Ռոբերտ ՔՈՉԱՐՅԱՆ․ ԵՍ ԼՈՒՐՋ ԱՌԱՋԱՐԿՆԵՐ ՈՒՆԵՑԵԼ ԵՄ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ԱՌԱՋԻՆ ՕՐԵՐԻՆ, ԹԵ ԻՆՉ ՊԵՏՔ Է ԱՆԵԼ ՊԱՏԵՐԱԶՄՈՒՄ ԲԵԿՈՒՄ ՄՏՑՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ (ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ)
Այսօր ՀՀ իշխանությունը բանակցային սեղանի վրա է, շուրջը նստած չի
Եթե այսպես շարունակվի, ոչինչ հնարավոր չի լինելու փոխել. Մեկ տարի պատերազմից հետո անցել է և Հայաստանը այս մեկ տարին Հայաստանը, ըստ էության, այս պրոցեսին մասնակից չէ: Այս մասին, այսօր՝ հոկտեմբերի 4-ին, մամուլի ասուլիսի ժամանակ նշեց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը՝ անդրադառնալով հարցին, թե ինչ է սպասվում նոյեմբերի 9-ի և հունվարի 211-ի եռակողմ հայտարարություններին, հնարավոր իշխանափոխությունից հետո, արդյոք հնարավոր է բանակցություններով հետ բերել Հադրութն ու Շուշին, ինչպես նախկինում ասել էր երրորդ նախագահը:
«Ես մոտավորապես գիտեմ, թե ինչ է բանակցվում եռակողմ աշխատանքային խմբում, զուտ տեխնիկական հարցեր են բանակցվում: Որևէ առարկայական հարց կապված Արցախւի ախպագայի հետ, շուշիի, Հադրութի հետ կապված, Արցախի կարգավիճակի հետ կապված, չեն բանակցվում: Այսօր ՀՀ իշխանությունը բանակցային սեղանի վրա է, շուրջը նստած չի: Եթե այսպես շարունակվի, ոչինչ չենք ունենալու: Ամեն օրը կորցրած օր է:
Ղարաբաղից չեն էլ խոսում, չեն ուզում խոսել: Կոմֆորտի զոնա է զևավորվել, Ղարաբաղի մասին չգիտեն ինչ ասեն: Մի քիչ ժամանակ անցնի, մեր ժողովուրդը սկսելու է մտածել, որ Ղարաբաղը ռուս-ադրբեջնական բանակցությունների տիրույթում է և Հայաստանը սրա հետ ունի հեռավոր կամ միջնորդված առնչություն»,-ասաց Քոչարյանը:
ՀՀ ղեկավարը պետք է բանակցի իրեն հարբեցող ծաղրածու անվանած մարդու հետ. ո՞նց եք պատկերացնում բովանդակությունը
Հիմա խոսում են Հայաստանի և Ադրբեջանի ղեկավարների հնարավոր հանդիպման մասին և ՀՀ ղեկավարը պետք է նստի ու բանակցի մի մարդու հետ, որն իրեն անվանել է հարբեցող ծաղրածու,- նշեց Ռոբերտ Քոչարյանը:
«Դուք ոնց եք պատկերացնում այդ հանդիպման բովանդակային մասը որը պետք է լինի:
Ադրբեջանի նախագահին չեն պատասխանում, որովհետև կոմպլեքսավորված են, որովհետև պարտվել են, որովհետև հնարավոր է, որ դրա հետևում կան ևս այլ բաներ, որոնց մասինմենք այսօր չգիտենք: Միակ տարբերակը այս իրավիճակից դուրս գալու, սրանց հեռանալն է: Ես ուրիշ տարբերակ չեմ տեսնում: Ամեն հանդիպումը լինելու է լրացուցիչ նվաստացում Հայաստանի և մեր ժողովրդի համար»,-ասաց նա:
Պետք է գեներալները սկսեն խոսել, պատմել ճշմարտությունը, հակառակ դեպքում ամբողջ մեղքը կախվելու է իրենց վզին
Այս մեկ տարվա ընթացքում եղել են տարբեր ակնարկներ պատերազմում մեղավորության և պատասխանատվության մասին. ակնհայտ է, որ փորձելու են ամբողջ մեղքը բարդել բանակի վրա, գեներալների վրա,- նշեց ՀՀ երկրորդ նախագահը:
«Սա այն դեպքը չի, որ ես ոգևորված եմ բանակի գործողություններով պատերազմի ժամանակ, բայց պատերազմում է երկիրը. Բանակին մենակ են թողել այս պատերազմում:
Պետք է հասկանալ՝ այդ ֆունդամենտալ սխալ որոշումներն ում կողմից են կայացվել. Եթե նախաձեռնողը եղել է բանակը՝ գլխավոր շտաբը, գեներալիտետը, դա մի հարց է, եթե այդ որոշումները, օրինակ, ջոկատներին անցնելու, եղել է վարչապետի կողմից, դա մեկ այլ հարց է: Բայց ես հիմա տեսնում եմ, որ փորձ է արվում ստեղծել ֆոն, որ սա թալանչի, կոռումպացված գեներալների գործունեության արդյունք է պարտությունը:
Երբ որ իշխանությունը պարգևատրում է հերոսների կոչումներով, շէքանշաններով հողեր հանձնելու ժամանակ, այդ մասին չէին մտածո՞ւմ:
Պետք է այդ գեներալները սկսեն խոսել, պատմել ճշմարտությունը, հակառակ դեպքում ամբողջ մեղքը կախվելու է իրենց վզին»,-հայտարարեց Քոչարյանը:
Կարծում եմ՝ Արցախի նախագահականի շենքում ողջ պատերազմի ժամանակ եղել են մարդիկ, որոնց խնայում էր Ադրբեջանը
Նախագահական շենքի վրա Ստեփանակերտում, 300 մետր շառավղով ոչ մի արկ չի պայթել, մեկ ջարդած ապակի այդ շենքի վրա չկա, այն դեպքում, երբ Ստեփանակերտը դաժանաբար հրթիռակոծվում էր,- ասաց Ռոբերտ Քոչարյանը:
«Ձեզ մոտ հարց չի առաջանո՞ւմ՝ ում էին խնայում: Ինձ համար անհասկանալի է, որ այդ քանակով մեր շարասյուները օդից ուղղակի ոչնչացնում էին դեռ դիրքեր չհասած: Կարող էր լինել 1-2 դեպք, բայց այսպիսի սիստեմի վերչածված գործողություններն ինձ մոտ հարցեր են առաջացնում:
Ես չեմ կարծում, որ իրենք խնայում էին Արայիկ Հարությունյանին: Արայիկ Հարությունյանն այն ժամանակ հայտարարում էր, որ Գյանջայի հրետակոծումն իր հրամանով է եղել: Ես կարծում եմ, որ այդ շենքում եղել են ամբողջ պատերազմի ժամանակ մարդիկ, որոնց խնայում էր Ադրբեջանը:
Ադրբեջանն ուներ գերճշգրիտ զենքեր, որով կարող էին 100 կմ հեռավորության վրա Զաբուղի կամուրջ ոչնչացնել, և այդ շենքը չեն կարողացել թիրախավորե՞լ: Դա ծիծաղելի է, այդպես չի լինում: Կան մեծ կսկածներ, որոնք մինչև չփարատվեն, մեր երկրում հանգստություն չի լինելու»,-ընդգծեց Քոչարյանը:
Ես լուրջ առաջարկներ ունեցել եմ պատերազմի առաջին օրերին
Ես լուրջ առաջարկներ ունեցել եմ պատերազմի առաջին օրերին, թե ինչ պետք է անել պատերազմում բեկում մտցնելու համար,- նշեց ՀՀ երկրորդ նախագահը:
«Երրորդ-չորրորդ օրը հանդիպել եմ ՀՅԴ բյուրոյի անդամների հետ, իրենց ասել եմ, որ եթե այսպես գնա, մենք ամեն ինչ կորցնելու ենք, այսպես չեն պատերազմում: Նույն խոսակցությունն ունեցել եմ և Բակո Սահակյանի, և Արկադի Ղուկասյանի հետ: Իմ առաջարկը եղել է՝ հավաքվել միասին և պետք է բեկում մտցնել պատերազմի մեջ: Արել են ամեն ինչ՝ չլսելու համար: Ո՞նց սա բացատրեմ»,-ասաց նա:
Մենամարտ յուրաքանչյուր ֆորմատով. եթե դուք եք առաջարկում, ՕԿ, կարո՞ղ եք միջնորդել
Այն ֆորմատը, որ կիրառվում է նախընտրական այդ բանավեճի ժամանայկ, ուղակի անիմաստ ֆորմատ էր. երբ վայրկյաններով պետք է իրար հարց տան, պատասխանեն,- նշեց Ռոբերտ Քոչարյանը՝ անդրադառնալով նրան, որ քարոզարշավի ժամանկ ինքը հրաժարվեց Նիկոլ Փաշինյանի հետ բանավեճից, փոխարենն առաջարկեց դուելի տարբերակը:
«Այն, ինչ ես տեսել եմ անցած ընտրությունների ժամանակ, լիներ այս թիմը, թե մեկ այլ թիմ, դա այն ֆորմատը չէ, որին ես պատրաստ եմ մասնակցել»,-ասաց նա:
Հարցին, թե այսօր էլ է խնդիրների լուծումը տեսնում Նիկոլ Փաշինյանին դուելի հրավիրելու մե՞ջ, Քոչարյանը պատասխանեց. «Ինչ վերաբերում է դուելին, կար ժամանակ, երբ այդպես էին հարցերը լուծում՝ պատիվ պահանջելով: Մի քիչ ռոմանտիկ ժամանակներ էին, բայց դրա մեջ ինչ-որ բան կա: Մենամարտ յուրաքանչյուր ֆորմատով: Եթե դուք եք առաջարկում որպես Հ1-ի լրագրող, ՕԿ, կարո՞ղ եք միջնորդել դրա համար: Սեկունդանտ են ասում»:
Լրագրողը արձագանքեց, որ ինքը նման լծակներ չունի:
ԵԱՀԿ ՄԽ-ն երբեք խաղաղություն պարտադրելու մանդատ չի ունեցել
ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը երբեք խաղաղություն պարտադրելու մանդատ չի ունեցել,- ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահը:
«Նրանց առաքելությունը հիմնված է պայմանավորվածությունների և առաջարկությունների վրա, այլ ոչ թե` պարտադրանքի: Եվ այսօր էլ նման մանդատ չկա»,- հիշեցրեց նախկին նախագահը:
Նրա խոսքով` ակնհայտ է, որ նույն ՄԽ-ում զգալիորեն աճել է Ռուսաստանի Դաշնության դերը: Բայց նաև ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը բոլորովին այլ դիրքերում է: Ակնհայտ է նաև, որ Ադրբեջանի և Թուրքիայի դերը զգալիորեն աճել է:
«Այս ամենը պետք է հավասարակշռել: Հիմա շատ դժվար է ասել, թե ինչի է հնարավոր հասնել: Շատ բան կախված է տարածաշրջանային և գլոբալ զարգացումներից: Պրոֆեսիոնալ բանակցող կողմ է պետք, համոզմունք, որ հնարավոր է ինչ-որ բան փոխել և որպեսզի Հայաստանը, իր բոլոր հնարավորություններով, մտնի գործընթացի մեջ և պատասխանատվություն ստանձնի: Այս հանգամանքներից ոչ մեկը հիմա գոյություն չունի: Եթե այսպես անել, ոչ մի երաշխիք չկա, որ կստացվի: Բայց եթե չանենք, երաշխիք կա, որ կպարտվենք: Փորձել, թե՞ ոչ: Իհարկե` փորձել, այլ ոչ թե լվանալ ձեռքերը և խնդիրը դնել Ռուսաստանի ուսերին: Այս պատերազմից հետո Ռուսաստանը տարածաշրջանում ավելի շատ հաշվի կնստի Ադրբեջանի աճող դերի հետ` կնեղանանք մենք, թե ոչ: Իրականությունը սա է»,- ասաց նախկին նախագահը:
Այո, 1,5 տարին բավական իրատեսական է
Այո, ես նույն կարծիքին եմ, ես ժողովրդի ձայնի մասին խոսելիս ասել եմ, որ ցավոք, ժողովրդի մի զանգված հարմարվել է Ղարաբաղը հանձնելու հանգամանքի հետ,- նշեց Ռոբերտ Քոչարյանը՝ անդրադառնալով դիտարկմանը, որ ընտրություններից հետո ինքը հայտարարել էր, որ խրամատավորվում են առաջին գծում, շարունակելու են իշխանափոխության պայքարը, և որ այս իշխանությունը 1,5 տարվա կյանք ունի:
«Իհարկե պայքարելու ենք և պայքարում ենք: Այդ 1,5 տարին բավական իրատեսական է: Պայքարելու ենք, այո նաև ծավալելու ենք փողոցային պայքար, բայց ամեն ինչ պետք է հասուցնել, աշխատել նաև ժողովրդի հետ, աշխատել Հայաստանով մեկ, պետք է փորձենք համոզել: Դու չես կարող ակտիվ պայքար ծավալել առանց ժողովրդի ակտիվ ներգրավմամբ: Դա պետք է ապահովել նաև քարոզչական աշխատանքով նույն ժողովրդի հետ: Երբ ասում են՝ փողոցային պայքար, դա չի նշանակում, որ ասուլիսից հետո Ռոբերտ Քոչարյանը դուրս է գալու փողոց, դրոշը վերցնի և ասի՝ մեկ ժամից հետո հավաքվում ենք փողոցային պայքարի համար:
Սա պրոցես է, որը պետք է գեներացնենք, եթե չկարողանանք, նշանակում է կամ ճիշտ բառապաշարը չենք գտել ժողովրդի հետ շփվելու, կամ ժողովրդի մեծ մասը այս ամենը մարսել է: Այո, կարող է նաև այդպես լինի: Մեր նպատակը իշխանափոխություն է, այս մարդկանց տուն կամ ուրիշ տեղ ուղարկելը, որի համար պայքարելու ենք բոլոր հնարավորություններով»,-ասաց Քոչարյանը:
Նա նկատեց, որ բնական է, որ ընտրություններից հետո որոշակի անկում է լինում թեժ իրավիճակից, որոշ պաուզայից հետո նոր պրոցես է սկսվում բողոքի գեներացման: «Մենք այդ փուլի մեջ ենք: Փորձելու ենք և անելու ենք»,-ընդգծեց Քոչարյանը:
Չեմ պատկերացնում սահմանազատման գործընթացն ի շահ Հայաստանի
Չեմ պատկերացնում սահմանազատման գործընթացն ի շահ Հայաստանի,- ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահը:
Հարցին, թե ինչպես է պատկերացնում սահմանազատման գործընթացն ի շահ Հայաստանի, նախկին նախագահը շեշտեց. «Չեմ պատկերացնում: Հայաստանի շահերից` չեմ պատկերացնում»:
Դուք նկատե՞լ եք այն ոճը, որով Էրդողանը խոսում էր ՀՀ վարչապետի դիմումի մասին
Դուք նկատե՞լ եք այն հարմարանքը, որով Էրդողանը խոսում էր ՀՀ վարչապետի դիմումի մասին. ինձ համար ընդհանրապես այդ ոճը, այդ տոնը անընդունելի է միջպետական հարաբերություններում. Մենք գնալու ենք խնդրողի, աղաչողի դերում,- նշեց Ռոբերտ Քոչարյանը:
«Երբեք նման բան չի եղել, ժամանակին իրենք են դիմել ինձ որպես ՀՀ նախագահի, փորձել ստեղծել հանձնաժողով: Դուք կտեսնեք, թե մենք ինչ ոճով ենք պատասխանել իրեն: Չես կարող մուրալ նման կարգի հարաբերությունների կառուցում: Դա միշտ լինելու էմ մեկ դարպասի վրա խաղ և այդ դարպասը քոնն է լինելու:
Եթե դա մեր իշխանությանը պետք է իշխանությունը պահելու համար, ես դրա տրամաբանությունը հասկանում եմ, բայց այդպես պետական, ազգային շահեր չեն պաշտպանում»,-հայտարարեց Քոչարյանը:
Անդրադառնլով Թուրքիայի հետ հարաբերություններին, Քոչարյանն ասաց. «Թուրքիայի հետ հարաբերությունների մասին միշտ մի բանաձև ենք կիրառել, որ մոենք պատրաստ ենք Թուրքիայի հետ հաստատել և դիվանագիտական հարաբերություններ առանց նախապայմանների: Թուրքական կողմն է միշտ մեր հարաբերությունները պայմանավորել Ղարաբաղի հարցի և Ադրբեջանի հետ մեր հարաբերությունների հետ: Հիմա վերջերս Էրդողանի հայտարարությունը մոտավորապես հետևյալն էր՝ միջանցքի հարցերը լուծեք, մենք պատրաստ ենք հարաբերություններ քննարկել: Այսինքն բան չի փոխվել. Առաջ Ղարաբաղի հարցով էր պայմանավորված, հիմա իրենց նպատակը այդ միջանցքը ստանալն է, սրա հետ է պայմանավորված: Փոխպակվածությունն է ինձ համար անընդունելի: Ինչո՞ւ մենք պետք է դեմ լինենք Թուրքիայի հետ հարաբերություններին, եթե դրանք պետք է կարգավորվեն առանց նախապայմանների:
Ես ի ծնե հակաթուրքական տրամադրություններով չեն: Այո, զգույշ ենք, սա այն երկիրն է, որը սպառնալիք է հայ ժողովրդի անվտանգության համար ընդհանրապես, մեր շահերը բախվում են, քիչ են այն հատվածները, որոնք կարողեն դրանք համընկնել, բայց ասել, որ ընդհանրապես մենք չպետք է հարաբերություն ունենանք Թուրքիայի հետ, ես ճիշտ չեմ համարում»:
Ես երբեք ինձ թույլ չեմ տվել չհարգել պարտված Հեյդար Ալիևին
Որպես հաղթող կողմ` ես երբեք ինձ թույլ չեմ տվել անհարգալից վերաբերվել պարտվող կողմին,- ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահը:
Պատասխանելով Հեյդար Ալիեվի նկատմամբ վերաբերմունքի մասին հարցին` Ռոբերտ Քոչարյանը հայտարարեց. «Ես երբեք ինձ թույլ չեմ տվել, որպես հաղթող կողմ, անհարգալից վերաբերմունք պարտված կողմից նկատմամբ: Նման արտահայտություններ չեք գտնի: Ի վերջո, կարծում էի, որ բանակցային գործընթաց է լինելու, և չի կարելի է խոչընդոտ դնել:
Այժմ պատկերը բոլորովին այլ է: Այս ձևաչափով արդյունավետ բանակցություններն ուղղակի անհնար են: Սա միակողմանի խաղ է: Հանում ես երկրորդ դարպասը, վերցնում սուլիչը և խաղում ինքդ: Ես երբեք չեմ վիրավորել Հեյդար Ալիևին: և Ալիևն էլ իրեն նման բան թույլ չի տվել»:
Քոչարյանը հիշեցրեց, որ պարտությունների զգալի մասը եղել է Էլչիբեյի օրոք: Նախկին նախագահի խոսքով` իրավիճակն ընդհանրապես շատ նման է, բայց` ճիշտ հակառակը:
Հարցին ի պատասխան, թե ինչու է Հեյդար Ալիևի որդին իրեն այդպես պահում, Քոչարյանն ասաց. «Եթե հնարավորություն ունենաք, հարցրեք»:
Կապ Հայաստանի երրորդ նախագահի հետ կա
Կապ Հայաստանի երրորդ նախագահի հետ կա,- ասաց Ռոբերտ Քոչարյանը։
«Հայաստանի երրորդ նախագահի հետ կապ կա։ Բայց պլանավորված գործողություններ չկան։ Խմբակցությունները շփվում են։ Դրանից դուրս՝ առայժմ ոչ»,- նշել է Քոչարյանը։
Մեր խմբակցության աշխատանքը բովանդակային առումով մի քանի գլուխ բարձր է իշխող ուժից
Դրանք մարտեր չեն առանց կանոնների, սա վերջապես խորհրդարան է, և մեր կողմնակիցները, որ այլ կերպ էին պատկերացնում պայքարը, պետք է բացատրենք, որ որոշակի շրջանակներ կան, որոնցից մեր խմբակցությունը չի կարող դուրս գալ,- Ռոբերտ Քոչարյանը:
«Ես դրական եմ գնահատում մեր խմբակցության աշխատանքը, բովանդակային առումով մի քանի գլուխ ավելի բարձր է մեր խմբակցությունը, քան իշխող կուսակցությունը: 29 պետք է լինեինք, ավելի քիչ ենք, բայց այդ քիչ քանակով տպավորություն է, մեն ավելի շատ ենք: Սա խոսում է պատգամավորների ակտիվության մասին»,-ասաց նա:
Քոչարյանի խոսքով, այս պարտությունից, այս շոկից հետո, մանիպուլյացիաների ենթարկելու հնարավորությունը կիրառվել է ամբողջությամբ. «Մենք հույս ունենք, որ ի վիճակի ենք այդ տրամադրությունները փոխել: Փաստարկների պակաս մենք չունենք, աշխատանք է պահանջում, մի քիչ խպետք է համբերատար լինենք, երբեք չհիասթափվենք սեփական ժողովրդից: Ամենից խնդիրը դա է: Գիտակից, վերլուծող զանգվածը հանկարծ չհիասթափվի մեր ժողովրդի: Մենք մեր մեղքի բաժինը պետք է տեսնենք, գուցե բավարար չափով ակտիվ չենք եղել»:
Եթե բնակչության 5 տոկոսը վճռականությամբ պայքարի իշխանության դեմ, ոչ մի իշխանություն չի դիմանա
Եթե բնակչության 20 տոկոսը շատ ակտիվ պայքարի իշխանափոխության համար՝ չխնայելով սեփական ժամանակը, չնայելով օրվա տրամադրությանը, ապա ոչ մի իշխանություն չի դիմանա,- նշեց ՀՀ երկրորդ նախագահը՝ անդրադառնալով հարցին, թե ինչ պահանջով են սկսելու փողոցային պայքարը և որ ուժերի հետ:
«Նույնիսկ եթե բնակչության 5 տոկոսը վճռականությամբ պայքարի իշխանության դեմ, ոչ մի իշխանություն չի դիմանա: Խոսքը զանգվածային պայքարի մասին է: Եթե չհաջողվի հասնել այդ նպատակին, այո, ուրեմն չենք հաջողելու: Բայց մեզ ընտրողների 20 տոկոսը ձայն է տվել: Ընդհանրապես, 400 հազար մարդ այս իշխանությանը համարում է կապիտուլյանտ, հողատու և այլն: Համոզված եմ՝ այդ թիվն ավելի մեծ է: նույնիսկ այդ զանգվածի 1/3-ը մտնի ակտիվ պայքարի մեջ, ոչ մի իշխանություն չի դիմանա: Պետք է փորձենք ակտիվացնել այդ զանգվածը, պիտի փորձենք համոզել մյուսներին, որոնք ձայն են տվել այս իշխանությանը: Փորձենք ակտիվացնել այդ զանգվածի մի մասը»,-ասաց նա:
Հարցին, թե ո՞ր ուժերի հետ են սկսելու պայքարը, Քոչարյանը պատասխանեց. «Բոլոր այն ուժերի հետ, որոնք նմանատիպ նպատակ են հետապնդում, որոնք այս իշխանություններին համարում են հողատու, կապիտուլյանտ, , դավաճան: Կբացառեի միայն այն ուժերին, որոնց հետ կան անհաղթահարելի տարաձայնություններ»:
Միանշանակ պատասխան չունեմ Հայաստանի և ՌԴ-ի միութենական պետության հնարավորության մասին հարցին
Հայաստանի և Ռուսաստանի Դաշնության միութենական պետության հնարավորության մասին հարցին միանշանակ պատասխան չունեմ,- ասաց Ռոբերտ Քոչարյանը:
«Ես նախագահ էի 10 տարի: Այդ ժամանակ ձևավորվեց Ռուսաստանի Դաշնություն-Բելառուս միութենական պետությունը: Նման հարց երբեք չի քննարկվել: Այն, ինչ տեսնում եմ հիմա, հարցեր է առաջացնում: Այս տեմպերով արդյո՞ք մենք ունենք բավարար ռեսուրսներ պետականաշինության համար: Հիմա ես պատրաստ չեմ միանշանակ պատասխան տալ: Մեր պետականությանը սպառնացող վտանգների վերլուծություն է անհրաժեշտ: Անվտանգության տեսանկյունից` ինձ մոտ այնպիսի տպավորություն է, որ գուցե ավելի լայն ձևաչափի կարիք կա»,- ասաց նախկին նախագահը:
Նա ընդգծեց, որ ՀԱՊԿ-ը մեզ չպաշտպանեց: Փաստացի Ադրբեջանն դրա անդամների հետ ավելի լավ հարաբերություններ ունի, քան մենք: Նրա խոսքով` Հայաստանը պետք է հարաբերություններն այլ հարթություն տեղափոխեր: «Երբ ես նախագահ էի, չլսված բան էր, որ Բելառուսը մեր դեմ քվեարկեր»,- ասաց Քոչարյանը:
Ռուսաստանի կողմից Ադրբեջանին զենքի վաճառքի մասին
Ռուսաստանի կողմից Ադրբեջանին զենք վաճառելու հարցն ավելի շատ բարոյական հարթությունում է,- ասաց ՀՀ երկրորդ նախագահը:
«Զենքի շուկան այնպիսին է, որ եթե փող ունես և պատրաստ ես ծախսել զենք գնելու համար, ապա կգտնես այն: Չի լինի ռուսական, կլինի այլ: Պատերազմի ժամանակ տեսաք Ադրբեջանի կողմից ոչ ռուսական զենքի բավականին հաջող օգտագործումը: Բարձր ճշգրտության հրթիռները ռուսական չէին: Ուստի այս հարցը ճակատագրական չէ: Այն ավելի շատ բարոյական հարթությունում է: Չեմ կարծում, որ Ռուսաստանի կողմից Ադրբեջանին զենքի վաճառքը կփոխի ուժերի հարաբերակցությունը տարածաշրջանում: Բայց բարոյական հարթությունում, իհարկե, այդ ամենը լավ չէ հնչում այս իրավիճակում: Բայց ինձ մոտ տպավորություն է, որ Ռուսաստանն իրավիճակը մեղմելու միջոց կգտնի»,- ենթադրեց Քոչարյանը` որպես տարբերակ նշելով Հայաստանի հետ հավասարակշռությունը պահպանելու հնարավորությունը:
Շտապում են և Հայաստանը, և Ադրբեջանը, բայց յուրաքանչյուրն իր նպատակներն ունի
Շտապում են և Հայաստանը, և Ադրբեջանը, բայց` տարբեր պատճառներով, և յուրաքանչյուրն ունի իր նպատակները,- ասաց Ռոբերտ Քոչարյանը:
Նրա խոսքով՝ Ադրբեջանը շտապում է, քանի որ ձգտում է տաք-տաք ծեծել երկաթը` հասնել միջանցքի բաղձալի նպատակին:
«Հայկական կողմը նույնպես շտապում է, քանի որ, ինչպես արդեն ասացի, իրավիճակը պամպերսային է, վախերը շատ են (իշխանությունների): Նրանք կարծում են, որ որքան էլ վատ լինի՝ բանակ չկա, անվտանգության համակարգը քանդված է, ուզում են, թեկուզ` զիջումներով, ինչ-որ կերպ ապահովել իրենց: Յուրաքանչյուրն իր մոտիվացիան ունի, և դրանք տարբեր են»,- եզրափակեց Քոչարյանը:
Մենք բանակցային սեղանին առևտրի համար որևէ խաղաքարտ չունենք
Մեր դերակատարությունը տարածաշրջանում կարող ենք վերանարոգել գոնե մասամբ, հետո միգուցե ամբողջությամբ, միայն հայկական բանակը և ընդհանրապես, անվտանգային համակարգը վերականգնելու ճանապարհով,- նշեց ՀՀ երկրորդ նախագահը:
«Սա այն տարածաշրջանի չի, որտեղ կարող ենք առանց մարտունակ բանակի, առանց անվտանգության լիարժեք համակարգի գոյատևել և դերակատարություն ունենալ: վերջերս մի հետաքրքիր վերլուծություն կար, որ մեր մտածելակերպը չէր համապատասխանում այն տարածաշրջանին, որտեղ մենք ապրում ենք: Շատ դիպում արտահայտություն է:
Մինչև դա չանենք, լիարժեք դրեակատարություն այս տարածաշրջանում չենք ունենալու: Չեմ տեսնում, որ այս իշխանությունը տրամադրված է դա անել: Առաջինը, ընդունակ չեն: 2018 թվից հետևողականորեն քանդել են այդ համակարգը: Այդ համակարգը քանդողից չենք կարող հույս ակնկալել, որ կկառուցեն այդ համակարգը, իրենք լավ քանդող են: Մեզ կառուցողներ են պետք»,-հայտարարեց նա:
Ինչ վերաբերում է Ղարաբաղի կարգավիճակին, երկրորդ նախագահն ասաց. «Կարգավիճակի հարցը միակ փաստարկն է, որ մենք այսօր ունենք: Մենք բանակցային սեղանին առևտրի համար ոչինչ չունենք: Այստեղ ուղղակի այլ կարգի դիվանագիտական հմտություններ են պետք իօնչ-որ չափով հաջողության հասնելու համար: Եթե մենք դրան զուգահեռ մեր կարգավիճակը չփոխենք տարածաշրջանում, մենք այստեղ ոչինչ չենք ունենալու: Մենք բանակցային սեղանին որևէ խաղաքարտ չունենք և մենք տարածաշրջանում ազդեցություն ևս չունենք: Հիմա մենք չենք կարող մի տեղ հաջողություն ունենալ, առանց վերականգնելու մեր դիրքերը մյուս տեղում: Սա արդեն հումանիտար հարց չի, չոր, դաժան քաղաքականություն է»,-ասաց նա:
ՀՀ իշխանությունները պատրաստ են համագործակցել նույնիսկ Պակիստանի հետ, եթե դա կօգնի մնալ իշխանության ղեկին
Հայաստանի իշխանությունները պատրաստ են համագործակցել նույնիսկ Պակիստանի հետ, եթե դա կօգնի մնալ իշխանության ղեկին,- ասաց Ռոբերտ Քոչարյանը:
Պատասխանելով հարցին, որ ներկայիս իշխանություններն «ամենառուսամետներն» են, ինչի մասին են վկայում մի շարք գործողություններ, նախկին նախագահը նշեց, որ հարցը պետք է դիտարկել մի փոքր այլ տեսանկյունից:
«Նրանք կանեն ամեն ինչ` սեփական իշխանությունը պահելու համար: Եթե այսօր ձեռնտու է լինել Ռուսաստանի հետ, նրանք կլինեն Ռուսաստանի հետ: Վաղը ձեռնտու կլինի լինել Թուրքիայի հետ, նրանք կլինեն Թուրքիայի հետ: Հետո ձեռնտու կլինի Պակիստանի հետ, նրանք կլինեն Պակիստանի հետ: Բարդ սխեմաներ մի փնտրեք: Ամեն ինչ շատ պարզ է: Սկզբունքը աթոռին մնալն է»,- պարզաբանեց Քոչարյանը:
Շատ վատ է, որ իրանական կողմը Հայաստանի վերաբերյալ այդպիսի ընկալում ունի
Ես չեմ կարող գնահատել՝ հակաիրանական գործընթացի մեջ այս պահին ՀՀ իշխանությունը ներքաշվել է, թե ոչ, բայց մի բան ակնհայտ է, որ այս իշխանությունն անընհատ ներքաշված է ինչ-որ բաների մեջ,- նշեց ՀՀ երկրորդ նախագահը՝ անդրադառնալով դիտարկմանը, որ Իրանից ստացվում են արձագանքներ, որ Հայաստանի իշխանությունը ներքաշվել է թուրք-ամերիկյան ինչ-որ ծրագրի մեջ:
«Այդ ինչ-որ բաները շատ քիչ առնչություն ունեն Հայաստանի և հայ ժողովրդի շահերի հետ: Իրենք իրենց այնպես են պահել, որ կա վստահություն, որ սրանց կարելի է քթից բռնած տանել այստեղ, այնտեղ, ներքաշել տարբեր պրոցեսների մեջ: Այդ վստահությունը չկա իրանական իշխանության մոտ, որ այս իշխանությունը հերթական անգամ չի ներքաշվել ինչ-որ գործընթացների մեջ: Բայց որ Իրանի նկատմամբ կա նաև ԱՄՆ-ի կողմից բավական ակտիվ մեկուսացնելու ջանքեր, սա բոլորս գիտենք: Հիմա իրենք այդպես են գնահատում այս վիճակը:
Արտաքին քաղաքականության և աշխարհաքաղաքական պրոցեսների մեջ շատ դեպքում ընկալումն ավելի կարևոր է, քան իրականությունն ինչ է: Ընկալումն է բերում գործողությունների քո երկրի դեմ ուղղված: Գնահատումը հետո է լինում, փորձում են հասկանալ՝ իրոք այդպես էր, թե ոչ: Շատ վատ է, որ այդ ընկալումը իրանական կողմն ունի: Մեկ հայտարարությամբ այդ ընկալումը չես վերացնելու: Ընկալումը ձևավորվել է քո վարքագծի պատճառով այս երեք տարվա ընթացքում, նաև մինչ այդ քո նախկին աշխատանքում: Դու երբեք իրանամետ ընդգծված վերաբերմունք չես ունեցել»,-ասաց նա:
News.am-ի նյութերով
Մանրամասները տեսանյութում