ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅԱՆ ԲԱՆԱՁԵՎԸ. ՈՎՔԵՐ ՔԻՉ ԵՆ, ՆՐԱՆՑ ՇԱՏ ՏԱԼ
Վերջերս կառավարության նիստում Նիկոլ Փաշինյանը, բացի ամենից, անդրադարձավ գործադիրի կենսաթոշակային քաղաքականությանը՝ պատմելով, թե ինչ գաղափար է դրված դրա հիմքում: Բնավ առաջին անգամ չէ նա խոսում այդ հարցի նկատմամբ իր մոտեցման մասին։ Դեռ մի երկու տարի առաջ նա հանրությանը բացատրում էր, որ հարյուր հազարավոր թոշակառուների կենսաթոշակները բարձրացնելն ավելի դժվար է, ավելի ճիշտ՝ ավելի թանկ, քան պաշտոնյաների ավելի քիչ քանակի աշխատավարձը տասնապատիկ ավելացնելը։ Այժմ դարձյալ արդիականացել է այդ սկզբունքը, բայց փոքր-ինչ այլ շեշտադրումով։ Հիմա նույն միտքը Փաշինյանն առաջ է տանում երկրի տնտեսության լուրջ հաջողության արձանագրման խորապատկերին։
Փաշինյանի խոսքերով, ներկայումս Հայաստանի տնտեսության գործերը լավ են ընթանում, բյուջեինը՝ նույնպես, և կարող է հարց առաջանալ. ուրեմն ինչո՞ւ են թոշակները բարձրանում ընդամենը 3 հազար դրամով: Եվ իր իսկ հարցին Փաշինյանը պատասխանում է շատ պարզ. «Մի բան է 595 հազար մարդու համար նախատեսված գումար բարձրացնել, ուրիշ բան է բարձրացնել գումար, որը նախատեսված է հազար մարդու համար»։ Տրամաբանությունը, իհարկե, երկաթբետոնե է։ Ճիշտ է, կա մի փոքր նրբերանգ։ Դա (տրամաբանությունը) բացատրում է, թե ինչու է դժվար բարձրացնել երկրի 595 հազար քաղաքացիների կենսաթոշակները 3000-ից ավելի դրամով, բայց չի բացատրում, թե որն է հազար այլ քաղաքացիների աշխատավարձի էական բարձրացման անհրաժեշտությունը։ Ինչո՞վ է այդ հազարն արժանացել իր նկատմամբ պետության հատուկ վերաբերմունքն։ Բացի սակավաթվությունից, այդ կատեգորիան, ըստ էության, պետք է ունենա էլի ինչ-որ արժանիքներ։ Բայց... Նրանք պարզապես քիչ են, դրա համար էլ շատ են վարձատրվում: Ահա, ըստ էության, Հայաստանի կառավարության տրամաբանությունը։
Ի դեպ, կա ևս մեկ փաստարկ, որին այս հարցում հղում է անում Փաշինյանը։ Միանգամայն արդարացիորեն նա պնդում է. « թոշակ բարձրացնելիս՝ կառավարությունը պետք է հաշվարկի այնպես, որ ինքը առնվազն հավերժ այդքան թոշակ պետք է տա»։ Հասկանալի է, որ այս ձևակերպմամբ նկատի է առնվում, որ եթե կենսաթոշակները շատ կապված լինեն տնտեսական հաջողությունների հետ, ապա վաղը հաջողություններ կարող են և չլինել, իսկ թոշակներն արդեն չես իջեցնի։ Ահա և ապահովագրում է իրեն, թե իբր՝ կառավարությունն իր մոտեցումները դիտարկում է երկարաժամկետ հեռանկարում։ Բայց կրկին իսկ բացարձակապես հասկանալի չէ, թե ինչու է այդ մոտեցումը վերաբերում միայն կենսաթոշակներին և թոշակառուներին:
Ինչ է, եթե վաղը տնտեսական բավարար աճ չլինի, ապա կարող են իջեցվե՞լ, ասենք, դատավորների, պաշտոնյաների կամ ոստիկանության աշխատողների աշխատավարձերը: Իհարկե՝ ոչ։ Ինչպես կենսաթոշակների, այնպես էլ արտոնյալ կատեգորիաների աշխատավարձերի ու հավելավճարների աճը, ասենք այսպես, անշրջելի գործընթաց է։ Իսկ դա (գործընթացը) այս կառավարության կողմից ապահովվում է բնավ ոչ տնտեսական աճի և պետության սեփական եկամուտների ավելացման հաշվին։ Դրա համար գոյություն ունի պարզագույն սխեմա. վարկեր և պետական պարտքի ավելացում։
Այս առումով թավշե կառավարությունն իսկապես հասել է ահռելի բարձունքների։ Հինգ տարվա ընթացքում նա հաջողացրել է ավելացնել պետական պարտքը 57 տոկոսով։ Եթե 2017-ի վերջին Հայաստանի պետական պարտքը կազմում էր 6,9 միլիարդ դոլար, ապա այս տարվա ապրիլի վերջին հասել է 10,9 միլիարդի։ Թավշե ժամանակահատվածում երկրի պետական պարտքն աճել է ավելի քան 4 միլիարդով, ընդ որում վարկերը հիմնականում վերցրել են պետական բյուջեի ֆինանսական օժանդակության համար:
Ընթացիկ տարեսկզբին Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը հայտնեց, թե բնակչության մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ով Հայաստանը շուտով կհասնի 6700-6800 դոլար ցուցանիշին և կհավասարվի Արևելյան Եվրոպայի որոշ երկրների: Այո, ցուցանիշն իսկապես պատկառելի է: Բայց այ եվրոպական երկրների հետ համեմատությունները, ուղիղն ասենք, անհեթեթ են։ ՀՆԱ-ի աճն այնտեղ իրենց վրա զգում են քաղաքացիների ոչ միայն այն կատեգորիաները, որոնք սակավաթիվ են, ինչպես ընդունված է թավշե Հայաստանում։ Դե, և թոշակառուների նկատմամբ վերաբերմունքն էլ այնտեղ փոքր-ինչ այլ է…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-01-11 10:24
Премьер-министр Армении Никол Пашинян на заседании правительства выразил свою позицию по вопросам борьбы с бедностью, подчеркнув, что ее преодоление невозможно только за счет социальных выплат. Ключ к решению этой проблемы премьер видит в стимулировании трудовой активности и создании условий для работы, а не ожидании помощи государства.
-
2025-01-10 09:37
Правительство РА на заседании 9 января одобрило проект закона РА «О начале процесса вступления Республики Армения в Европейский Союз», передает News.am.
-
2025-01-09 09:35
Министр финансов Армении Ваге Ованнисян в ходе пресс-конференции по итогам 2024 года заявил, что неисполняемость капитальных расходов связана с тем, что бюджет недосчитался 200 млрд драмов по линии налоговых поступлений, передает АРКА. "В связи с этим мы постарались урезать расходы, чтобы не было дополнительных проблем", - сказал он. Министр добавил при этом, что уровень сбора налогов соответствует показателям роста экономики. Он пояснил, что финансирование некоторых проектов осуществлялось за счет резервного фонда. "У нас было, если не ошибаюсь, 130 млрд драмов резервного фонда. Этот фонд в основном был потрачен по двум направлениям: решение жилищных вопросов наших соотечественников насильственно перемещенных из Нагорного Карабаха и более 50 млрд драмов в качестве фискального буфера. На данный момент остаток примерно 30 млрд драмов", - сказал Ованнисян.
-
2025-01-09 09:13
То, что последние агрессивные заявления президента Азербайджана в адрес Армении не вызвали адекватной реакции со стороны армянской власти, ничуть не удивляет. Да, Пашинян дал интервью, представлено оно было в качестве ответа Алиеву, но, как всегда, откровенные угрозы президента Азербайджана встретили даже не возражения, а просто констатацию желания жить в мире любой ценой. Скажем прямо, ничего нового. В данном случае, пожалуй, особого внимания заслуживает вовсе не предсказуемая реакция Пашиняна, а весьма странное отсутствие какой-либо реакции на слова Алиева за пределами Армении. И прежде всего со стороны ее (Армении) союзников.