2021-09-21 18:07
Рубен МАРГАРЯН
0
30 ԵՎ ԵՐԵՔ ՏԱՐԻ
30 տարի առաջ Հայաստանի ժողովուրդը հանրաքվեում քվեարկեց հանրապետության անկախության օգտին։ Սակայն իրավաբանորեն Հայաստանն անկախացավ միայն այն բանից հետո, երբ 1991-ի տարեվերջին Ելցինը, Կրավչուկը և Շուշկևիչը ստորագրեցին պայմանագիր, որը դադարեցրեց Խորհրդային Միություն անվանումով պետության գոյությունը։ Բայց, ինչն առավել կարևոր է. հասկանում ենք, որ մեր անկախ պետության կառուցումը փաստացի սկսվել է 1988-ին՝ Հայաստանի և Արցախի վերամիավորման շարժումով։
30 ՏԱՐԻ, ՍԿՍԱԾ 1988-ԻՑ, ԿԱՌՈՒՑԵԼ ԵՆՔ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՆԿԱԽ ՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ։ Մինչև 2018 թվականը, երբ հպարտ ու թավշե-նպատաուղղված կերպով սկսեցին այդ անկախ պետականությունը նվաստացնել ու ոչնչացնել։ Եվ ոչ միայն խորհրդանշականորեն. այլ կերպ չէր էլ կարող լինել, որ այդ եռամյա գործընթացի գագաթնակետը չդառնար Արցախի գերակշիռ մասի կորուստը, որի մնացած մասն այսօր շարունակում է կյանքի համար պայքարը ռուս խաղաղապահների աջակցությամբ։
Երեք տարվա ընթացքում փլուզեցին ոչ միայն Արցախը։ Փլուզեցին և շարունակում են փլուզել երկրի անվտանգությունն ու անկախությունը ապահովող պետական հիմնական կառույցները. 2018-ից ի վեր նպատակաուղղված կերպով ընթանում էր բանակի, ազգային անվտանգության ծառայության, արտաքին գործերի նախարարության փլուզումը։ Կառուցել էինք 30 տարի, փլուզեցին երեք տարում։
Անցած տարիների հեռավորությունից այդ 30 տարիները հիշվում են որպես լեգենդար մի բան։ Եվ չնայած այսօր նիկոլաճտերը ամեն ջանք ու եռանդով թուքումուր են նետում այդ տարիների վրա, մեր թոռները կհիշեն այդ ժամանակաշրջանը որպես հերոսության տարիներ։ Մոտավորապես այնպես, ինչպես այսօր մենք գնահատում ենք 1918-1920 թվականների Հայաստանի Առաջին Հանրապետության անկախության երկու կարճ տարիները։
Ընդմի՞շտ է արդյոք կորսված Հայաստանի փաստացի անկախությունը։ Ոչ, այն կարելի է վերականգնել՝ նիկոլիզմը որպես մեր հասարակական ու քաղաքական կյանքի երևույթ արմատախիլ անելու ճանապարհով։ Այդ գործընթացի սկսված լինելու վկայությունն է այն, 2018-ի դեկտեմբերի ընտրությունների համեմատ Նիկոլը հունիսի 20-ի ընտրություններում կորցրել էր 197 հազար ձայն։ Առայժմ այդքանն է հաջողվել…
Պետք է խոստովանել. մենք դեռ չենք մտել վերականգնման փուլ։ Փլուզումն ու կորուստները շարունակվում են, ադրբեջանական մաքսատան վերահսկողության տակ անցած Գորիս-Կապան ճանապարհահատվածի պատմությունը դրա ապացույցն է։ Ինչպե՞ս է լուծվելու Հայաստան-Իրան միջպետական մայրուղու խնդիրը։ Հայկական փոխադրողների անվտանգությունը հավերժ ապահովելու են ռուս սահմանապահնե՞րը։
Փաշինյանն ասում է, թե Բաքուն մոլեգնում է, քանի որ Երևանը սուվերեն միջանցք չի տրամադրում նրան դեպի Նախիջևան։ Ասել է թե՝ այ թե ո՛նց եմ ես պաշտպանում անկախ Հայաստանի շահերը…
ԻՐԱԿԱՆՈՒՄ ՍԱ ԱԿՆԱՐԿ է, ԹԵ ԻՆՉՊԵՍ ՊԵՏՔ Է ԼՈՒԾԵԼ ԽՆԴԻՐԸ. Բաքուն կարող է Երևանին փոխանցել 21 կիլոմետր երկարությամբ վերոնշյալ ճանապարհահատվածը՝ դեպի Նախիջևան սուվերեն միջանցքի դիմաց։ Նիկոլը կարող է համաձայնել նման փոխանակմանը. չէ ՞ որ խնդիրը պետք է լուծել, որպեսզի պահպանվեն մատակարարումներն Իրանից, որպեսզի անհրաժեշտության դեպքում իշխանություններն իրենք էլ հնարավորություն ունենան այցելել Սյունիք, չենք խոսում արդեն այն մասին, որ կարող է անհրաժեշտություն առաջանալ ամրացնելու Հայաստանի հարավային սահմանները ռազմական տեխնիկայով: Ինչ է, այդ տեխնիկան նույնպես տեղափոխվելու է ադրբեջանական ոստիկանության հսկողության տա՞կ։ Այնպես որ Նիկոլը միանգամայն կարող է ասել, թե լուծումը գտնված է. մի ճանապարհը փոխանակում ենք մյուսի հետ, մի ճանապարհահատվածը՝ մյուսի հետ... Նրանից սպասելի է։
Այո, այսօր իշխանությունը խոստանում է, թե կկառուցվի Հայաստանն ու Իրանը կապող նոր ժամանակակից մայրուղի։ Բայց խոստանալ՝ չի նշանակում ամուսնանալ. սույն ասացվածքը իսկը այս իշխանությունների մասին է։ Առհասարակ դժվար է մտաբերել, թե նախորդ 3 տարիների ընթացքում ինչ է կառուցել Նիկոլը…
Խոսել այն մասին, թե Հայաստանի անկման գործընթացը, անկախության փաստացի կորստի գործընթացն ավարտված է, և սկսվել է վերածննդի գործընթաց, դեռևս անհնար է։ Դրա ևս մեկ հաստատումն այսօր կլինեն նրանք, ովքեր երեկոյան կգնան անկախությունը կորցրած հանրապետության գլխավոր հրապարակ։ Տոնելու կորցրածը։
Հ.Գ.- Ռազմավարական զարգացման մոդելավորման կենտրոնի փոխնախագահ Գրիգորի ՏՐՈՖԻՄՉՈՒԿ. «Եթե հայկական կողմը, ինչպես որ ծրագրում է, փոխադրի Կապան-Գորիս ճանապարհը դեպի արևելք, ապա ադրբեջանցի սահմանապահներն ու մաքսավորները անմիջապես կհայտնվեն այնտեղ։ Ընդ որում՝ համապատասխան քարտեզներով, որոնք կհաստատեն այդ տարածքի «անվերապահ պատկանելությունը» Ադրբեջանին։ Եզրակացություն: Եթե դուք ի վիճակի չեք ապահովել ձեր անվտանգությունը մեկ տեղում, այլ տեղերի մասին նույնպես կարող եք մոռանալ։ Եվ ընդհանրապես, խորհուրդ չի տրվում ճանապարհներն ավելի ու ավելի մոտեցնել Երևանին»։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-11-22 09:08Действующему президенту США Джозефу Байдену сегодня исполнилось 82. Редкий пример политического долголетия как свидетельство общего повышения уровня жизни и ее продолжительности. Однако запомнится Байден, некогда тоже любитель велопрогулок, не столько этим, сколько своим вкладом в противостояние Запада и России.
-
2024-11-20 12:53Хокку Овик складывает мандат. Плакала ипотека Овика, роняю и я скупую мужскую слезу…
-
2024-11-18 12:45Две новости взбудоражили армянскую общественность в последние часы минувшего уикенда. Одна новость - про парад отставок, уже состоявшихся и еще грядущих, в команде чиновников Пашиняна. Другая новость - про то, что уходящая администрация Байдена дала Зеленскому отмашку на удары американскими дальнобойными ракетами ATACMS вглубь российской территории. Позже добавилась информация, что Франция и Британия также «дали зеленый свет» на нанесение ударов вглубь РФ ракетами SCALP/Storm Shadow. Первую новость, про отставки в команде Пашиняна, пока оставим в покое, как менее существенную, тем более, что процесс отставок еще продолжается.
-
2024-11-16 13:53Сергей Лавров говорит, что Москва ждет предложений Дональда Трампа. Последний пока Путину не позвонил, это понятно: избранный президент Америки еще не вступил в должность, находится на стадии формирования своего правительства. Но вот круги от его заявлений о намерении побыстрее завершить войну на Украине расходятся достаточно быстро: Владимиру Путину уже позвонил Олаф Шольц.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-09-21 10:38Նիկոլաթուրքերը հրավիրում են նշելու հանրապետության անկախության 30-րդ տարեդարձը Սեպտեմբերի 17-ին Գորիս-Կապան ավտոճանապարհի ոստիկանական կետում ադրբեջանցիները կանգնեցրել են Արցախի Հանրապետության ֆուտբոլի մանկապատանեկան հավաքականի ավտոբուսը: Տեսախցիկն արձանագրել է, թե ինչպես է ադրբեջանցի զինվորը ավտոբուսի կողային հատվածից դանակով քերում հայկական երկրորդ հանրապետության դրոշի պատկերը։
-
2021-09-02 18:26Նիկոլից առաջ Արցախի կարգավիճակը բանակցությունների անկյունաքարն էր Անկախության 30-րդ տարեդարձին նվիրված միջոցառումներին մասնակցելու համար Ստեփանակերտ չեն մեկնի նախագահ Արմեն Սարգսյանը, խորհրդարանի խոսնակ Ալեն Սիմոնյանը, վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։ Առաջին անգամ Հայաստանի ղեկավարությունը ներկա չի լինելու Արցախի Հանրապետությունում կայանալիք հոբելյանական միջոցառումներին։
-
2021-09-01 17:49Սեպտեմբերի 1-ին Արցախի խորհրդարանի հատուկ նիստով, ինչպես միշտ, մեկնարկում են հանրապետության Անկախության օրվան նվիրված հանդիսավոր միջոցառումները: Ճիշտ է, այս անգամ միջոցառումներին ներկա չի լինի Հայաստանի վախեցած բարձրագույն ղեկավարությունը. խորհրդարանական բոլոր երեք խմբակցությունների ներկայացուցիչների կազմով Երևանի պատվիրակությանը կգլխավորի Ազգային ժողովի փոխխոսնակներից մեկը։
-
2020-09-22 08:451991թ. սեպտեմբերի 21-ին Հայաստանում տեղի ունեցավ հանրաքվե, մասնակիցների 94,39 տոկոսը կողմ քվեարկեց ԽՍՀՄ կազմից դուրս գալուն: Անկախության հռչակագիրն ընդունվել էր 1990թ. օգոստոսի 23-ին։ Այս տարի նշել ենք հռչակագրի 30-րդ տարեդարձը, հաջորդ տարի նշելու ենք անկախության 30-րդ տարեդարձը։ 2,5 տարի առաջ Հայաստանում փոխվեց իշխանությունը, պետության այսօրվա առաջնորդները կախված չեն միայն սեփական ժողովրդից, ընդ որում իշխանության և ժողովրդի միջև ջրբաժանն աճում է օրըստօրե։