Последние новости
2024-07-24 08:48

ՀԵՆՐԻ ԼԻՆՉ. ՃԱՆԱՊԱՐՀՈՐԴՈՒԹՅՈՒՆ ԴԵՊԻ ՀԱՅԱՍՏԱՆ

0
Telegram

Այսօր իռլանդացի հայտնի աշխարհագրագետ և ճանապարհորդ Հենրի Ֆինիս Բլոս Լինչի (1862-1913) անունն այնքան հաճախ չի հնչում, որքան 20-րդ դարում։ Սակայն նրա գլխավոր աշխատությունը՝ «Հայաստան։ Ճամփորդական ակնարկներ և հետազոտություններ» երկհատորյակը շարունակում է մնալ արժեքավոր աղբյուր՝ տարածաշրջանի և նրա բազմակողմանի ժառանգության ուսումնասիրության համար:

ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՃԱՆԱՊԱՐՀՈՐԴԸ ԵՂԵԼ Է ԵՐԿՈՒ ԱՆԳԱՄ։ Առաջին ուղևորությունը 1893-1894 թվականներին էր, իսկ երկրորդը՝ 1898-ին։ Հավաքած նյութերի հիման վրա Լինչը երկհատորյակ գրեց՝ նվիրված 19-րդ դարավերջի Հայաստանի պատմությանը, մշակույթին և աշխարհագրությանը: Բրիտանացի հնագետ Դեվիդ Ջորջ Հոգարտը գիրքն անվանել է «ճամփորդական գրառումների և տպավորությունների, պատմական և հնագիտական հետազոտությունների հիանալի պատկերազարդված խառնուրդ»:

Генри Линч

Հետագա տասնամյակի ընթացքում Լինչի աշխատանքը շարունակում էին գովաբանել մամուլում։ Ինչպես նշել է պատմաբան Մարտին Քոնուեյը 1916 թվականին. «Հայաստանի մանրակրկիտ ուսումնասիրությունը Հենրիին դարձրեց ոլորտի ամենահեղինակավոր գիտնականներից մեկը»:

Հ.Լինչը ձգտել է բացահայտել հայերի կյանքի, նրանց շրջապատող լանդշաֆտի, ճարտարապետության տարբեր տեսանկյունները։ Հայ-ամերիկյան հետազոտող Քրիստինա Մարանսին գրում է, որ երկհատորյակը «հայկական ճարտարապետության առաջին ժամանակակից արևմտյան ուսումնասիրությունն է»:

Գրքում եզակի տեղեկություններ են զետեղված հայ ժողովրդի պատմության, ազգագրության, բանահյուսության, Հայաստանի աշխարհագրության և ժողովրդագրության մասին, ինչպես նաև 19-րդ դարի վիճակագրական տվյալները:

Այսօր առանձնակի արժեք են ներկայացնում Արևմտյան Հայաստանի տարածքում գտնվող ճարտարապետական հուշարձանների բազմաթիվ լուսանկարները։ Դրանց ճնշող մեծամասնությանը թուրքերը հողին են հավասարեցրել, օրինակ ծառայելով «բանականությամբ» իրենց կրտսեր եղբայր ադրբեջանցիներին, որոնք Նախիջևանում անպատիժ ոչնչացրեցին հազարավոր խաչքարներ, իսկ հիմա ձեռնամուխ են եղել Արցախի մշակութային ժառանգության ոչնչացմանը։

Բայց աշխարհը լռում է: Ավելի կարևոր գործերով են զբաղված։ Իսկ մեզ մնում է ապավինել հիմնականում միայն ինքներս մեզ։ Որպեսզի դեպի Հայաստան ճամփորդությունը չվերածվի անցյալ ժամանակի կատեգորիայի:

Մոսկվայի Հայկական այգային մշակույթի թանգարանի կայքից՝ պատրաստեց Ա.ԹՈՎՄԱՍՅԱՆԸ

 

ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА

  • Артак ЗАКАРЯН: «ПРИВЕДЕННЫЙ НАМИ» НИКОЛ И ПОЛИТИЧЕСКИЕ РЕКОРДЫ ЕГО СУДЕБНО-ПРАВОВОЙ СИСТЕМЫ
    2025-03-13 10:42

    Политические преследования в отношении оппозиции имели и имеют для ГД одну цель: сохранить свое губительное для нации правление и поставить его на службу интересам Азербайджана и Турции, и следующий сезон репрессивных шоу – для отвлечения внимания народа от всего этого, написал на своей странице в ФБ член Исполнительного органа РПА Артак Закарян, добавив: беда в том, что Армения стоит перед угрозой новых тяжких вызовов… Публикацию полностью приводим ниже.

  • Татевик АЙРАПЕТЯН: ГАЗОПРОВОД НЕ ТОЛЬКО ДЛЯ НАХИДЖЕВАНА, РАЗГОВОРЫ О СЮНИКЕ ЗДЕСЬ НЕСПРОСТА
    2025-03-13 09:51

    Даже в этой ситуации у Армении есть исключительный ресурс в лице проживающих в Спюрке и работающих в различных структурах влиятельных армян, которые наверняка задействуют свои ресурсы для Армении, если увидят, что государство заинтересовано в усилиях по предотвращению довольно опасных процессов, однако сегодня Армения не применяет эти исключительные и важные рычаги, хотя Азербайджан становится все более агрессивным и опасным, написала в своем ТГ-канале эксперт по Азербайджану Татевик Айрапетян.

  • Менуа СОГОМОНЯН: ПАШИНЯН В ПОИСКАХ НОВОГО ПОЛИТИЧЕСКОГО ХОЗЯИНА – ВСЯ НАДЕЖДА НА ЭРДОГАНА
    2025-03-12 11:18

    ЕС в состоянии шока пытается решить вопрос собственного зонтика безопасности, разворот в сторону Москвы чреват потерей электората, и остается только Эрдоган, который имеет наибольшее влияние на Алиева и, наверное, может ценой новых уступок со стороны Армении отговорить его от запланированного акта агрессии против Армении, написал на своей странице в ФБ член инициативы «Айакве» Менуа Согомонян, коснувшись интервью Пашиняна представителям турецких СМИ.

  • "ГРЕЗЫ" НЕЛЛИ ДАНИЕЛЯН НА ВДНХ
    2025-03-12 11:00

    Пространство культуры и искусства всегда балансирует на грани миров - реального и идеального. И эта приоткрытая завеса тайны, формируемая искусством, манит человека и не дает ему потеряться в рутине жизни и проблем. Именно таким окном в параллельный мир стала прошедшая недавно в арт-пространстве павильона N68 "Армения" на ВДНХ персональная выставка известной художницы Нелли Даниелян под названием "Грезы". Выставка открылась 15 декабря 2024 года и длилась до 1 марта 2025 года. Волшебство и торжество магии цвета - такими словами можно выразить атмосферу этой выставки.

ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ