2020-06-03 16:30
Марина МКРТЧЯН
ԱՆՈՒՆԸ՝ «ԱՆՕՐԵՆՈՒԹՅՈՒՆ», ԱԶԳԱՆՈՒՆԸ՝ «ՓԱՇԻՆՅԱՆ»
Անցած տարի Սահմանադրական դատարանը, դատավոր Դավիթ Գրիգորյանի և երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի դիմումների հիման վրա քննելով առանձին հոդվածների սահմանադրականության վերաբերյալ գործը, դիմել էր Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարան, որտեղից մայիսի 29-ին եկավ պատասխանը: Պատասխանի վերաբերյալ ամենահակադիր մեկնաբանություններ կան Քոչարյանի փաստաբանների խմբի և 2008թ.մարտի 1-ի զոհերի իրավահաջորդների, մասնավորապես՝ Տիգրան Եգորյանի կողմից։
Խորամուխ չլինելով իրավաբանական նրբությունների մանրամասների մեջ, հիշեցնեմ, որ Քոչարյանին և մի խումբ անձանց մեղադրանք է ներկայացվել 300.1 հոդվածով. խոսքը սահմանադրական կարգի տապալման մասին է։ 2008 թվականին այդ հոդվածը չի եղել Քր.օր-ում, այն ժամանակ գործում էր 300-րդ հոդվածը, որը վերաբերում էր իշխանության յուրացմանը։ 300.1 հոդվածը հայտնվել է արդեն 2009 թվականին, այն ենթադրում է միանգամայն այլ հանցակազմ։
Այն, որ մարդուն չի կարելի մեղադրանք ներկայացնել ենթադրյալ հանցագործության պահին գոյություն չունեցող հոդվածով, երկրորդ նախագահի փաստաբանները կրկնում են արդեն երկու տարի շարունակ։ Եվրոպական ազդեցիկ ատյանի պատասխանում նշվում է, որ ենթադրյալ արարքը պետք է հստակ լինի, այսինքն այդ արարքի նկարագրությունը պետք է լինի որոշակի, նույնքան որոշակի պետք է լինեն բուն հանցագործության առկայության և այն ապացույցները, որ հենց այդ կոնկրետ մարդիկ են գործել հենց այդ կոնկրետ արարքը (կամ արարքները)։
Ի՞նչ կոնկրետ արարքի մասին կարող է լինել խոսքը, երբ ահա արդեն երկու տարի շարունակ դատարանը չի կարողանում դյուրըմբռնելի պատասխան տալ այն հարցին, թե երբ և ինչպես է մեր երկրում տապալվել սահմանադրական կարգը և ով, ինչպես և երբ է այն վերականգնել։ Չենք խոսում արդեն մեղադրանքի հետադարձ ուժի մասին, որը ենթակա է կարգավորման՝ համաձայն Եվրոպական կոնվենցիայի 7-րդ հոդվածի։ Մեղադրանքը չի կարող հետադարձ ուժ ունենալ, հատկապես աղմկահարույց «Յոթի գործի» վրա հիմնված նախադեպի խորապատկերին, որը հարուցվել էր 2008թ. մարտի 1-ի դեպքերի փաստերով։ Այդ գործով, հիշեցնեմ, որպես մեղադրյալ անցնում էին Ալեքսանդր Արզումանյանը, Սասուն Միքայելյանը և Տեր-Պետրոսյանի մյուս զինակիցները։
Հիշեցնեմ, որ Եվրոպական դատարանը ներկայացնում է 17 երկիր, բայց այն չի կարող փոխարինել հայկական արդարադատությանը, խոսքը զուտ խորհրդատվական կարծիքի մասին է, որն արդեն ամենատարբեր մեկնաբանությունների տեղիք է տվել։ ՀՀ ՍԴ-ն, բացի Եվրոպական դատարանից, դիմել է նաև Եվրոպայի Խորհրդի Վենետիկի հանձնաժողով, այդ ատյանից պատասխանը կգա հունիսի 20-ից հետո. երկու ատյանների խորհրդատվական կարծիքների հիման վրա ՍԴ-ն կշարունակի գործի քննությունը: Ի դեպ, Եգորյանն արդեն հայտարարել է, թե «Եվրոպական դատարանն իր կարծիքի շրջանակներում փաստել է, որ, ըստ էության, ՍԴ-ն անելիք չունի այս հարցով», և «հարցերը պետք է լուծի գործը քննող ներպետական դատարանը»:
Այս կարծիքին մասամբ համաձայնեց երկրորդ նախագահի փաստաբանական խմբի անդամ Արամ Օրբելյանը։ Նա հաստատեց, որ այս դատաքննությունը վարող դատարանին՝ Աննա Դանիբեկյանի նախագահությամբ, չի կարող փոխարինել դատարաններից ոչ մեկը, ներառյալ Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը: Այս ակնհայտ հանգամանքի առնչությամբ Օրբելյանը հույս հայտնեց, որ «Դանիբեկյանն իր մեջ արիություն կգտնի և, վերջապես, իրեն դատավոր կզգա»: Մի խոսքով, և՛ պաշտպանական կողմը, և՛ մեղադրող կողմը միանգամից հայտարարեցին, որ Եվրոպական դատարանի պատասխանը հաստատել է իրենց դիրքորոշումը, ինչը միանգամայն կանխատեսելի արձագանք էր…
Ցանկացած նորմալ երկրում ենթադրյալ հանցագործության պահին գոյություն չունեցող հոդվածի հիման վրա քրեական գործ հարուցած քննիչներին անմիջապես քրեական պատասխանատվության կենթարկեին, իսկ այն դատավորներին, որոնք կալանքի սանկցիա են տվել՝ առաջնորդվելով գոյություն չունեցող հոդվածով ներկայացված մեղադրանքներով, անհապաղ կորակազրկեին։ Հայաստանում, ավաղ, արդարադատությունը փոխարինված է անձնական և քաղաքական հաշվեհարդարներով։ Լրագրողները, որոնք Եվրոպական դատարանի խորհրդատվական կարծիքի մանրամասների մասին հարցեր էին տալիս ՍԴ-ում Քոչարյանի ներկայացուցիչ, փաստաբան Արամ Վարդևանյանին, միտումնավոր շփոթում էին վարչապետի քաղաքական պատվերը կատարող դատավորների ազգանունները: Աննա Դանիբեկյանին նրանք անվանում էին Աննա Դանիելյան, իսկ Արմեն Դանիելյանին՝ Արմեն Դանիբեկյան։ Իրականում այդ դատավորների անունը «անօրենություն» է, իսկ ազգանունը՝ «Փաշինյան» ։
Եվրոպական դատարանի կարծիքի առնչությամբ իշխանության ներկայացուցիչների արձագանքը ցույց տվեց, որ Փաշինյանին բացարձակապես չի հետաքրքրում այդ կարծիքը, ուստի Քոչարյանը կշարունակի մնալ կալանքի տակ: Վենետիկի հանձնաժողովի խորհրդատվական կարծիքը նույնպես դժվար թե ինչ-որ բան փոխի... Այսպես թե այնպես, վերջնական որոշումը կայացնելու է ՍԴ-ն՝ Հրայր Թովմասյանի նախագահությամբ։ Հայտնի է, որ ՍԴ-ն բարձրագույն դատական ատյանն է, որն արդեն 2 տարի է, ինչ ամենից անկախ դատական մարմինն է պետությունում։ ՍԴ-ն ենթարկվում է ոչ թե Փաշինյանին, այլ օրենքներին ու Սահմանադրությանը. սպասենք այդ ատյանի որոշմանը, այն հաստատ կախված չի լինի քաղաքական կոնյունկտուրայից ու վարչապետի անձնական քմահաճույքներից։
Կարևորն այն է, որ ՍԴ-ին, Թովմասյանի գլխավորությամբ, իսկապես հաջողվի ավարտին հասցնել այս գործը, անկախ խորհրդարանական մեծամասնության և այն զառանցալի օրինագծի հեղինակների ոտնձգություններից, թե ինչ պետք է անեն, իսկ ինչ չպետք է անեն Սահմանադրական դատարանի 12-ամյա ստաժ ունեցող դատավորները։ Ծանոթանալով Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի խորհրդատվական կարծիքի վերաբերյալ իշխանության ներկայացուցիչների արձագանքին ՝ «Մեկ Հայաստան» կուսակցության առաջնորդ, եվրոպական իրավունքի մասնագետ Արթուր Ղազինյանը կատակով հարց տվեց. «Ե՞րբ ենք շրջափակելու Եվրոպական դատարանի շենքի մուտքերն ու ելքերը»։ Հարցը միանգամայն օրինաչափ է. չէ՞ որ Փաշինյանը կոչ արեց շրջափակել բոլոր դատարանները ՀՀ տարածքում՝ Ռոբերտ Քոչարյանի կալանքը չեղարկելու որոշումից հետո…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-07-11 09:13Стремительное развитие событий после визита Пашиняна в Стамбул не оставило даже тени сомнения в том, что верхушка режима повторит попытку штурма Святого Эчмиадзина после провала 27 июня первой попытки силами СНБ, СК и Службы полиции. 8 июля Пашинян объявил, что лично возглавит вторую попытку. Это может случиться уже сегодня или завтра… Он сказал, что освободит святыню от Ктрича Нерсисяна (мирское имя Католикоса Гарегина Второго). Может, для начала следовало освободить от азербайджанских оккупантов 30% поверхности Черного озера, окрестности Ишханасар, 21 км трассы Горис-Капан, кладбище в Неркин Ханд, отнятые азербайджанцами дома армян в Шурнухе, позиции в Джермуке, пастбища в Гегаркунике?.. Или азербайджанские оккупанты мешают Пашиняну гораздо меньше, чем Католикос Всех Армян, который не желает плясать под его дудку?!
-
2025-07-10 09:05После многотысячной акции 4 июля в поддержку российского предпринимателя и благотворителя Самвела Карапетяна Пашинян пережил новую серию панических атак, о чем свидетельствуют утечки из-за неплотно запертых дверей центрального офиса ГД в столице. Больше всего главаря правящей верхушки напугали транспаранты с надписью "Нашим способом!" и аналогичные надписи на белых майках участников акции. Если в дни "революции" 2018 г. по Еревану разгуливали люди в кепках и майках, на которых красовался портрет Никола с надписью "Духов!", то после 4 июля 2025 г. по Еревану ходят молодые люди в майках с надписью "Нашим способом!". Карапетян из тюремной камеры передал своим соратникам, что дальнейшие действия должны сопровождаться "объединением вокруг принципиально новой силы".
-
2025-07-09 09:19На днях с фасада резиденции президента Грузии исчез флаг ЕС, который с 2018 г. соседствовал с государственным флагом Грузии. Власти соседней страны учли трагический опыт народа, провозгласившего "Украина це Европа!", взяв курс на независимую внешнюю и внутреннюю политику, тогда как армян по-прежнему манит европейская обертка, невзирая на очевидные факты.
-
2025-07-08 10:01Вернувшись из Стамбула, Пашинян сразу арестовал российского предпринимателя Самвела Карапетяна, объявленного в международный розыск по требованию Азербайджана, после чего начал атаку на Армянскую Апостольскую Святую Церковь. На днях он уже открытым текстом оповестил о планах по проведению досрочных выборов Католикоса Всех Армян. До этого регулярно делал записи о том, что у армян нет Католикоса, ибо нарушивший обет целомудрия таковым считаться не может.