2020-06-25 10:27
Ашот АРАМЯН
ՎԱՐՉԱՊԵՏԸ ԲԼԵՖ Է ԱՆՈՒՄ
Հայկական տնտեսությունը «տնից դուրս եկավ» և... հայտնվեց է՛լ ավելի խոր մինուսի մեջ
Մեր նախորդ համանման մակրոտնտեսական դիտազննումը (ընթացիկ տարվա 4 ամիսների վերաբերյալ) վերնագրված էր «Ապրիլի գարշահոտ «հատապտուղները»: Հայկական տնտեսությունը «նստեց տանը» և հայտնվեց մինուսի մեջ»։ Մայիս ամսվա թարմ վիճակագրությունն ապացուցում է այդ նյութի ենթավերնագրում հնչեցված միտքը…
Ս.թ. հունիսի 25-ին ՀՀ վիճկոմիտեն մակրոտնտեսական թարմ տվյալներ ներկայացրեց այն մասին, թե ինչպես է զարգացել երկրի տնտեսությունը 5 ամիսների ընթացքում՝ 2020 թվականի հունվարից մայիսն ընկած ժամանակահատվածում: Ստորև մենք կտեղեկանանք, թե ինչ ավանդ է ներդրել մայիսը ընդհանուր մակրոտնտեսական պատկերում։ Հիշեցնենք, որ նշված ամսին տնտեսական սահմանափակումներն աստիճանաբար հանվեցին, սակայն աշխատանքը վերսկսած ձեռնարկություններում պարբերաբար տեղի էին ունենում վարակման բռնկումներ, և արտակարգ դրության ռեժիմի պարետ, փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանի որոշումներով՝ երկրում ամեն օր տարբեր ժամկետներով կրկին փակվում են տնտեսվարող հարյուրավոր օբյեկտներ՝ համաճարակաբանական նորմերի խախտումների համար։
Համանման նախորդ դիտազննումներում մենք արձանագրել ենք, որ երկիրն արագ կորցնում է տնտեսական զարգացման տեմպերը։ Սակայն դրանք լոկ «ծաղիկներն» էին, քանի որ 1-ին եռամսյակի 3 ամիսների միայն երկու շաբաթը կարելի է անվանել, այսպես ասած՝ «կորոնավիրուսային». չէ՞ որ ընդհուպ մինչև երկրում արտակարգ դրության ռեժիմ սահմանելը (մարտի 16) վարչապետ Փաշինյանը դեռևս շարունակում էր իր անիմաստ քարոզչական հանրահավաքները Սյունիքում, իսկ նրա կինը անխռով քարոզչական բուկլետներ էր բաժանում Երևանի փողոցներում. համապատասխանաբար՝ անխռով գործում էր նաև ողջ տնտեսությունը։ Բայց արդեն ապրիլին հաջորդեցին գարշահոտ «հատապտուղները». մասնավորապես, 2020 թվականի հունվարից ապրիլն ընկած ժամանակահատվածում տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը նվազեց, հասնելով մինուսի (98,3%): Իսկ հունվար-մայիս ամիսների ընթացքում այդ կարևորագույն ցուցանիշը է՛լ ավելի իջավ. մինչև 96,1%, այսինքն 2019 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ տնտեսությունը կորցրեց գրեթե 4 տոկոս։
Հաշվի առնելով, որ ողջ ապրիլ ամսին տնտեսությունը, այսպես ասած, «նստած էր տանը», և երկրում, վարչապետ Փաշինյանի խոսքերով, փակվել էր գրեթե 70,5 հազար աշխատատեղ, բայց արդեն մայիսին, երբ տնտեսական գործունեության սահմանափակումները հանվեցին, դրանցից 50 հազարից քիչ ավելին վերականգնվել է, մայիսյան ցուցանիշները, ըստ էության, պետք է փոքր-ինչ շտկեին նախորդ պատկերը, սակայն, ինչպես երևում է տնտեսական ակտիվության ցուցանիշից և ստորև ներկայացված այլ թվերից, իբր ավելի բարվոք մայիսի ցուցանիշների ներառմամբ՝ իրավիճակը է՛լ ավելի է վատացել։ Ուստի այն, թե ինչպես է ստացվել, որ գործնականում բոլոր ցուցանիշների մայիսյան համատարած անկման խորապատկերին հաջողվել է վերականգնել ավելի քան 50 հազար աշխատատեղ, հայտնի է միայն Փաշինյանին։
Սկսենք արտաքին առեվտրային շրջանառությունից, որը ապրիլի ներառմամբ, ինչպես հաղորդել ենք նախորդ դիտազննման մեջ, կրճատվել է մինչ 89,6%-ի, իսկ մայիսին շարունակել է անկումը մինչև 88,8%-ի: Ըստ այդմ ՝ արտահանման ծավալների աճի տեմպերը, որոնք 4 ամիսների արդյունքներով կտրուկ հասել են մինուսային ցուցանիշի (91,9%), 5 ամսում շարունակել են մնալ նույն դիրքում։ Իսկ ինչ վերաբերում է ներկրմանը, ապա դրա աճը կանգ է առել արդեն 2 ամսվա արդյունքներով (99,2%)՝ է՛լ ավելի խորանալով 1-ին եռամսյակի արդյունքներով. 93,8%, իսկ 4 ամսվա ընթացքում՝ ընդհանրապես հայտնվելով խոր մինուսի մեջ. 88,5%: 5 ամսվա կտրվածքով այդ ցուցանիշը նույնպես շարունակել է անկումը. 87,2%։
Արդյունաբերական արտադրանքի ծավալի աճի տեմպերով 1-ին եռամսյակի արդյունքներով մենք ունեցել ենք 108,7%. 4 ամսում՝ 104,2%, իսկ 5-ում՝ 102,4%, այսինքն արդյունաբերական համալիրում անկումն անշեղորեն շարունակվում է, թեև դա միակ ճյուղն է (բացի էլեկտրաէներգիայի արտադրությունից), որ դեռ մնում է պլյուսային գոտում։ Անկում է արձանագրվել նաև էլեկտրաէներգիայի արտադրության ոլորտում (ս.թ. հունվար-մարտ ամիսներին՝ 114,8%, հունվար - ապրիլին՝ 110,3% և հունվար-մայիսին՝ 108,3%)։
Վերջին 2 տարիներին տնտեսական աճի ավանդական «լոկոմոտիվները» նույնպես «դուրս են եկել ռելսերից»։ Այսպես, ծառայությունների ոլորտը 4 ամսվա ընթացքում ցած է գլորվել 100,1%-ի՝ կանգ առնելով բառացիորեն անկման եզրին, բայց արդեն մայիսի հավելումով վճռականորեն մտել է «կարմիր» գոտի. 95,8%։ Իսկ այ ներքին առևտրաշրջանառությունը, որը դեռևս 1-ին եռամսյակում մի կերպ մնում էր «կանաչ» գոտում (100,2%), 4 ամսվա արդյունքներով փլուզվել է մինչև 91,4%-ի, իսկ 5 ամսում՝ 89,2%-ի։
Շինարարության ոլորտում արդեն 1-ին եռամսյակի արդյունքներով գրանցվել է կտրուկ անկում. 90,6%։ 4 ամսվա ընթացքում ցուցանիշն ավելի ցա՞ծր է. ընդամենը 78,1%։ 5 ամսվա կտրվածքով, երբ կառավարության ազդարարմամբ արդեն պետք է դրական տեղաշարժեր դիտարկվեին «մասշտաբային կապիտալ շինարարության» հաշվին, ցուցանիշը է՛լ ավելի ցածր է. 76,6%։ Այսինքն այս կարևոր ոլորտում տարեսկզբին նշմարվող համեստ դրական միտումներն այսօր փլուզվել են՝ հասնելով խոր մինուսային նիշերի։ Ո՞վ է կրկին անամոթաբար ստում երկրում «չտեսնված թափ» առած կապիտալ շինարարության ծրագրերի մասին։
Մակրոտնտեսական կայունության մեկ այլ կարևորագույն ցուցանիշը՝ գնաճը, փաստորեն, այսպես ասած, դադարել է գոյություն ունենալ ՝ կազմելով աննշան 100,3%, ինչը կառավարության նպատակային մակարդակի նույնիսկ ամենացածր շեմից (102,5%) ավելի ցածր է, և դա շատ վատ է մակրոտնտեսական կայունության տեսանկյունից։ Նույն ցուցանիշն է նաև արդյունաբերական գնաճի պարագայում, ինչը, իր հերթին, կործանարար է արդյունաբերական արտադրության համար։
Ակնհայտ է, որ Փաշինյանի կառավարությանը ոչ մի կերպ չի հաջողվում ողջամիտ փոխզիջում ապահովել մարդկանց առողջության և տնտեսական նկատառումների միջև։ Ընդ որում վարչապետը հրաժարվում է հրապարակավ որևէ պատասխանատվություն հանձն առնել ստեղծված ծայրահեղ իրավիճակի համար, ողջ մեղքը բարդելով ինչ-որ հանգամանքների, մարդկանց անհատական պահվածքի վրա, և նույնիսկ առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանի շուրթերով հանդիմանելով ամբողջ երկրների (Վրաստան)։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-03-28 09:12«Чтоб они ни делали, не растет кокос, крокодил не ловится…» В Минэкономики написали очередную бесполезную программу поддержки растениеводства на 2025 год, согласно которой, в очередной раз будут выброшены на ветер средства налогоплательщиков при достигнутых плачевных результатах. Министр Геворг Папоян на заседании правительства 27-го марта, как положено, представил программу компенсации со стороны государства 50% основных расходов крестьян на выращивание и сбор урожая пшеницы, зернобобовых и многолетних кормовых культур весеннего и осеннего сева. Так, если крестьянин весной посеет кукурузу, то при себестоимости работ из расчета 1-го гектара в 170 тысяч драмов правительство компенсирует ему из госбюджета 85 тысяч и т.д. Однако, как выяснилось в ходе дальнейшего обсуждения, зря старались…
-
2025-03-27 10:24Правительство отказывается от исполнения своего очередного обещания Обсуждение в последние дни в НС РА предложенных оппозиционной парламентской фракцией «Армения» поправок в Закон РА «О государственных пенсиях», которыми минимальный размер пенсии, по словам представлявшего законопроект секретаря названной фракции Арцвика Минасяна, должен быть с 1 января 2026 года установлен на уровне не менее месячной стоимости продовольственной корзины, а средний размер трудовой пенсии – не менее месячной стоимости потребительской корзины, мгновенно выявил две важные вещи…
-
2025-03-27 10:00Кабмин поможет с покупкой велосипеда, хотя не это причина их непопулярности Правительство на своем заседании 27 марта одобрило очередной в общем-то полезный, но, как обычно, «сырой», недоработанный и лишенный механизмов применения проект о поощрении обучающихся в вузах, училищах и колледжах вместе с их преподавателями занятиями велосипедной физкультурой. Для этого правительство в лице главы МОНКС Жанны Андреасян предложило выдавать желающим приобрести велосипед и атрибуты к нему целевой кредит в размере до 300 тысяч драмов с полностью субсидированной процентной ставкой в 16% годовых и сроком погашения до 36 месяцев. По расчетам министерства, в 2025 году указанную поддержку окажут 500 новым бенефициарам, в 2026-м – 1000, и в 2027 году ее получат 1500 человек. Правда, дилетантское правительство, неспособное заглянуть чуть дальше своего носа, уже в который раз, так сказать, поставило телегу впереди лошади…
-
2025-03-26 10:06Иностранные инвесторы и граждане теряют интерес к рынку недвижимости РА Рынок недвижимости Армении продемонстрировал заметный рост в 2024 году, общее количество сделок составило 247 916, что на 12,88% больше, чем в предыдущем году. Об этом говорится в обнародованном 25 марта исследовании известной аудиторско-консалтинговой компании Grant Thornton Armenia (GTA) «Анализ рынка недвижимого имущества Республики Армения».
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-03-27 17:22Ընտրությունների նախաշեմին կառավարությունում նախապատրաստվող մանիպուլյացիաների մասին Հայաստանի էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը շարունակում է ապշեցնել հասարակայնությանը տնտեսության զարգացման վերաբերյալ իրականությունից կտրված իր կանխատեսումներով: Նիկոլ Փաշինյանն իր անհեռանկար կադրային քաղաքականությամբ առաջին պլան է մղում սեփական պատկերով ու նմանությամբ ղեկավարների։ Հոգ չէր լինի, թող իրենց համար զուգահեռ իրականություն կառուցեին, բայց արդյունքում հասարակությունն ու տնտեսությունը ստանում են կեղծ ազդանշաններ, ինչը է՛լ ավելի է բարդացնում սոցիալ-տնտեսական վիճակը մեր երկրում։
-
2020-10-23 19:21Ըստ Հայաստանի Պետեկամուտների կոմիտեի տվյալների, եկամուտ ապահովող աշխատատեղերի քանակն ընթացիկ տարվա սեպտեմբերին կազմել է 623 հազար: Դա գերազանցում է օգոստոսի ցուցանիշը 14 հազարով, իսկ անցած տարվա սեպտեմբերինը՝ 15,6 հազարով։ Ինչպես նշում է ՊԵԿ-ը, վիճակագրության վարման ողջ պատմության ընթացքում եկամուտ ապահովող աշխատատեղերի 2020թ. սեպտեմբերի ցուցանիշն աննախադեպ է:
-
2020-08-24 22:14Նիկոլ Փաշինյանը, ինչպես ասում են, անցել է նախկին գործելակերպին։ Որոշել է վերադառնալ երկրի սոցիալ-տնտեսական կյանքի տպավորիչ ցուցանիշները հասարակայնությանը ներկայացնելու երբեմնի ինտենսիվ պրակտիկային։ Սակայն ինչպես նախկինում, այնպես էլ հիմա, նրա հրապարակած թվերը եթե անգամ տպավորիչ են, ապա լոկ իրենց հակասականությամբ և առկա իրավիճակից բացարձակ կտրվածությամբ։
-
2020-08-13 08:49Ինչպեսև հայկական տնտեսության բազմաթիվ այլ բնագավառներ, խորացող ճգնաժամի պայմաններում անկում է ապրում նաև շինարարության ոլորտը։ Եվ այդ մասին վկայում են ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալները։ Այսպես, օրերս հրապարակված վիճակագրական տվյալների համաձայն, ընթացիկ տարվա առաջին կիսամյակում Հայաստանում կատարվել են 105,7 մլրդ դրամի շինարարական աշխատանքներ, ինչը կազմում է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի ծավալի 76,6%-ը։ Այլ կերպ ասած՝ ոլորտն «ընկել է» գրեթե մեկ քառորդով (23,4%-ով)։