ԱՅԴՏԵՂ ՆՈՒՅՆՊԵՍ ՁԱԽՈՂՈՒՄ
Գերակա ոլորտները հետադիմում են
Մեկ տարի առաջ հերթական նիստում Հայաստանի կառավարությունը հաստատեց երկրի տնտեսության վերականգնման ծրագիրը՝ մինչև 2024 թվական վերջնաժամկետով: Այդ ծրագրի և դրա հիմնական առաջնահերթությունների մասին ժամանակին շատ է խոսվել ու գրվել։
իշեցնեմ, որ խոսքը մի փաստաթղթի մասին է, ըստ որի՝ կառավարությունը առաջիկա տարիների տնտեսական զարգացման գլխավոր ուղղություններ է հռչակել շինարարության և գյուղատնտեսության ոլորտները։ Առաջինի դեպքում հիմնական շարժիչ էր ընտրվել էլիտար շինարարությունը, իսկ երկրորդի պարագայում՝ կանեփի արդյունաբերական արտադրությունը։ Երկրի էլիտար-կանեփային տնտեսական ապագայի, մեղմ ասած, կասկածելիության թեմային չենք անդրադառնա։ Բայց այ ուշադրություն դարձնել, թե ինչպես են մեկ տարվա ընթացքում «առաջ շարժվել» կառավարության ծրագրում նշված հիմնական ոլորտներն ընդհանրապես, թերևս իմաստ ունի։
Ասենք ուղղակի. և՛ շինարարության ոլորտում, և՛ առավելևս գյուղատնտեսության բնագավառում Հայաստանի կառավարությունը 2021-ին արձանագրել է անվերապահ հետընթաց։ Շինարարության մասով դա (հետընթացը) առաջին հայացքից այնքան էլ նկատելի չէ, բայց իրականում կարելի է խոսել ոլորտի էական անկման մասին։
Ըստ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների, 2021 թվականի հունվար-դեկտեմբերին շինարարության ծավալը երկրում 2020 թվականի նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 7,4%-ով: Ծավալը հաշվարկված է շինարարության ոլորտում ծախսված միլիարդավոր դրամներով։ Կարծես թե տպավորիչ ցուցանիշ է՝ պլյուս նշանով։ Բայց, կրկին իսկ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ նույն ժամանակահատվածում շինարարության ոլորտում գրանցվել է գների աճ 13,4% -ով՝ նախորդ տարվա համեմատ։ Նման թանկացման պարագայում շինարարության ծավալի աճը պետք է կազմեր նույն այդ 13,4%-ից ոչ պակաս, որպեսզի մնար 2020-ի մակարդակում։ Իսկ այս դեպքում ակնհայտ է. շինարարության ֆիզիկական ծավալը սաստիկ նվազել է։
Կառավարության վերոնշյալ ծրագրի համատեքստում շինարարության գծով հարկ է ուշադրության առնել նաև այլ ցուցանիշներ։ Խոսքը ֆինանսավորման աղբյուրների մասին է։ Ըստ էության, քանի որ կառավարությունը հռչակել է ոլորտը տնտեսության զարգացման հիմքերից մեկը, ապա գանձարանն էլ պետք է ավելի շատ միջոցներ հատկացնի շինարարության ոլորտին։ Մինչդեռ իրականում Հայաստանի բյուջեն անցած տարի ֆինանսավորել է շինարարական աշխատանքների ընդհանուր ծավալի ընդամենը 30%-ը։ Ամենից շատ ներդրել են մասնավոր կազմակերպությունները (40%) և բնակչությունը (20%)։
Այստեղ նշենք ևս մեկ հետաքրքիր հանգամանք։ Անցած տարի արձանագրվել է շինարարության ոլորտի ֆինանսավորման հսկայական աճ հումանիտար օգնության հաշվին։ Շինարարության ոլորտին հատկացված «հումանիտար» գումարները նախորդ տարվա համեմատ ավելացել են 3,2 անգամ։ Եվ այս կառավարությունն իրեն թույլ է տալիս հայտարարել, թե ծրագի՞ր ունի։ Եվ այս կառավարությունը կարող է համարել, թե իրականացնում է այդ ծրագի՞րը։
Այժմ՝ գյուղատնտեսության մասին: Այստեղ իրավիճակը համանման է, բայց շատ ավելի վատթար տեսք ունի։ Կանեփի առումով կարծես թե ոչինչ չստացվեց: Համենայնդեպս, այդ ուղղությամբ արված որևէ լուրջ քայլերի մասին հայտնի չէ։ Ավելին, համաձայն նույն պաշտոնական վիճակագրության, նախորդ տարի գյուղատնտեսության ոլորտում բուսաբուծության ծավալը կրճատվել է 3,1%-ով։ Իսկ ընդհանուր առմամբ գյուղատնտեսական մասնահատվածը անկում է ապրել 1%-ով՝ ֆորս-մաժորային, պասիվ 2020-ի համեմատ: Իսկ եթե դրան գումարենք գների աճի առանցքային գործոնը, ապա իրավիճակը կարելի է համարել գրեթե աղետալի: Դատեք ինքներդ. գյուղմթերքի գները անցած տարվա ընթացքում աճել են 8,9%-ով։ Եթե կոպիտ հաշվարկ կատարենք, ապա կարելի է արձանագրել (նշված ցուցանիշների հաշվառումով), որ գյուղմթերքի արտադրության ֆիզիկական ծավալը 2021-ին կրճատվել է մոտ 10%-ով։
Եվ այս ամենը տեղի է ունենում կառավարության ընդունած ծրագրի խորապատկերին, որի շրջանակներում հիմնական ուշադրությունը պետք է հատկացվի գերակա հռչակված երկու ոլորտներին։ Իհարկե, միամտություն կլինի ենթադրել, թե ներկայիս գործադիր իշխանությունը կընդունի իր հերթական ձախողումը։ Սակայն, դա ակնհայտ է և հաստատված պաշտոնական վիճակագրությամբ։ Անկախ նրանից՝ կընդունեն, թե ոչ։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2025-04-05 10:03
Комитет государственных доходов (КГД) Армении в первом квартале 2025 года обеспечил 566,5 млрд драмов налоговых доходов и государственных пошлин, сообщает пресс-служба ведомства, передает АрмИнфо. Это на 3,4 млрд драмов или 0,6% больше показателя в 563,1 млрд драмов, запланированного на первый квартал в поквартальном разрезе государственного бюджета 2025 года, и на 3,1 млрд драмов или 0,5% больше пересмотренного показателя в 563,4 млрд драмов. По данным Комитета, за первый квартал 2024 года в государственный бюджет поступило 500,6 млрд драмов налоговых поступлений и государственных пошлин. Таким образом, по сравнению с аналогичным периодом прошлого года, налоговые поступления увеличились на 65,9 млрд драмов или на 13,2%.
-
2025-04-04 13:38
Председатель постоянной комиссии по внешним связям Национального собрания Армении Саргис Ханданян сообщил в X (бывший Twitter), что его азербайджанский коллега отклонил предложение о проведении встречи парламентских комиссий, передает Sputnik Армения.
-
2025-04-04 10:22
Президент США Дональд Трамп объявил о введении новых зеркальных пошлин на импортные товары из 183-х стран (территорий) и ЕС, передает Новости-Армения. В списке упомянута также Армения - в ее отношении установлен базовый (минимальный) размер пошлины в 10%, так же, как и Грузии, Азербайджана и ряда других государств. Согласно указу, опубликованному на сайте Белого дома, Трамп объявил чрезвычайное положение в экономике. Это наделяет его широкими полномочиями по установлению пошлин. В его указе сказано, что несопоставимые тарифные ставки и отсутствие взаимности в двусторонних торговых отношениях, о чем свидетельствует дефицит торгового баланса США, стали необычной и экстраординарной угрозой нацбезопасности. "Если хотите, чтобы пошлины были на уровне 0%, то производите свои товары здесь, в США", - заявил президент США.
-
2025-04-03 09:20
В Армении планируют установить административную ответственность для лиц, которые пользуются общественным транспортом без оплаты за проезд. Соответствующие изменения в закон «Об автомобильном транспорте», Кодекс об административных правонарушениях и закон "О местных сборах и платежах", одобрены правительством Армении на заседании, передает АРКА. Отмечается, что изменения нацелены на регулирование и уточнение взаимоотношений по внутриобщинным пассажирским перевозкам, а также установление административной ответственности для лиц, пользующихся услугами без оплаты.
ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ
-
2021-12-24 08:59
Իշխանության գալու առաջին իսկ օրվանից Փաշինյանը սկսեց նպատակաուղղված ոչնչացնել ենթակառուցվածքները, պետական կառավարման համակարգերը, այդ թվում՝ տնտեսական։ Իսկ այսօր կառավարությունն ու մենք բոլորս քաղում ենք նման անհեռատես, եթե ավելի կոպիտ չասենք, որոշման պտուղները…
-
2021-05-26 20:23
Առաջին հայացքից բավական զարմանալի է, որ առաջիկա արտահերթ ընտրություններին պատրաստվում են մասնակցել այդքան մեծ թվով քաղաքական ուժեր ու գործիչներ։ Թվում է, բնավ ոչ բոլորն են կարող խիզախել հանձն առնել պատասխանատվությունը Հայաստանի ճակատագրի համար՝ գրեթե բոլոր ոլորտներում տիրող բացարձակ բարդակի, պետականության փաստացի կորստի, կառավարման համակարգի լիակատար փլուզման, սոցիալ-տնտեսական կաթվածահարության պայմաններում։
-
2021-05-07 17:05
Իշխանավարման 3 տարիների արդյունքում Փաշինյանի թիմը ցույց տալու ոչինչ չունի Ի՞նչ բան է առհասարակ տնտեսությունը: Դա, ներեցեք ծեծված բնորոշման համար, երկրում ամեն օր արտադրվող բոլոր ապրանքների և ծառայությունների ամբողջությունն է։ Մեր երկրի տնտեսությունը բացառություն չէ։ Եվ ի՞նչ ունենք այսօր։
-
2021-05-05 18:22
Զբոսաշրջիկների հոսքը դեպի Հայաստան 2021 թվականին կլինի 2019 թվականի ցուցանիշների մոտ 25-30%-ի մակարդակում։ Ինչպես հայտարարեց Հայաստանի Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին ԳԱԼՍՏՅԱՆԸ, այդ մասին են վկայում կարգավորիչի կողմից վերջերս անցկացված ուսումնասիրություններն ու հարցումները, հաղորդում է ԱՌԿԱ-ն: «Կարծում ենք, որ 2021 թվականի համար դա վատ ցուցանիշ չէ, սակայն պետք է ջանքեր ներդնել, որ պատվաստումները տեղի ունենան (կորոնավիրուսի դեմ): Այս պահին կարող է չենք հասկանում պահի լրջությունը, սակայն ազգային իմունիտետ ձեռք բերելու խնդիրը կրիտիկական է լինելու 2021 թվականի վերջին, 2022 թվականին և հետագայում երկրի ընդհանուր զարգացման տեսանկյունից»,- ասաց նա երեքշաբթի օրը տեղի ունեցած մամլո ասուլիսում: