2021-11-17 18:44
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ՁԳՁԳՎԱԾ ՍԻՐԱԽԱՂ
ՀԱՊԿ-ն ուշադիր հետևում է Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին տիրող իրավիճակին, սակայն հայկական կողմից պաշտոնական դիմում դեռևս չի ստացվել, «ՌԻԱ Նովոստի»-ին հայտնել են քարտուղարությունից: Կազմակերպությունում նշում են, որ սահմանային հակամարտությունը պետք է լուծվի միայն խաղաղ քաղաքական և դիվանագիտական ճանապարհով։
ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ: Ինչ-որ շատ է հիշեցնում անցած տարվա պատերազմական օրերի իրավիճակը. հայ հասարակության մեջ դժգոհություններ էին հասունանում ՀԱՊԿ-ի նկատմամբ՝ կազմակերպության անգործության առնչությամբ, հայկական իշխանություններն այդուհանդերձ պաշտոնապես չէին դիմում նրան օգնության համար, իսկ ինքը՝ ՀԱՊԿ-ը «ուշադիր հետևում էր» իրադարձությունների զարգացմանը: Արդյունքում ստացվեց այն, ինչ ստացվեց 2020-ի նոյեմբերի 9-ին. հավաքական անվտանգության համակարգը չգործեց, իսկ այդ ռազմաքաղաքական դաշինքի հեղինակությունն ընկավ պլինթուսից էլ ցածր։
Հիմա, ըստ էության, կրկնվում է գրեթե նույնը, բայց սկզբունքայնորեն կարևոր մի տարբերությամբ։ Հոկտեմբերի 20-ին, ռազմական գործողությունների թեժ շրջանում, ՀՀ արտաքին գործերի փոխնախարար Շավարշ Քոչարյանը հայտարարեց, որ ՀԱՊԿ-ից օգնություն խնդրելու համար ագրեսիան պետք է իրականացվի բուն Հայաստանի դեմ: Նա նշեց, որ բնակավայրերի առանձին գնդակոծությունները չի կարելի գնահատել որպես ագրեսիա ՀՀ-ի նկատմամբ։ «Դա դեռ որպես ագրեսիա գնահատելը վաղ է: Եթե եղավ հարձակում ՀՀ-ի վրա՝ այո: Նախ, առաջինը մենք պետք է դիմենք ՄԱԿ-ին և ֆիքսենք, որ մեր դեմ ագրեսիա է իրականացվել, և համաձայն ՄԱԿ-ի կանոնադրության, ինքնապաշտպանվել ենք: Բացի այդ, դիմում ենք նաև ՀԱՊԿ-ին, որի դեպքում արդեն ՄԱԿ-ը պետք է իրազեկվի կոլեկտիվ ինքնապաշտպանության մասին: Հիմա դրա մասին խոսելը դեռևս վաղ է: Մի բան էլ ասեմ: Եթե դու ունես փամփուշտ, որը կարող է կրակել, պետք է այն օգտագործել այն ժամանակ, երբ այն դատարկ չէ», - ընդգծեց Քոչարյանը։
«Ոչ դատարկ» փամփուշտներով Երևանն այն ժամանակ այդպես էլ չկրակեց, և այսօր էլ մտադիր չէ, թեև ՀԱՊԿ-ին դիմելու գլխավոր պայմանն ակնհայտ է. ագրեսիան իրականացվում է ինքնիշխան Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ։ Էլ ե՞րբ է պատեհ այդ դիմումը, եթե ոչ հիմա։
Համանման պատկեր է ստեղծվել նաև իր ռազմաքաղաքական հիմնական դաշնակցի հետ Հայաստանի փոխհարաբերությունների առումով։ Բազմաթիվ դժգոհություններ կան Մոսկվայի կողմից համապատասխան օգնության չցուցաբերման առնչությամբ, բայց պաշտոնական դիմում չկա։ ՌԴ-ում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Վարդան Տողանյանը հայտարարել է, որ Հայաստանը դեռևս պաշտոնապես օգնություն չի խնդրել Ռուսաստանից՝ կապված հայ-ադրբեջանական սահմանին իրավիճակի ահագնացման հետ:
Կարելի է չկասկածել, որ ո՛չ ՀԱՊԿ-ին, ո՛չ էլ Մոսկվային Երևանը չի դիմի։ Քանի որ հայկական գործող իշխանության գլխավոր խնդիրը և՛ ՀԱՊԿ-ին, և՛ Ռուսաստանին վարկաբեկելն է որպես դաշնակիցներ։ Այո, մեղմ ասած, կասկածներ կան այն առնչությամբ, թե նույն ՀԱՊԿ-ը, նկատի առնելով դրա անդամների կազմը, պատրաստակամությամբ օգնություն կցուցաբերի Հայաստանին։ Բայց դա դեռ չի նշանակում, թե Երևանը չպետք է համապատասխան քայլեր ձեռնարկի՝ փորձելով ստիպել կազմակերպությանը դուրս գալ հարմարավետության գոտուց և հիշել իր պատասխանատվության գոտու մասին։
Ասվածը հավասարապես վերաբերում է նաև Մոսկվային դիմելուն։ Պարզ է, որ ռուսական կողմն ամեն ինչ անում է հակամարտությանը սեփական անմիջական ռազմական մասնակցությունից խուսափելու համար։ Պարզ է, որ նրան փորձում են ներքաշել այդ ձևաչափի մեջ։ Բայց մյուս կողմից՝ ներքաշվել կամ չներքաշվելը հենց Մոսկվայի ընտրության հարցն է, Երևանից պահանջվում է միայն պաշտոնապես օգնություն խնդրել, ինչը չի արվում։
Պետք է խոստովանել, որ այսօր ստեղծված իրավիճակում ռուսական կողմն այնուամենայնիվ կարողացավ հասնել նրան, որ վերացնի ռազմական օգնություն ցուցաբերելու անհրաժեշտությունը դաշնակիցին՝ ի դեմս Հայաստանի։ Մոսկվայի միջնորդական ջանքերի շնորհիվ հայ-ադրբեջանական սահմանին լարվածության ահագնացումը կարծես թե կասեցված է։ Սակայն ակնհայտ է, որ սկզբունքորեն խնդիրը հեռու է լուծումից։ Ամեն րոպե իրավիճակը կարող է կրկին «պայթել»։ Ավելին, Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի բռնազավթման փաստը այսպես թե այնպես պարտավորեցնում է Մոսկվային չմոռանալ իր դաշնակցային պարտավորությունների մասին։ Վաղ թե ուշ Կրեմլը ստիպված է լինելու «ներքաշվել», հնարավոր է նույնիսկ՝ Երևանի կողմից պաշտոնական դիմումի բացակայությամբ հանդերձ։
Մոսկվայի սիրախաղը Բաքվի հետ ակնհայտորեն ձգձգվել է, ինչպեսև նրա սիրախաղը Հայաստանի գործող իշխանության հետ։ Եվ որքան ավելի է այն ձգվում, այնքան ավելի իրատեսական է թվում տարածաշրջանից Ռուսաստանի դուրսմղման հեռանկարը…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
New2025-07-18 09:35Министр экономики Армении Геворг Папоян сообщил об отправке в Россию очередной партии армянского коньяка, передает АРКА. «В период 1-14 июля российско-грузинскую границу пересекли и на территорию России въехали 103 грузовика, груженых бутилированным коньяком из Армении», - написал он в своем ФБ.
-
2025-07-16 11:28В рамках стратегии «Global Gateway» ожидается, что инвестиции ЕС в Армению достигнут 2,5 млрд евро, что будет способствовать инклюзивному росту и развитию связей, говорится в совместном заявлении по итогам трёхсторонней встречи премьер-министра РА Никола Пашиняна, председателя Европейского совета Антониу Кошты и председателя Еврокомисси Урсулы фон дер Ляйен, передает АРКА.
-
2025-07-11 09:48Правительство Армении на заседании в четверг одобрило предложение о подписании кредитного соглашения с Международным банком реконструкции и развития (МБРР, структура ВБ) по программе «Туризм и региональная инфраструктура Армении» на 120,5 млн евро, передает АРКА. Как заявил замминистра экономики Армении Арман Ходжоян, программа нацелена на поддержку семи отдельных туристических кластеров из 20-ти в общинах Арени, Дилижан, Двин, Гюмри, Джермук, Горис и Ехегис с целью стимулирования винного, оздоровительного, приключенческого, культурно-образовательного туризма, а также экотуризма в различных областях Армении. Он сообщил, что общая стоимость программы, которая будет реализована до конца 2030 года, составляет 120,5 млн евро, из которых 24,1 млн софинансирует правительство.
-
2025-07-10 09:33Внешняя торговля Армении бешеными темпами катится вниз. По данным статистического комитета в январе-мае внешний и взаимный торговый оборот сократился вдвое по сравнению с тем же периодом прошлого года. Если в 2024-м этот показатель достигал 15,5 миллиардов долларов, то в этом году снизился до 7,9 миллиардов.