2019-06-25 19:42
Ара МЕЛИКСЕТЯН
0
ՀԱՄԱՀԱՎԱՍԱՐԵՑՄԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔԸ ԲԵՎԵՌԱՑՈՒՄՆ Է
Ազգային ժողովը շարունակեց արտահերթ նիստը։ Ինչպես հաղորդում է Արմենպրեսը, հունիսի 24-ի օրակարգում Հարկային օրենսգրքում նախատեսվող փոփոխությունների փաթեթն էր։
Քվեարկության էին դրված նաև նախորդ նիստում քննարկված մի քանի օրենքների նախագծեր։
ԲԱՅՑ ԱՆՀՆԱՐ Է ԼՌԵԼ. եկամտահարկի համահավասարեցման, այսպես կոչված՝ դրույքների հարթ սանդղակի սկզբունքը դարձավ Հարկային օրենսգրքի ամենավիճելի և աղմկահարույց տարրերից մեկը։ Եվ դա զարմանալի չէ, քանի որ գաղափարը սոցիալական արդարության տեսանկյունից բավական վիճելի է։ Ըստ էության, չեղարկվում է տարբերակված մոտեցումը չափազանց բարձր և չնչին աշխատավարձերի հարկման նկատմամբ, ինչը մեր պարագայում տանում է դեպի սոցիալական բևեռացման խորացում։ Մանավանդ եթե հաշվի առնենք երկրում 30%-անոց աղքատության գործոնը, որի խորապատկերին, ըստ էության, բարձր վարձատրվող աշխատողների եկամուտները կավելանան, իսկ ցածր (մինչև 150 հազար դրամ) աշխատավարձերը կհարկվեն նույն դրույքաչափով (23%), ինչպեսև նախկինում։
Մինչդեռ դա խնդրի լոկ մեկ կողմն է։ Իրականում ոչ պակաս, իսկ գուցեև ավելի կարևոր է այն, հանուն ինչի կառավարությունը գնում է այդ քայլին։ Այդ ի՞նչ «սուրբ» նպատակի համար է զոհաբերում սոցիալական արդարության սկզբունքը։ Այ այստեղ կառավարութունը չունի ըմբռնելի բացատրություններ, առավելևս՝ համոզիչ հիմնավորումներ։
Ըստ էության, եթե հիմք ընդունենք պետության, ավելի ճիշտ՝ պետգանձարանի շահերը, ապա բարձր աշխատավարձերից գանձվող եկամտահարկի իջեցումը պետք է խթանի միջոցների լրացուցիչ ներհոսքը բյուջե՝ աշխատավարձերի իրական աճի ազդակի և ստվերից դուրս գալու հաշվին։ Թերևս միայն այդ դեպքում ընդհանրապես կարող էր իմաստ ունենալ տվյալ նախաձեռնությունը։ Բայց միայն մեկ պայմանով. ֆիսկալային այն արդյունքի գոնե մոտավոր հաշվարկների, որ սպասվում է։ Սակայն դրա փոխարեն փոքրիշատե ճշգրիտ հաշվարկված է մեկ այլ թիվ. բարձր աշխատավարձերից գանձվող եկամտահարկի փաստացի իջեցումը (դրույքների սանդղակի համահավասարեցումը) գանձարանի վրա կնստի 45 միլիարդ դրամ։ Այսինքն այդ գումարը (տարեկան կտրվածքով) բյուջեն չի ստանա տվյալ նորարարությունը մտցնելու պատճառով։ Կրկնում եմ, կարելի էր հասկանալ նախաձեռնությունը, եթե գաղափարի հեղինակները հայտարարեին, որ, ասենք՝ այո՛, 45 միլիարդ կորցնում ենք, բայց այն բանի հաշվին, որ ստվերից դուրս կգան բարձր աշխատավարձերը, մենք կկարողանանք ավելի շատ եկամտահարկ հավաքել։ Ենթադրենք՝ 10 տոկոսով ավելի։ Բայց նման վստահություն կառավարությունը չունի։ Կա միայն համոզմունք, որ լինելու են կորուստներ։
Սկզբունքորեն հասկանալի են նաև համահավասարեցման գործընթացի արդյունքում գանձարանում եկամտահարկի հաշվին միջոցների ներհոսքի աճի առնչությամբ նման անվստահության պատճառները։ Նախ, արդեն ազդարարված է անցած տարվա ընթացքում ստվերից դուրս եկած աշխատավարձերի բավական տպավորիչ թիվ։ Խոսքը վերաբերում է հենց այն 50 հազար նոր, ստվերից դուրս եկած աշխատատեղերին, որոնց մասին ամեն պատեհ ու անպատեհ առիթով խոսում է վարչապետը։ Եթե հաշվի առնենք, որ երկրում եկամտահարկ է վճարում ընդամենը մոտ 535 հազար մարդ, ապա ակնհայտ է դառնում, որ սքողված զբաղվածությունը ստվերից դուրս բերելու ռեսուրսը բավական սահմանափակ է։ Մանավանդ որ այդ ռեսուրսի 51 հազարն արդեն իբրև թե դուրս են բերել ստվերից, ասենք այսպես, ծախսել։ Հարկային նորարարությունները հավանական ֆիսկալային արդյունքով արդարացնելու համար պետք է ակնկալել, որ ստվերից դուրս կգան առնվազն նույն քանակի լրացուցիչ (ստվերից դուրս եկած կամ նոր) աշխատատեղեր։ Դժվար թե նույնիսկ ամենալավատեսական կանխատեսումները թույլ տան այդպիսի ցուցանիշներ ծրագրել ապագայում։
Երկրորդ, գաղտնիք չէ, որ բարձր աշխատավարձեր սահմանվում են հիմնականում այն ոլորտներում, որտեղ ստվերը քիչ է։ Դա բանկային ոլորտն է, դա ԻՏ մասնահատվածն է։ Փոխարենը համարվում է, որ ստվերային զբաղվածությունն ամենից շատ սպասարկման ոլորտում է, սակայն այդտեղ աշխատավարձերը բարձր չեն։ Եվ եթե պետք է խթանվի աշխատատեղերի ելքը ստվերից, ապա դա պիտի արվի հենց այնտեղ, որտեղ այն (ստվերը) շատ է։ Եթե այդ նպատակով օգտագործվելու են հարկային մեղմացումներ, ապա դա պիտի արվի ցածր եկամուտներ ունեցող անձանց համար։ Մինչդեռ տվյալ դեպքում ամեն ինչ արվում է գործնականում ճիշտ հակառակը։
Մնում է հասկանալ, թե ինչու։ Ի՞նչ նպատակով է գործադիր իշխանությունը որոշել ավելացնել հատկապես և միայն նրանց եկամուտները, ովքեր պատկառելի են վաստակում։ Ի՞նչ նպատակով է կառավարությունը հոժարակամ զոհաբերում 45 միլիարդ դրամը, որ կպակասի բյուջեից։ Վերջապես, հանուն ինչի՞ է նա գնում մի քայլի, որը խորացնում է սոցիալական բևեռացումը և հակասում սոցիալական արդարության սկզբունքներին։ Ո՞րն է այն նպատակը, որին հասնելու համար օգտագործվում է տվյալ հարկային միջոցը։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2024-04-08 09:34Евросоюз предоставит Армении новый грант на 270 млн евро в течение 4 лет, который поможет, в частности, малым и средним предприятиям развиваться и выйти на новые рынки. Об этом на брифинге заявила председатель Еврокомиссии Урсула фон дер Ляйен в преддверии трехсторонней встречи с участием госсекретаря США Энтони Блинкена и армянским премьером Николом Пашиняном в Брюсселе, передает АРКА. "Европейский Союз дал обещание быть ближе к Армении и сегодня выполняет это обещание", - заявила она, добавив, что видение сотрудничества ЕС с Арменией было представлено в октябре 2023 года. «ЕС планирует инвестировать в проект Черноморского электрического кабеля, экспорт чистой энергии в Европу, в энергетику, транспорт и разработку средств для диверсификации торговли», - отметила фон лер Ляйен.
-
2024-04-06 09:54Мирный процесс не будет в центре внимания на встрече высокого уровня в формате Армения – ЕС – США. Об этом на брифинге заявил официальный представитель Госдепа США Мэтью Миллер. «На нашей встрече в центре внимания будут экономическая диверсификация Армении, гуманитарная помощь, поддержка беженцев и поддержка политических реформ Армении», – отметил он, передает NEWS.am.
-
2024-04-05 10:10Армянские власти еще не определили, как будет проходить новый участок дороги в Грузию, альтернативный участку у села Воскепар. 12 марта премьер-министр Армении Никол Пашинян заявил, что власти планируют построить новые участки дорог взамен тех, которые «выходят за пределы границ Армянской ССР». В частности, речь идет об участке дороги Ереван-Тбилиси в районе села Воскепар в Тавуше. «Сообщаем, что относительно поднятых вами вопросов обсуждения продолжаются», - сказали в ответ на запрос Sputnik Армения в Министерстве территориального управления и инфраструктур Армении. О результатах обсуждений там обещали сообщить позже.
-
2024-04-04 10:18В первом квартале 2024 года поступления по линии налоговых и таможенных органов в Армении составили 589.2 млрд драмов. Из этой суммы налогоплательщикам и физическим лицам возвращено 88.6 млрд драмов, сообщает Комитет по госдоходам Армении. В результате фактическая исполняемость по части налоговых доходов и госпошлин составила 500.6 млрд драмов, что больше прошлогоднего показателя за тот же период на 39.3 млрд драмов или на 8.5%. Отмечается, что рост налоговых поступлений обусловлен в основном экономической активностью.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2019-04-13 10:23Կառավարության կողմից ներկայացված Հարկային օրենսգրքի և հարակից օրենքների փոփոխությունների փաթեթը ցավոք չունի տնտեսական հեղափոխության համար անհրաժեշտ նախադրյալները և այն ընդամենը փոքր հնարավորություն է տալու ունենալ որոշակի դրական տեղաշարժեր տնտեսության մեջ: Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է ԱԺ ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Մանե Թանդիլյանը՝ ներկայացնելով Հարկային օրենսգրքի փաթեթում փոփոխությունների առաջարկներ։