2019-03-16 08:35
Ашот АРАМЯН
0
ԻՆՉ Է ԹԱՔՆՎԱԾ ԱՂՔԱՏՈՒԹՅԱՆ ՎԻՃԱԿԱԳՐՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏԵՎՈՒՄ
Որոշ ժամանակ առաջ «ԳԱ»-ն սկսեց տպագրել հոդվածաշար («Ով է մակաբուծում անցյալի հաշվին։ Եվ ինչի մասին է լռում թարմ վիճժողովածուն», «Վարչապետի կեղծավորությունը, կամ ինչի մասին է ճչում վիճակագրությունը»), հիմք ունենալով վերջերս լույս տեսած «Հայաստան. հիմնական զարգացումները 2007-2017 թվականներին» վիճակագրական ժողովածուն, որը, մասնավորապես, հերքում է տարածված և ներկայիս իշխանության կողմից ակտիվորեն մշակվող կարծիքը «կորսված տասնամյակի» մասին. իբր՝ նոր կառավարությունը ստիպված է ամեն ինչ գրեթե զրոյից սկսել։
Վիճակագրությունը (թվերն ու փաստերը) կտրականապես համաձայն չէ դրա հետ։ Այսօր ընթերցողի ուշադրությանն ենք ներկայացնում վերջին, ամփոփիչ հոդվածը վերոնշյալ հոդվածաշարից, որտեղ առանձնակի ուշադրություն կհատկացնենք այն կարևոր հանգամանքին, թե նախորդ նյութերում ներկայացված բոլոր տնտեսական ցուցանիշներն ինչպես են անդրադարձել մարդկանց սոցիալական բարօրության, գործազրկության, երկրում աղքատության հաղթահարման վրա։
Հենց սկզբից նշենք, որ հակառակ տարածված կարծիքի, նշված տասնամյակում աճել են բնակչության միջին եկամուտները, կրճատվել է աղքատության մակարդակը։ Ավելացվել են նաև պետբյուջեց արվող հատկացումները կենսաթոշակային ապահովմանն ու սոցիալական աջակցության ծրագրերին։ Այդուհանդերձ հանուն արդարության նշենք, որ աղքատությունն ու գործազրկությունը եղել են և շարունակում են մնալ հիմնական մարտահրավերները մեր երկրում։
2006-2017 թվականներին, չնայած գազի մասնավոր օգտագործման նշանակալի իրական աճին, սպառման ցուցանիշով աղքատության մակարդակը կրճատվել է ընդամենը 4,5%-ով. 2006 թվականի 30,2%-ից մինչև 25,7%՝ 2017-ին։ Հայաստանի վիճակագրական կոմիտեի գնահատականներով, 2017 թվականին մոտ 765 հազար մարդ գտնվել է աղքատության շեմից ներքև։ Նվազել է նաև ծայրագույն աղքատության, պարզ ասած՝ չքավորության մակարդակը. 2016 թվականին այն կազմել է 1,8%, իսկ 2017-ին՝ 1,4%։
Ընդ որում հատկանշական է, որ 2017 թվականին վարձու աշխատողների 20,5%-ը աղքատներ էին։ Մասնավորապես, նույնիսկ եթե երկու երեխա ունեցող ծնողներն աշխատում էին, բայց ստանում նվազագույն աշխատավարձ, նրանք դասվում էին աղքատների կատեգորիային։ Պետական մասնահատվածում այդպիսի աշխատավարձ ստանում էին 50 հազար աշխատողներ, որոնցից 23 հազարը՝ կրթության, և 13 հազարը՝ առողջապահության ոլորտում։
Մյուս մարտահրավերը շարունակում է մնալ գործազրկությունը, որի մակարդակը 10 տարիների ընթացքում էականորեն չի փոխվել և շարունակում է մնալ ծայրահեղ բարձր նիշի վրա։ Համաձայն աշխատուժի վերաբերյալ ՀՀ վիճկոմիտեի ուսումնասիրության, 2017 թվականի տվյալներով մոտ 219 հազար մարդ եղել է գործազուրկ, իսկ գործազրկության մակարդակը կազմել է 17,8%։
Նշված ժամանակահատվածում պետությունը քայլեր է ձեռնարկել աշխատանքի շուկայի կարգավորման և եկամուտների վերաբաշխման ուղղությամբ (վարչապետ Փաշինյանի ևս մեկ դեկլարատիվ խաղաքարը)։ Դրա հետ մեկտեղ, տնտեսության կառուցվածքում արված փոփոխությունները, որոնց մասին մենք արդեն խոսել ենք նախորդ հոդվածներում, հանգեցրին վարձու աշխատողների բարեկեցության աճի։ Այսօրվա դրությամբ Հայաստանում պաշտոնապես զբաղված վարձու աշխատողների թիվը գերազանցում է կես միլիոնը։ 2016 թվականին վարձու աշխատողների թիվը պաշտոնական մասնահատվածում 2006 թվականի համեմատ աճել է 100 հազարով, իսկ, պաշտոնական ինքնազբաղվածներինը՝ 30 հազարով։
Իսկ հիմա՝ իրական ցուցանիշներ, որոնք վկայում են նշված տասնամյակում բնակչության եկամուտների աճի մասին։ Այսպես, 2017 թվականին օրենքով սահմանված նվազագույն աշխատավարձը Հայաստանում կազմել է 55 հազար դրամ, մինչդեռ 2006 թվականին այն ընդամենը 15 հազար դրամ էր։ Նույն ժամանակահատվածում միջին աշխատավարձը անվանական արտահայտությամբ աճել է համարյա 3 անգամ. 2006 թվականի 62 հազար 293 դրամից մինչև 177 հազար 817 դրամ՝ 2017-ին, ինչը նշանակալի չափով նպաստել է աղքատության կրճատմանը։ Հատկանշական է, որ այդ ժամանակահատվածում միջին աշխատավարձի աճը մեր երկրում գերազանցել է Ռուսաստանի տվյալ ցուցանիշը, ինչի արդյունքում 2017 թվականին Հայաստանում միջին աշխատավարձը հասել է Ռուսաստանի համանման ցուցանիշի 60%-ին, այն դեպքում, երբ 2006 թվականին այդ հարաբերակցությունը կազմում էր ընդամենը 38%։
Իր հերթին, միջին ամսական կենսաթոշակը նշված ժամանակահատվածում 10 հազար 912 դրամից հասել է 40 հազար 296 դրամի։ Ընդ որում պարենամթերային աղքատության գծանիշն աճել է 13 հազար 810-ից մինչև 24 հազար 269 դրամի։ Այս ամենը բնակչության եկամուտների աճի իրական ցուցանիշներ են. այն, ինչի մասին Փաշինյանի աշխատակազմը առայժմ լոկ ճառաբանում է։
Եվ վերջապես, մի քանի այլ հետաքրքիր ցուցանիշների մասին։ Նշյալ տասնամյակի ընթացքում կյանքի միջին տևողությունը երկրում 73-ից հասել է 75 տարվա։ Հայաստանում գրանցված ավտոմեքենաների թիվը նախկին 333 հազարից հասել է 616,3 հազարի։ Ջրամատակարարման միջին տևողությունը 13,3 ժամից աճել է մինչև 21,6 ժամի։
Ներգնա զբոսաշրջությունը 2006 թվականի 382 հազար այցելություններից հասել է 1 միլիոն 495 հազարի՝ 2017 թվականին։ Ներքին զբոսաշրջիկների թիվը 308 հազարից աճել է մինչև 1 միլիոն 86,7 հազարի։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-05-04 13:42"Бекграунд продакшн" правительственных решений Недоработали, не успели, не учли, а то и просто провалили… Весь этот сборный и скорбный букет некомпетентности и дилетантизма правительства Пашиняна был "вывален на стол" заседания кабмина 2 мая. Соответственно исполнительная власть вынуждена на постоянной основе и по многу раз исправлять и корректировать собственные решения, причем во многих случаях уже бездарно и безвозвратно истратив из-за отсутствия профессионализма десятки миллиардов драмов, как это совсем недавно случилось с Фондом национальных интересов Армении (ANIF) и его проваленным флагманским проектом по созданию национального авиаперевозчика ARNA, унесшим $12 млн денег налогоплательщиков…
-
2024-05-03 11:18Налог с оборота… выведут из оборота Правительство на заседании 2 мая приняло неотложное (с точки зрения прохождения в парламенте) решение о внесении изменений в налоговое законодательство, суть которого в постепенном отказе от альтернативной системы налога с оборота и переходу к единой системе налогообложения. Дело в том, что налоговая нагрузка хозсубъектов, действующих в общей системе налогообложения (НДС и налог на прибыль) и в поле налога с оборота, отличается в 2-3 раза, и хозсубъекты не заинтересованы в расширении своего бизнеса и переходе к общей системе налогообложения…
-
2024-05-02 11:34"Мир! Труд! Май!" - хорошо знакомый старшему поколению девиз первомайских праздников советской эпохи. Сегодня от него бесспорным остатком выглядит только название месяца. Первые две цели-"мишени" могут в лучшем случае выступать предметом дискуссий… До перехода в режим домашнего ареста экс-министр экономики Ваан Керобян успел порадовать общественность тем, что безработица в Армении по итогам прошлого года сократилась с 13% в 2022 году до 11%, а средняя зарплата по стране достигла 260 тысяч драмов. Правда, тут следует заметить, что показатель зарплаты приводится в "грязном", до вычета налогов и выплат, варианте, так что при указанной зарплате на руки работник получает около 190 тысяч.
-
2024-05-02 10:26В правительстве замышляют очередной удар по… пенсионерам В Армении за прошедшие 6 лет правления Пашиняна пенсионеров меньше не стало, хотя им приходится буквально выживать на нищенскую пенсию, которая в последний раз повышалась почти год назад, причем на малозаметные и ничего не решающие пару-тройку тысяч драмов. В отличие от многих других стран, в Армении пенсии даже не индексируются по инфляции за неимением соответствующего закона. Вот и приходится большинству стариков довольствоваться скудной суммой в 40 тысяч драмов в месяц. По сложившемуся на сегодня валютному курсу, это примерно 100 долларов.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2020-10-23 19:21Ըստ Հայաստանի Պետեկամուտների կոմիտեի տվյալների, եկամուտ ապահովող աշխատատեղերի քանակն ընթացիկ տարվա սեպտեմբերին կազմել է 623 հազար: Դա գերազանցում է օգոստոսի ցուցանիշը 14 հազարով, իսկ անցած տարվա սեպտեմբերինը՝ 15,6 հազարով։ Ինչպես նշում է ՊԵԿ-ը, վիճակագրության վարման ողջ պատմության ընթացքում եկամուտ ապահովող աշխատատեղերի 2020թ. սեպտեմբերի ցուցանիշն աննախադեպ է:
-
2020-08-24 22:14Նիկոլ Փաշինյանը, ինչպես ասում են, անցել է նախկին գործելակերպին։ Որոշել է վերադառնալ երկրի սոցիալ-տնտեսական կյանքի տպավորիչ ցուցանիշները հասարակայնությանը ներկայացնելու երբեմնի ինտենսիվ պրակտիկային։ Սակայն ինչպես նախկինում, այնպես էլ հիմա, նրա հրապարակած թվերը եթե անգամ տպավորիչ են, ապա լոկ իրենց հակասականությամբ և առկա իրավիճակից բացարձակ կտրվածությամբ։
-
2020-08-13 08:49Ինչպեսև հայկական տնտեսության բազմաթիվ այլ բնագավառներ, խորացող ճգնաժամի պայմաններում անկում է ապրում նաև շինարարության ոլորտը։ Եվ այդ մասին վկայում են ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալները։ Այսպես, օրերս հրապարակված վիճակագրական տվյալների համաձայն, ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում Հայաստանում կատարվել են 105,7 մլրդ դրամի շինարարական աշխատանքներ, ինչը կազմում է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի ծավալի 76,6%-ը։ Այլ կերպ ասած՝ ոլորտն «ընկել է» գրեթե մեկ քառորդով (23,4%-ով)։
-
2020-06-25 10:27Հայկական տնտեսությունը «տնից դուրս եկավ» և... հայտնվեց է՛լ ավելի խոր մինուսի մեջ Մեր նախորդ համանման մակրոտնտեսական դիտազննումը (ընթացիկ տարվա 4 ամիսների վերաբերյալ) վերնագրված էր «Ապրիլի գարշահոտ «հատապտուղները»: Հայկական տնտեսությունը «նստեց տանը» և հայտնվեց մինուսի մեջ»։ Մայիս ամսվա թարմ վիճակագրությունն ապացուցում է այդ նյութի ենթավերնագրում հնչեցված միտքը…