2024-12-09 10:11
Соб.инф.
Ռուբեն ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ․ ԷՐԴՈՂԱՆԸ ԳՈՐԾՆԱԿԱՆ ՔԱՅԼ ԱՐԵՑ ԴԵՊԻ 1920 Թ. ԱԹԱԹՅՈՒՐՔԻ ԱՌԱՋԱՐԿԱԾ «ԱԶԳԱՅԻՆ ՈՒԽՏԻ» ՔԱՐՏԵԶԻ
Սիրիայում Ասադի իշխանության տապալումից և թուրքամետ զինված խմբավորումների սրընթաց հաղթանակից հետո կարելի է փաստել և կանխատեսել հետևյալը.
1. Սա Մեծ Մերձավոր Արևելքի վերաձևման և վերափոխման փուլերից մեկն է, սակայն ոչ վերջինը
2. Սա համաշխարհային ու տարածաշրջանային իրողությունների և ուժերի հարաբերակցության փոփոխության ամրագրումն է գործնական հարթությունում և ռեալ քաղաքական գետնի վրա
3. Սա Թուրքիա-Ռուսաստան-Իրան եռյակում կրկին Թուրքիայի ռեալ հաղթանակն ու ձեռքբերումն է` նաև ի հաշիվ մյուս երկուսի
4. Սա Թուրքիայի դերի, հեղինակության աճն է և դրան հակառակ Ռուսաստանի, Իրանի իմիջի անկումն է, ազդեցության թուլացումը, որն ունի մոտ ապագայում էլ ավելի նվազելու ու զրոյանալու միտում
5. Թուրքիայի հայտարարություններում ակնհայտ են հղումները պատմության տարբեր փուլերին և իրավիճակներին, որոնք հստակ քաղաքականության շնորհիվ ներկայումս դառնում են իրողություններ
6. Ռուսաստանի և Իրանի հայտարարությունները, սպառնալիքները և իրական գործողություններն ու քայլերը հետզհետե էլ ավելի են հեռանում իրարից` վերածվելով ոչ ազդեցիկ ու հնաոճ հռետորաբանության, իսկ սպասվող «հիմնավորումները», թե Ասադի բանակը չկռվեց, ուստի իրենք չէի կարող ոչինչ անել, շատ նման են 44-օրյա պատերազմից հետո հնչող «Հայաստանը չէր ճանաչել Ղարաբաղի անկախությունը և մենք ոչինչ չէինք կարող անել» ձևակերպմանը
7. Իրադարձությունները ցույց կտան, թե նոր Սիրիան կլինի Թուրքիայի ուղղակի և ուժեղ ազդեցության տակ երկիր, թե՞ նրա որոշ տարածքներ «ժողովրդի կամարտահայտման միջոցով և ժողովրդի կամքով» դե յուրե կմիանան Թուրքիային որպես նահանգներ
8. Էրդողանը կերտեց իր ևս մեկ լրջագույն հաղթանակը և դա նրան կապահովի նախագահի պաշտոնում կրկին ընտրվելու ռեալ շանս, եթե առողջական վիճակը և մարդու վերահսկողության տակ չգտնվող այլ հանգամանքներ չխոչընդոտեն դրան
9. Էրդողանը նաև սրանով գործնական քայլ արեց դեպի 1920 թ. Քեմալ Աթաթյուրքի առաջարկած «Ազգային ուխտի» քարտեզ, որի համաձայն Հալեպը և այլ սիրիական տարածքներ պետք է լինեն Թուրքիայի կազմում
Փորձեմ ներկայացնել այս ամենի ազդեցությունը Հայաստանի և հայերի վրա.
1. Ասադի Սիրիայի անկումը վստահաբար ոգևորություն կառաջացնի Ադրբեջանում` թուրքական ձեռագրի կրկնօրինակմամբ և կիրառմամբ իր խնդիրների լուծման մտայնության մեջ մանավանդ մյուս երկու խաղացողների` Իրանի ու Ռուսաստանի քաղաքական հեղինակության անկման ֆոնին
2. Հայաստանի համար բարեկամ երկիր Սիրիայի փոխարեն այլ, հստակ թուրքամետ պետություն է ձևավորվելու
3. Հայ համայնքի համար Սիրիայում սկսվում է անորոշության փուլ, որը կարող է հանգեցնել արտագաղթի ևս մեկ ալիքի: Իշխանության տիրացած թուրքամետ ահաբեկչական խմբավորումները որոշակի փոխել են մարտավարությունը և հռետորաբանությունը, ուստի քրիստոնյաների շրջանում խմբակային մահապատիժներ դեռ չեն արձանագրվել, սակայն հետագայում տարաբնույթ սցենարներ բացառված չեն
4. Հստակ է, որ նախկին Սիրիան այլևս չի լինելու, ուստի հայերի ու Հայաստանի նկատմամբ վերաբերմունքի փոփոխություն ևս կարելի է կանխատեսել, ինչպես նաև Թուրքիայի համար զգայուն թեմաների բացառում. օրինակ` Հայոց ցեղասպանության հետ կապված հուշարձանների, հիշատակի վայրերի քանդում
5. Չի կարելի բացառել նաև, որ հայերի մի խումբ կշարունակի ապրել Սիրիայում և կրկին թուրքական սցենարով նրանց վրա կկառուցվի նոր իշխանությունների «հանդուրժողականության» մասին պատրանքը:
Ռուբեն ՄԵԼՔՈՆՅԱՆ, ֆեյսբուքյան էջ
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-03-15 10:59«Почему Азербайджан хочет превратить SOCAR в «национальную компанию»? - пишет на своей странице в Фейсбук доктор политических наук, специалист по энергетике Ваге ДАВТЯН.
-
2025-03-15 10:32Хотелось бы дать утвердительные ответы на вопросы, можно ли ставить точку в истории многолетнего конфликта и вступает ли Кавказ в новую долгожданную эру мира, но даже сейчас остаются определенные сомнения в устойчивости всей мирной конструкции, написал в телеграм-канале экспертов Центра политических технологий им. Игоря Бунина Bunin & Co ведущий научный сотрудник Центра евро-атлантической безопасности Института международных исследований МГИМО, российский политолог Сергей Маркедонов, коснувшись возможного подписания мирного договора между Арменией и Азербайджаном. По его словам, помимо конституционных коллизий остаются неразрешенными проблема демаркации и делимитации границ и пресловутого «коридора» и для того, чтобы мир пришел в регион, нужны не только слова и документы… Публикацию полностью приводим ниже.
-
2025-03-13 10:42Политические преследования в отношении оппозиции имели и имеют для ГД одну цель: сохранить свое губительное для нации правление и поставить его на службу интересам Азербайджана и Турции, и следующий сезон репрессивных шоу – для отвлечения внимания народа от всего этого, написал на своей странице в ФБ член Исполнительного органа РПА Артак Закарян, добавив: беда в том, что Армения стоит перед угрозой новых тяжких вызовов… Публикацию полностью приводим ниже.
-
2025-03-13 09:51Даже в этой ситуации у Армении есть исключительный ресурс в лице проживающих в Спюрке и работающих в различных структурах влиятельных армян, которые наверняка задействуют свои ресурсы для Армении, если увидят, что государство заинтересовано в усилиях по предотвращению довольно опасных процессов, однако сегодня Армения не применяет эти исключительные и важные рычаги, хотя Азербайджан становится все более агрессивным и опасным, написала в своем ТГ-канале эксперт по Азербайджану Татевик Айрапетян.