագույն հեղափոխությունը» Ուկրաինայում։ 2005-ի դեկտեմբերին նախագահի աթոռը զբաղեցրեց Վիկտոր Յուշչենկոն, որը բացահայտ հայտարարում էր իր ամերիկամետ հայացքների մասին։ ԿՀՎ-ն միլիոնավոր կանաչ գումարներ էր ծախսել Յուշչենկոյի քաղաքական «առաջմղման» վրա։ Այնուհետ հաջորդեց Ղրղզստանի նախագահի հարկադրված հրաժարականը…
Հետին խելքով հարուստ ուկրաինացի հայրենասերները միայն այսօր են գիտակցել, որ Ուկրաինան որպես պետություն կարող էր կայանալ միայն Ռուսաստանի հետ բարիդրացիական հարաբերությունների առկայության դեպքում։ Ցավոք, Խորհրդային Միության փլուզման ժամանակ Ուկրաինան ստացել էր ոչ միայն զարգացած արդյունաբերություն ու ծաղկուն գյուղատնտեսություն, այլև բազմաթիվ տեղեկատվական պատրանքներ՝ Եվրոպային ինտեգրվելու թեմայով։ Ուկրաինացիներին ներշնչել էին, թե իրենց երկիրը Եվրոպայի օրրանն է և եվրոպական քաղաքակրթության մասը։ Վրաստանում խաղարկվեց փոքր ինչ այլ սցենար, բայց արդյունքում, միևնույն է, ստացան 2008թ.օգոստոսի 8-ի իրադարձությունները Հարավային Օսիայում։
2018-ին ԱՄՆ ԿՀՎ-ի փողերով իրականացվող գունավոր հատուկ գործողությունների ալիքը հասավ Հայաստան։ Հեղափոխական կարգախոսներով իրագործված իշխանափոխությունը սկիզբ դրեց Հայաստանի և Արցախի նեոօսմանականացման գործընթացին։ Գործընթացը ղեկավարում էին վարչապետն ու թուրք-սորոսական հինգերորդ շարասյունը։ 2020թ.ադրբեջանա-թուրքական տանդեմի ագրեսիայի արդյունքում բռնազավթվեց Արցախի Հանրապետության տարածքի 75%-ը, զոհվեց 7 հազար մարդ, 10 հազարը տարբեր աստիճանի ծանրության վնասվածքներ ստացան, հարյուրավոր մարդիկ հայտնվեցին ադրբեջանական գերության մեջ, հազարավոր մարդիկ մնացին անօթևան: Այն, ինչը Վրաստանի պարագայում հանգեցրեց 5-օրյա պատերազմի՝ Թուրքիայի ու Ադրբեջանի հետագա տնտեսական էքսպանսիայով, իսկ Ուկրաինայի դեպքում՝ Ղրիմի կորստի և Դոնեցկի ու Լուգանսկի տարածքում ընթացող ռազմական գործողությունների, Հայաստանին կանգնեցրեց պետականության կորստի վտանգի առաջ։ Այսօր քաղաքական գործիչներն ու քաղաքագետները խոսում են նոր ցեղասպանության հնարավորության և այն մասին, որ Հայաստանը կարող է վերածվել թուրքական վիլայեթի։
Վրաստանն ու Ուկրաինան զրկվեցին տարածքներից, Հայաստանը կորցրեց ավելին, քան տարածքները։ Աշխարհի քաղաքական քարտեզից անհետացավ Արցախի չճանաչված հանրապետությունը, նրա տարածքի 25%-ի կարգավիճակի հարցը Բաքուն ու Անկարան համարում են ընդմիշտ փակված։ Իշխանության լուռ թողտվությամբ ընթանում է Հայաստանի սահմանամերձ համայնքների սողացող բռնազավթումը։ Թուրքիայի հնարավոր ներխուժման մասին խոսում են ոչ միայն երկրում, այլև նրա սահմաններից դուրս։
Հիշեցնեմ, ի դեպ, որ ՆԱՏՕ-ի ղեկավարությունը ոչ մի կերպ չարձագանքեց չճանաչված հանրապետության դեմ ռազմական հակամարտությանը Թուրքիայի մասնակցության և այդ հակամարտության ընթացքում ահաբեկիչների օգտագործման փաստին, թեև պարոն Ստոլտենբերգը նույնիսկ կասկածի տակ չառավ այդ առնչությամբ ներկայացված ապացույցների հավաստիությունը: Այդուհանդերձ Թուրքիայի դեմ հնարավոր պատժամիջոցների մասին խոսակցությունները մնացին օդում կախված։
Սրիկա ունենք՝ աշխարհը չունի
Սահակաշվիլիի, Յուշչենկոյի, Պորոշենկոյի, Տիմոշենկոյի և Ուկրաինայի ու Վրաստանի այլ քաղաքական գործիչների վարձված լինելու մասին բազմաթիվ լուրեր են շրջում։
Գունավոր այլանդակության հայկական ծաղրապատկերի առաջնորդը այդ առումով էլ տվել-անցել է աշխարհում բոլորին։ Ռուսաստանցի հեղինակավոր ռազմական փորձագետը մերկացրեց Փաշինյանին այն բանում, որ նա հավաքագրվել է անգլիական ՄԻ-5 գաղտնի ծառայության կողմից։ Երևանում այդ հայտարարությունը ոչ ոք չհերքեց։
Այն, որ խորհրդարանի խոսնակ Արարատ Միրզոյանը թուրքական հետախուզության գործակալ է եղել, գրեթե ապացուցված փաստ է։ Այդ կարգավիճակում նա բացահայտվել է ԱԱԾ-ի կողմից և արդյունքում դարձել կրկնակի գործակալ, ինչի մասին վկայում է համապատասխան փաստաթուղթը։ Եթե ԱԺ նախագահը ցանկանար (կարողանար) հերքել այդ տվյալները, ապա կպահանջեր անցկացնել այդ փաստաթղթի ձեռագրաբանական փորձաքննություն…
Հաղորդակցության ապաշրջափակում և «բարիդրացիական» հարաբերություններ
Տարածքների կորուստը Ուկրաինայի և Վրաստանի համար չդարձավ դեպի անէություն տանող ճանապարհ։ Մեր երկրի համար Արցախի տարածքի 75%-ի կորուստը ճակատագրական դարձավ և սկիզբ դրեց տնտեսական ու քաղաքական ազատ անկմանը։
Հայաստանն այլևս Արցախի Հանրապետության անվտանգության երաշխավորը չէ, նա նույնիսկ սեփական անվտանգության երաշխավորը չէ. սահմանների պաշտպանությունն ապահովում են ռուս խաղաղապահները: Հողերի խայտառակ հանձնման մասին եռակողմ հայտարարության ստորագրումից հետո երկիրը կանգ է առել։ Կաթվածահար են կառավարման բոլոր գլոբալ կառույցները։ Իշխանությունն ի վիճակի չէ լուծել տնտեսական և սոցիալական խնդիրները։ Կառավարությունը նույնիսկ չի էլ փորձում վերակենդանացնել տնտեսությունը, վարչապետը զբաղված է նրանով, որ գրոհում Է պետության գլխավոր բաստիոնը՝ Գլխավոր շտաբը։
Մինչդեռ գունավոր խուժանության արշալույսին խոսում ու գրում էին, կանխատեսում ու զգուշացնում, որ Հայաստանին հակացուցված են այն խաղերը, որ խաղում են Վրաստանն ու Ուկրաինան, որ Ալիևի հետ սեպարատ բանակցությունները և ՀԱՊԿ-ից ու ԵԱՏՄ-ից դուրս գալու մասին խոսակցությունները սպառնում են Արցախի կորստի վտանգով։ Ավաղ, հակառուսական հիստերիան գունավոր այլանդակության հայկական ծաղրապատկերի մասն էր կազմում բոլոր փուլերում։ Խոսում էինք, գրում, զգուշացնում, բայց Նիկոլն ու թուրք-սորոսական հինգերորդ շարասյունը մինչ օրս վստահորեն շարժվում են պետության փլուզման ուղեգծով։
Գիտակցումը վրա հասավ սաստիկ ուշացումով։ Մեզ գրեթե չեն լսում, մեզ դադարել են նկատել, մեզ անտեսում են։ Հայաստանը դադարել է միջազգային հարաբերությունների սուբյեկտ լինելուց։ Քաղաքակիրթ հանրությանը գոհացնում է Ռուսաստանի դերի թուլացումը Հարավային Կովկասում, ուստի պատրաստակամությամբ աչք կփակի այն ամենի վրա, ինչը սպառնում է Հայաստանի անվտանգությանը, վկայակոչելով դավաճան վարչապետի և խորհրդարանական մեծամասնության կողմից ազդարարված բարիդրացիական հարաբերությունների ուղեգիծն Անկարայի հետ։ Ըստ երևույթին, Թուրքիայի հետ հաղորդակցության ուղիների ապաշրջափակումն ու բարիդրացիական հարաբերությունները դավաճան վարչապետի ռեժիմի համար դարձել են նույնպիսի «հրապուրանք», որքան «Ուկրաինա ցե Եվրոպա» կարգախոսը՝ ուկրաինացիների։
Ոչ այնքան վաղուց վերլուծաբան հանրության ուշադրությունը գրավեց Փաշինյանների «Հայկական ժամանակ» ընտանեկան թերթում հրապարակված հոդվածն այն մասին, թե թուրք հասարակությունը ատելություն չի տածում հայերի հանդեպ։ Ինչպես այդ առիթով հայտարարեց «Մեկ Հայաստան» կուսակցության առաջնորդ Արթուր Ղազինյանը, նմանատիպ հրապարակումներ ԶԼՄ-ներում հայտնվում էին նաև 1914-ին՝ Հայոց ցեղասպանությունից ոչ շատ առաջ։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-07-19 10:09Во времена начальника управления МВД по уголовным наказаниям Мушега Сагателяна (по прозвищу "Костолом") было известно, что в полиции задержанных и арестованных по политическим мотивам избивают, а в СНБ не бьют. Традиции, как ни странно, сохраняются, если не считать, что в СК при Аргишти Кярамяне на допросах "политических" арестованных подвергали пыткам и истязаниям, о чем указано в докладе Хельсинской инициативы за 1 полугодие 2024 г.
-
2025-07-17 09:55Капитуляция-2, о которой независимые политологи, СМИ и политические силы национальной ориентации предупреждали сразу после сдачи 21 км дороги Горис-Капан, вступила в стадию ускоренной реализации. После капитуляции по итогам 44-дневной войны 2020 г. последовало признание Пашиняном Арцаха в составе Азербайджана (6 октября 2022 г. в Праге под патронатом Макрона и Шарля Мишеля). Крестные отцы капитуляции-2 те же, что и при капитуляции-1. После Праги 12 декабря 2022 г. Алиев начал блокаду Республики Арцах, которая завершилась в сентябре 2023 г. геноцидом и насильственной депортацией армян. К тому времени территории 3-х марзов суверенной Армении уже были частично оккупированы азербайджанцами.
-
2025-07-14 09:39Ровно 7 лет назад, в июле 2018 г., на пике популярности Пашинян совершил первый визит в Брюссель. Вернувшись, не пытался скрыть разочарование и даже прибегнул к скандальному заявлению о том, что нам не нужны мелкие деньги, так как, достаточно потрясти наших олигархов, чтобы из их карманов выпало столько, сколько обещали дать из Европы.
-
2025-07-14 09:17"Положили на стол 2 пустые гильзы, несколько охотничьих ружей с их лицензиями и объявили, дескать, предотвратили теракт", – констатировал тюрколог Тиран Локмагезян за сутки до ареста депутата от фракции "Айастан" Артура Саркисяна. Ему предъявили обвинение в пособничестве терроризму на основании найденной при обыске карты Еревана. 10 июля к уже имеющимся вещественным "доказательствам" добавились майка с надписью "Смерть или свобода", игрушечная граната и детали командной игры, участники которой стреляют друг в друга краской. О прослушанных беседах архиепископа Баграта Галстаняна и высказываниях архиепископа Микаэла Ачапахяна уже говорилось неоднократно, а потому особо вдаваться в детали не будем.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2022-05-02 19:27Սերժ Սարգսյանի հրաժարականը վերջի՞նն էր Երևանը վերածվել է ոստիկանական մեծ բաժանմունքի. յուրաքանչյուր 100 մետրը մեկ անցորդները բախվում են ոստիկանների և քաղաքացիներին բաժանմունքներ տեղափոխելու համար նախատեսված միկրոավտոբուսների կուտակումների։ Այդ ավտոբուսներում մարդկանց ենթարկում են ծեծի ու նվաստացումների։ 2011թ.-ին Հայաստանի խորհրդարանն ընդունել է աշխարհի ամենաառաջադեմ (եվրոպացի փորձագետների գնահատմամբ) օրենքներից մեկը՝ հավաքների, հանրահավաքների և երթերի քաղաքացիների իրավունքի մասին: Օրենքում ամրագրված է նույնիսկ չարտոնված ակցիաներին ոստիկանության միջամտության արգելքը, եթե դրանք խաղաղ բնույթ են կրում։
-
ԿՅԱՆՔԻ ՏԵՐԵՐԸ, ԿԱՄ՝ ՄԱՅՐԱՔԱՂԱՔԱՅԻՆ ՄՈՆՈԼԻՏ. ՓԱՇԻՆՅԱՆԸ ՍԿՍԵԼ Է ՆԱԽԱՊԱՏՐԱՍՏՎԵԼ 2023-Ի ԸՆՏՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՆ2022-03-31 17:36Փաշինյանը ձևավորում է իր սեփական օլիգարխիան՝ մայրաքաղաքի ընտրությունների հեռանկարով Հայտնի է, որ խոշոր գործարարներ Սամվել Ալեքսանյանը, Խաչատուր Սուքիասյանը և Գագիկ Ծառուկյանը վերահսկում են Երևանի վարչական խոշոր միավորները։
-
2022-03-16 18:14Ինչո՞ւ Տավուշի մարզպետը չի արձագանքում տեղի բնակիչների բողոքներին Եթե նախկին օմբուդսմեն Արման Թաթոյանը չահազանգեր, մայրաքաղաքի հասարակայնությունը դժվար թե իմանար, որ Սյունիքում կառուցվող նոր հիմնական ճանապարհի հատվածները, որը կոչված է դառնալու Կապան–Ճակատեն ճանապարհի այլընտրանքը, նույնպես լինելու են ադրբեջանցիների վերահսկողության տակ:
-
2022-02-22 21:00Պախարակում՝ առանց փաստարկների և ապացույցների Անդրանիկ Քոչարյանը, ոչ դես, ոչ դեն, հայտարարեց, որ քննիչ հանձնաժողովը 44-օրյա պատերազմի հանգամանքների ուսումնասիրությունը սկսելու է բանակցային ժառանգությունից, որպեսզի բացահայտի այն պատճառները, որոնք հնարավոր են դարձրել թուրք-ադրբեջանական ագրեսիան Արցախի Հանրապետության դեմ: Նրա խոսքերով, հանձնաժողովի աշխատանքը բոյկոտելու որոշումը ընդդիմադիր պատգամավորներին թելադրված է «երկու հոգու» կողմից։ 4 տարի անց վարչախումբն առաջվա պես շարժվում է Ռոբերտ Քոչարյանին և Սերժ Սարգսյանին համակարգված կերպով վարկաբեկելու ուղեգծով։