2020-09-09 17:29
Ара МЕЛИКСЕТЯН
ՁԱԽՈՂՄԱՆ ԲԱՆԱՁԵՎԵՐ
Նիկոլ Փաշինյանը շարունակում է ծնել երկրի սոցիալ-տնտեսական բարգավաճման բանաձևեր։ Այդ բանաձևերը բացահայտորեն չեն գործում, բայց նա համառորեն հայտնագործում է դրանք ու հրամցնում հասարակայնությանը։
Իր վարչապետության դեռ ամենասկզբում Փաշինյանը հանգեց այն եզրակացության, թե հայկական տնտեսության հիմնական շարժիչը պետք է դառնան հսկիչ-դրամարկղային մեքենաների կտրոնները: Կտրոնների տոտալ պահանջի արշավը երկրում ծավալվեց ողջ թափով, կտրոնների քանակի աճով նույնիսկ սկսեցին չափել տնտեսության հաջողությունները «նոր Հայաստանում»։ Իսկ նրանց, ովքեր կտրոններ չեն տրամադրում, Փաշինյանն ընդհանրապես խարանեց «զինվորի հաց գողացող» պիտակով։ Այս բանաձևն ակնհայտորեն թերամշակված էր և այդպես էլ չտվեց ակնկալվող տնտեսական պտուղները, իսկ դրա հեղինակի եռանդը՝ հայկական տնտեսության զարգացման հսկիչ-դրամարկղային հիմքերն առաջ մղելու գործում, մի տեսակ մարեց…
Այդժամ Փաշինյանը հորինեց մեկ այլ բանաձև, անցած տարեսկզբին նա հայտարարեց. «Ես բանաձև ունեմ, որ մեր երկրի իրավիճակը կարող է լիարժեք փոխվել, եթե երեք բանից կարողանանք ազատվել: Մեկը՝ աղբը, որ ամենուրեք է, երկրորդը՝ «բուտկաներն» են, որ ամենուրեք կան, և երրորդը ավտոմեքենաների կարկասներն ենք, որոնք տասնյակ տարիներ շարունակ մարդիկ իրենց բակում պահում են»։ Բայց որոշ ժամանակ անց իր այդ «իդեալների» նկատմամբ նույնպես վարչապետը պաղեց։ Ճիշտ է, Երևանի փողոցներից աղբը մաքրեցին, բայց երկրի վիճակը, եթե անգամ փոխվել է, ապա ակնհայտորեն դեպի վատը։
Բայց Փաշինյանը նախանձելի համառությամբ շարունակում է երկրի սոցիալ-տնտեսական զարգացման մոդելի հիմքի որոնումները։ Կարծես թե գտել է ևս մեկ տարբերակ։ Օրերս նա իր տարբերակը հնչեցրեց մարզերում «ժողովրդի հետ հանդիպման» ժամանակ։ «Ոչ մի բան չի լինի, եթե ձեզնից յուրաքանչյուրը 2 տուփ ծխախոտ պակաս ծխի, էդ 2 տուփ ծխախոտի փողը վճարի բյուջե։ Մի շիշ օղի պակաս խմի, էլ չեմ ասում՝ երկու շիշ, էդ փողը վճարի բյուջե»:
Միանգամից նշեմ, Փաշինյանի այս բանաձևը, ի տարբերություն նախորդ բոլորի, միանգամայն գործուն և նույնիսկ օգտակար է թվում։ Ի վերջո, վնասակար սովորություններից պետք է ազատվել, պետք է քիչ ծխել ու քիչ խմել: Օգտակար է առողջության համար: Բայց, ավաղ, հայոց կառավարության ղեկավարն այնուամենայնիվ ակնհայտորեն թերամշակել է մոդելը, հաշվի չի առել դրա հաջող կիրառման կարևոր գործոնները։ Նախ, շատ բան է կախված նրանից, թե ում է հասցեագրված «կյանքի հաճույքների» մեջ ինքզինքը փոքր-ինչ սահմանափակելու և տնտեսված գումարները բյուջե վճարելու նրա կոչը։ Նա դիմում էր մի կտոր հացը քրտնաջան աշխատանքով վաստակող գյուղացիներին։ Եվ եթե նրանց իսկապես հաջողվի երկու տուփ ծխախոտ ու մեկ շիշ օղի պակաս գնել, ապա բյուջե վճարելու փոխարեն կնախընտրեն հաց ու կարագը։
Իրականում պարզապես լպիրշություն է նման բան ասել մեծագույն դժվարությամբ ծայրը ծայրին հասցնող մարդկանց։ Իսկ այ իր թավշե զինակիցներին՝ այսօրվա վերնախավին կարելի էր առաջարկել մեկ բնակարան կամ մեքենա պակաս գնել։ Նրանց, ովքեր չեն կարողանում 500 հազար աշխատավարձով նորմալ ապրել, ովքեր մշտական պարգևավճարների կարիք ունեն, կարելի էր կոչ անել գոնե մեկ-երկու ամիս հրաժարվել բոնուսից, փոխանցել գումարը բյուջե, իրենց ներդրումն ունենալ ճանապարհների վերանորոգման ֆինանսավորման հարցում և այդպիսով իսկական սխրանք գործել։ Բայց... Փաշինյանն այնուամենայնիվ նախընտրեց այլ հասցեատեր ընտրել։ Իսկ դա նշանակում է, որ բանաձևը չի գործի։
Երկրորդ՝ կառավարության ղեկավարը ցույց տվեց իր բացարձակ անտեղյակությունը տարրական բաների մասին։ Խնդիրն այն է, որ եթե մարդիկ Հայաստանում սկսեն ավելի քիչ ծխել ու խմել, ապա ֆինանսական ահռելի վնաս կհասցնեն գանձարանին։ Դե, այդպիսին է այսօր տնտեսությունը Հայաստանում, երբ ամենից շատ հարկեր վճարում են ծխախոտ արտադրողներն ու ներկրողները, երբ գանձարան հոսող միջոցների հիմնական աղբյուրներից մեկը ծխախոտի, ալկոհոլի, բենզինի ակցիզային հարկն է։ Ըստ էության, Փաշինյանը տեղյակ չէ, թե ինչով է շնչում երկրի տնտեսությունը։ Ինչ է կատարվում սոցիալական ոլորտում։ Տեղյակ չէ, չի եղել և, ըստ երևույթին, անտեղյակ էլ կմնա. 2-ամյա ժամկետը միանգամայն բավարար էր տարրական հիմունքներին ծանոթանալու գործընթացի համար։
Երկրի հաջողության բանաձևերի պարագայում Փաշինյանի մոտ ոչինչ չի ստացվում. համատարած ձախողումներ։ Այնպես որ թող արդեն դադարի հորինել դրանք (բանաձևերը), զիջելով երկրի զարգացման ուղիների որոնումը նրանց, ովքեր գիտեն գոնե տարրական կանոնները, ծանոթ են աշխատող մոդելներին և ունեն պետական մտածողություն։ Նրանց, ովքեր տեղյակ են, որ ծխելու և խմելու դեմ պետք է պայքարել պակաս այլասերված մեթոդներով, իսկ գանձարանը պետք է համալրել տնտեսական գրագետ ուղեգծով…
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-06-28 09:33Премьер-министр Армении Никол Пашинян провел в понедельник рабочий завтрак с членами Американской торговой палаты (AmCham) в РА, представляющими компании из различных сфер экономики, передает АРКА. Были обсуждены вопросы экономической политики, в том числе, стимулирование инвестиций, улучшение бизнес-среды, налоговое регулирование и реализуемые реформы, сообщает пресс-служба правительства республики.
-
2025-06-26 09:19С 1 по 20 июня уже 366 грузовиков, груженных абрикосами, пересекли таможенную границу РФ, сообщил министр экономики Армении Геворг Папоян на своей странице в Facebook. Он отметил, что небольшое число машин было возвращено из‑за проблем с документацией. «В ближайшее время регулярно буду публиковать информацию по этому вопросу», — добавил он, передает Panarmenian.net.
-
2025-06-24 10:24Изменение радиационного фона на армяно-иранской границе не наблюдаются. Об этом Sputnik Армения сообщили в Центре гидрометеорологии и мониторинга. В ГНКО заверили, что специалисты Центра осуществляют круглосуточный мониторинг на госгранице, а также измеряют дозы фонового гамма-излучения. Таким образом, уровень радиации находится в пределах 14-20 мкР/час, что считается нормальным и безопасным для человека.
-
2025-06-20 09:10Министр финансов Армении Ваге Ованнисян на пресс-конференции ответил на вопрос - обсуждаются ли в контексте влияния на армянскую экономику сценарии открытия границы с Турцией и мирного урегулирования с Азербайджаном, передает АРКА. "Обсуждения были, в том числе в рамках исследований, которые проводились в Совете безопасности. Но такие сценарии не заложены в основу среднесрочной программы расходов, потому что возможны очень большие отклонения", - сказал Ованнисян. По его словам, власти Армении руководствовались двумя-тремя основными сценариями. "Лично я верю в то, что это произойдет, и не очень поздно, но скорость и поэтапность процесса будут определять уровень его последствий", - сказал Ованнисян, добавив, что ввиду высокой неопределенности возможные развития не учитываются в экономических прогнозах. По его словам, есть несколько исследований, которые связаны со сценариями изменения товаропотока и влияния на экономику. "Это не только финансовый вопрос. Есть общие показатели того, как данное изменение скорости или администрирования повлияет на ВПП. Все зависит от того, какие изменения произойдут после открытия (армяно-турецкой границы - ред.), - сказал Ованнисян. - Будут ли производиться в Армении товары, которые будут экспортироваться в Турцию или Азербайджан или наоборот? Здесь также есть вопросы, на которые трудно ответить на данном этапе".
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2022-02-16 19:49Գերակա ոլորտները հետադիմում են Մեկ տարի առաջ հերթական նիստում Հայաստանի կառավարությունը հաստատեց երկրի տնտեսության վերականգնման ծրագիրը՝ մինչև 2024 թվական վերջնաժամկետով: Այդ ծրագրի և դրա հիմնական առաջնահերթությունների մասին ժամանակին շատ է խոսվել ու գրվել։
-
2021-12-24 08:59Իշխանության գալու առաջին իսկ օրվանից Փաշինյանը սկսեց նպատակաուղղված ոչնչացնել ենթակառուցվածքները, պետական կառավարման համակարգերը, այդ թվում՝ տնտեսական։ Իսկ այսօր կառավարությունն ու մենք բոլորս քաղում ենք նման անհեռատես, եթե ավելի կոպիտ չասենք, որոշման պտուղները…
-
2021-05-26 20:23Առաջին հայացքից բավական զարմանալի է, որ առաջիկա արտահերթ ընտրություններին պատրաստվում են մասնակցել այդքան մեծ թվով քաղաքական ուժեր ու գործիչներ։ Թվում է, բնավ ոչ բոլորն են կարող խիզախել հանձն առնել պատասխանատվությունը Հայաստանի ճակատագրի համար՝ գրեթե բոլոր ոլորտներում տիրող բացարձակ բարդակի, պետականության փաստացի կորստի, կառավարման համակարգի լիակատար փլուզման, սոցիալ-տնտեսական կաթվածահարության պայմաններում։
-
2021-05-07 17:05Իշխանավարման 3 տարիների արդյունքում Փաշինյանի թիմը ցույց տալու ոչինչ չունի Ի՞նչ բան է առհասարակ տնտեսությունը: Դա, ներեցեք ծեծված բնորոշման համար, երկրում ամեն օր արտադրվող բոլոր ապրանքների և ծառայությունների ամբողջությունն է։ Մեր երկրի տնտեսությունը բացառություն չէ։ Եվ ի՞նչ ունենք այսօր։