2021-09-07 17:06
Рубен МАРГАРЯН
ՄԱՆԴԱՏԻ ԽՆԴԻՐԸ
Ադրբեջանը և Թուրքիան զորավարժություններ են սկսել Քաշաթաղի (Լաչինի) շրջանում։ Սա նրանց առաջին համատեղ մարտավարական զորավարժություններն են Արցախի բռնազավթված տարածքում։ Ինչպես հաղորդում է Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը, հատուկ ուշադրություն է նախատեսվում հատկացնել ժամանակակից մարտական տեխնիկայի օգտագործման հմտությունների կատարելագործմանը դժվարանցանելի տեղանքում:
Ալիեվը կրկին ուժ է ցուցադրում, եվ այդ ցուցադրությունն ունի երկու հասցեատեր։ Առաջինը Ալիևի հայրենակիցներն են, որոնցից շատերն արդեն բացահայտ տարակուսանք են հայտնում, թե այդ ինչպե՞ս է ստացվում, որ պատերազմում հաղթել են, իսկ Արցախը ինչպես եղել է, այնպես էլ մնում է Ադրբեջանի իրավասությունից դուրս։ Ինչպես որ գործում էին Արցախում հայկական անձնագրերն ու փողերը, այնպես էլ շարունակում են գործել։ Միայն թե ներկայումս՝ ռուս խաղաղապահների երաշխավորությամբ։
Ավելին, որքան էլ Ալիևը բղավի, թե Մինսկի խումբն այլևս պետք չէ, այդուհանդերձ ստիպված է շփվել նրա հետ։ Մասնավորապես, վերջերս Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովն ընդունել է ԵԱՀԿ ՄԽ ռուսաստանցի նոր համանախագահ Իգոր Խովաևին։ Այնուհետ Խովաևն այցելել է Երևան, որտեղ բանակցություններ է վարել Հայաստանի քաղաքական ղեկավարության հետ, ապա հանդիպել Լեռնային Ղարաբաղի նախագահի և ԱԳՆ ղեկավարի հետ: Քննարկվել են մի շարք հարցեր, այդ թվում՝ Մինսկի խմբի համանախագահների առաջիկա այցը տարածաշրջան։
Ակնհայտ է, որ եթե ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի շրջանակներում բանակցային գործընթացը վերսկսվի (իսկ ամեն ինչ ընթանում է այդ ուղղությամբ), ապա Իլհամ Ալիևը դժվար թե կարող է հուսալ, թե համանախագահող երկրները կյանքի կկոչեն իր երազանքներն ու կասեն, իբր՝ Լեռնային Ղարաբաղն ընդամենը վարչական միավորի մաս է Ադրբեջանի կազմում, իսկ ռուս խաղաղապահները կհավաքեն փասա-փուսան ու կհեռանան իրենց հերթապահության գոտուց:
Այնպես որ Ադրբեջանի և Թուրքիայի համատեղ մարտավարական զորավարժությունների երկրորդ հասցեատերը ռուսաստանյան խաղաղապահ զորակազմն է։ Հիշեցնենք, վերջերս Պետդումայի պատգամավոր Կոնստանտին Զատուլինը հարցազրույց է տվել Արցախի հեռուստատեսությանը, որտեղ հայտարարել է, որ Ռուսաստանը կկատարի իր պարտավորությունները Արցախի ժողովրդի առջև: Դա դժգոհություն է առաջացրել Ադրբեջանում, որտեղ զգուշանում են ռուս խաղաղապահների երկարաժամկետ ներկայությունից, ինչը թույլ չի տալիս Ալիևին ավարտին հասցնել տարածաշրջանի բնակչության ցեղասպանության գործընթացը։
Թեև ռուսական զորախումբը տարածաշրջանում ներկա է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ին Ալիևի, Փաշինյանի և Պուտինի ստորագրած եռակողմ հայտարարության համաձայն, Բաքուն ձգձգում է խաղաղապահների մանդատի ստորագրումը՝ հուսալով ստիպել Մոսկվային որոշակի զիջումների գնալ խաղաղապահների գործառույթների և մանդատի հնարավոր ձևակերպումների հարցում:
Կարելի է ենթադրել, որ Բաքվին, իսկ ավելի ճիշտ՝ Իլհամ Ալիեվին նյարդայնացնում են ձևակերպումներն այն մասին, որ ռուսական զորակազմը տեղակայված է Ադրբեջանի և Լեռնային Ղարաբաղի զինված ուժերի միջև բաժանարար գծում, ինչը փաստացի արձանագրում է ինչպես բուն խնդրի առկայությունը, այնպես էլ փաստացի իրավիճակը և հակասում Ալիևի այն հայտարարություններին, թե չկա ո՛չ խնդիրը, ո՛չ էլ այնպիսի միավոր, ինչպիսին Լեռնային Ղարաբաղն է, այլ կա, իբր, լոկ Ադրբեջանի Ղարաբաղի շրջանի տարածքի հայաբնակ մաս։
Կարելի է ենթադրել, որ եթե ռուսական կողմը համարում է, որ խաղաղապահների գործառույթը միայն խաղաղության պահպանումն է տարածաշրջանում ու պայմանների ստեղծումը դրա բնականոն կենսագործունեության համար և հենց դա պետք է ամրագրված լինի զորակազմի մանդատում, ապա Ալիևը մտադիր է հասնել նրան, որ մանդատում հստակ ձևակերպվի զորակազմի ժամանակավոր ներկայություն Ադրբեջանի տարածքում, մինչև որ այնտեղ ապահովվի Ադրբեջանի օրենքների գերակայությունը: Այլ կերպ ասած, Բաքուն կցանկանար, որ մանդատում ամրագրվեին ադրբեջանական կողմի նկատմամբ խաղաղապահների հնարավորինս մեծ պարտավորություններ, որպեսզի խաղաղապահները նպաստեին Լեռնային Ղարաբաղի ինտեգրմանը Ադրբեջանի կազմում։
Սակայն դա ոչ միայն չի համապատասխանում նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության դրույթներին, ոչ միայն լիովին անընդունելի է Արցախի համար, այլև, կարծում ենք, անընդունելի է նաև Մոսկվայի համար, մանավանդ որ Ռուսաստանը համանախագահում է Մինսկի խմբում, որն էլ զբաղվում է Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի կարգավորմամբ՝ երեք հանրահայտ սկզբունքների հիման վրա. ուժի կիրառման բացառում (ինչը խախտվել է Ադրբեջանի կողմից), պետության տարածքային ամբողջականության սկզբունք, ժողովուրդների ինքնորոշման իրավունքի սկզբունք։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-07-04 09:34Так ли уж случайна синхронизация по времени агрессивной антироссийской политики Баку с перманентными антироссийскими выпадами в Армении? В Баку закрывают «Спутник» и его журналистов. Азербайджанские СМИ пишут, что причиной задержания стала работа руководителей азербайджанского «Спутника» Игоря Картавых и Евгения Белоусова на ФСБ России. Затем отлавливают российских туристов, и угрожают прикрыть русские школы и обучение на русском, отменяют культурные мероприятия и сворачивают другие программы, связанные с Россией.
-
2025-07-04 09:25Программа по обороне и безопасности представительства Transparency International (TI) Соединенного Королевства 30 июня объявила конкурс заявок на исследовательские услуги для проведения исследования Индекса целостности оборонного сектора Армении.
-
2025-07-03 09:37Ах, как Арарат Мирзоян отчитал Лаврова за вмешательство во внутренние дела Армении! Дескать, пусть в дальнейшем тебе неповадно будет, и не только тебе, но и твоим соратникам в парламенте, политологам вашим и журналистам. Вслед за Мирзояном подтянулся хор осуждения Лаврова от провластных политологов, начиная от Армана Бабаджаняна, который потребовал, чтобы в ответ на слова Лаврова Армения официально покинула ОДКБ… Понятно, что слова Макрона о том, что Франция поддерживает Пашиняна в его борьбе против нападок на армянскую демократию никто из этой кампании вмешательством не посчитал.
-
2025-07-02 10:04Предположим, Пашинян прав в своей стратегии убедить Баку и Анкару, что Армения, Азербайджан и Турция в одной лодке, с общими региональными интересами, а потому не стоит зацикливаться на противоречиях, лучше концентрироваться на общих интересах. Пашинян надеется убедить своих азербайджано-турецких визави, что для блага и процветания своих граждан всем трем странам нужны стабильность и мир в регионе, новая эскалация невыгодна, а потому надо урегулировать отношения, основываясь на том простом постулате, что мир и сотрудничество лучше, чем война и конфликты.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2022-04-15 08:16Ադրբեջանը փորձում է արագացնել իրադարձությունները Երբ գործընթացը, որի արդյունքում նախատեսվում է խաղաղության համաձայնագիր ստորագրել, մեկնարկում է Արցախի կարգավիճակի հստակեցման շրջանցումով, ապա եզրահանգումը կարող է լինել միայն մեկը. իշխող ռեժիմի պարագլուխը կրկին որոշել է «ամեն ինչ սկսել սեփական կետից»։ Նման եզրակացության է հանգեցնում նաև խոշոր գործարար Գուրգեն Արսենյանի խորհրդարանի ամբիոնից Փաշինյանին ուղղած կոչը՝ «սթափեցնել Ղարաբաղի ղեկավարությանը»։ Գործարար պատգամավորը շա՜տ է շտապում բիզնես սկսել թուրքերի հետ…
-
2022-04-08 08:59Ինչ վերաբերում է Բրյուսելում Ալիևի, Փաշինյանի և Շառլ Միշելի բանակցությունների արդյունքներին։ Հայկական կողմի համար ամենադրականն այն է, որ համատեղ ճեպազրույց չեղավ։ Այդպիսի ճեպազրույցների ժամանակ Փաշինյանն Ալիևի կողքին ողորմելի է դիտվում։ Համատեղ ասուլիսի բացակայությունը բոնուս է Փաշինյանի համար, որը դժվար թե ասելիք ունենար՝ ի պատասխան հայ հասարակայնությանը հուզող հարցերին։
-
2022-04-05 19:27Կապիտուլյանտը վախեցնում է պատերազմով՝ հող նախապատրաստելով նոր դավաճանության համար։ Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակը պաշտպանեց Քարագլխի ռազմավարական գագաթի մի մասը, չնայած թուրքական «բայրաքթարերից» ռմբակոծմանը և հակառակ Փաշինյանի ռեժիմի գաղտնի հրահանգներին։ Այս մասին վերջին օրերին բացահայտ հայտարարում են ռազմական փորձագետները։ Մասնավորապես, Դավիթ Ջամալյանը նշել է, որ Արցախի ղեկավարության կախվածությունը կապիտուլյանտի ռեժիմի ազդեցությունից էականորեն նվազել է։ Փորձագետը բարձր է գնահատել Պաշտպանության բանակի ջանքերը՝ Քարագլուխից ադրբեջանցիների մասնակի հետմղման ուղղությամբ:
-
2022-03-16 19:42Լեռնային Ղարաբաղի արտգործնախարար Դավիթ Բաբայանը հայտարարում է, որ Արցախի ճանաչումը որպես Ադրբեջանի մաս անհնար է։ Դա կհանգեցնի հայկական Արցախի ոչնչացման։ Դավիթ Բաբայանը վստահ է. ինչպես էլ որ ընթանա հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը, այն չպետք է ընթանա Արցախի շահերի հաշվին: Դավիթ Բաբայանը համարում է, որ Երևանում չի կարող լինել այնպիսի իշխանություն, որը կհամաձայնի Արցախի կարգավիճակին Ադրբեջանի կազմում... Բուն այն փաստը, որ Դավիթ Բաբայանը հայտարարում է դա, վկայում է այն մասին, որ իրականում նա լուրջ կասկածներ ունի։