ՀԱՊԿ անդամ պետությունները մտահոգված են՝ Մոնտրյոյի կոնվենցիայի դրույթների խախտումների հետ կապված
Տեղի է ունեցել Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության Մշտական խորհրդի նիստ՝ ՀԱՊԿ-ում Հայաստանի Հանրապետության մշտական և լիազոր ներկայացուցիչ Վիկտոր Բիյագովի նախագահությամբ։ Նիստի ընթացքում ՀԱՊԿ մշտական խորհրդի հայտարարություն է ընդունվել ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտուն հարող տարածքներում ռազմական ակտիվության և եվրասիական անվտանգության վրա դրա ազդեցության վերաբերյալ։ Հայտարարության մեջ, մասնավորապես, նշվում է.
«ՀԱՊԿ անդամ պետությունները հավատարիմ են խաղաղության ամրապնդման գործին, գլոբալ և տարածաշրջանային կայունությանն ու անվտանգությանը, մարդկության հրատապ խնդիրները լուծելու համար բոլոր պետությունների ջանքերը համախմբելու անհրաժեշտությանը՝ միջազգային իրավունքի համընդհանուր ճանաչված նորմերի և սկզբունքների հիման վրա։
ՀԱՊԿ անդամ պետությունները կոչ են անում բոլոր պետություններին միջազգային հարաբերություններում խստորեն պահպանել ՄԱԿ-ի կանոնադրությամբ ամրագրված բոլոր նորմերը և սկզբունքները և ընդգծել լարվածության նվազեցման և փոխվստահության մակարդակի բարձրացման կարևորությունը։
ՀԱՊԿ անդամ պետությունները պատերազմներից և հակամարտություններից, բռնություններից և ճնշումներից զերծ աշխարհ կառուցելու, համաշխարհային հանրության համապարփակ, հավասար և փոխշահավետ համագործակցությունը զարգացնելու, համապարփակ, կայուն և համագործակցային անվտանգության հասնելու կոչ են անում՝ հաշվի առնելով. բոլոր պետությունների օրինական շահերը։
ՀԱՊԿ անդամ պետությունները նշում են, որ իրենց կողմից ձեռնարկված միջոցներն ուղղված են խաղաղության ամրապնդմանը, կրում են պաշտպանական բնույթ և լիովին համապատասխանում են իրենց միջազգային պարտավորություններին:
ՀԱՊԿ անդամ պետությունները կոչ են անում Միջուկային զենքի չտարածման մասին պայմանագրի մասնակից երկրներին, որոնք ունեն միջուկային զենք, սահմանափակել դրանց տեղակայումը իրենց տարածքում՝ առանց դրանք արտասահմանում տեղակայելու, վերացնել այդ զենքի արագ տեղակայումը ոչ միջուկային պետությունների տարածքի վրա թույլ տվող բոլոր ենթակառուցվածքները, ինչպես նաև ձեռնպահ մնալ այնպիսի զորավարժություններ անցկացնելուց, որոնք կապված են միջուկային զենքի կիրառման հմտությունների զարգացման հետ այն պետությունների զինված ուժերի անձնակազմի կողմից, որոնք չունեն նման զենք:
ՀԱՊԿ անդամ պետությունները նշում են հակահրթիռային պաշտպանության ոլորտում իրավիճակի բացասական զարգացումը։ Նրանք կարծում են, որ հակահրթիռային պաշտպանության ռազմավարական համակարգերի ստեղծումը և դրանց միակողմանի տեղակայումը աշխարհի տարբեր տարածաշրջաններում կարող է բացասաբար ազդել միջազգային և տարածաշրջանային անվտանգության վրա, ազդել բազմաթիվ պետությունների անվտանգության շահերի վրա և խաթարել հրթիռների և հրթիռային տեխնոլոգիաների տարածմանը հակազդելու բազմակողմ քաղաքական և դիվանագիտական զարգացման ու օգտագործման մեթոդները։ ՀԱՊԿ անդամ պետությունները դեմ են հանդես գալիս նման քայլերին և անթույլատրելի են համարում մյուսների անվտանգության հաշվին իրենց անվտանգությունն ապահովելու փորձը։
ՀԱՊԿ անդամ պետությունները ափսոսանք են հայտնում 1987 թվականի «Միջին ու փոքր հեռահարության հրթիռների ոչնչացման մասին» պայմանագրի դադարեցման կապակցությամբ։ Այս Պայմանագրի բացակայության դեպքում, որը 30 տարի հանդիսանում էր սպառազինությունների վերահսկման համակարգի հիմքերից մեկը, առաջանում են սպառազինությունների մրցավազքի և հրթիռային սպառնալիքների ավելացման լրացուցիչ ռիսկեր։
Հայտարարում ենք, որ մերժում ենք Կազմակերպության անդամ երկրների ռազմաքաղաքական զսպման քաղաքականությունը և ընդգծում, որ գոյություն ունեցող նոր ռազմական խմբավորումների, ռազմական ենթակառուցվածքների և նյութատեխնիկական հնարավորությունների հզորացումը, ինչպես նաև ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտուն հարակից տարածքներում վարժանքների մասշտաբի ավելացումը հանգեցնում են լարվածության աճի և խաթարում են անվտանգության ընդհանուր և անբաժանելի տարածքի ստեղծման ջանքերը։
ՀԱՊԿ անդամ պետությունները մտահոգություն են հայտնում 1936 թվականի Մոնտրյոյի կոնվենցիայի դրույթների խախտումների կապակցությամբ և կոչ են անում խստորեն պահպանել այն։
ՀԱՊԿ անդամ պետությունները համոզված են, որ իրավիճակի դեէսկալացիային և ոչ միտումնավոր միջադեպերի վտանգի նվազեցմանը կարող են նպաստել ՀԱՊԿ պատասխանատվության գոտու մոտ ռազմական ակտիվության կրճատմումը, արդեն տեղակայված կամ «ռոտացիայի ենթարկվող» զորախմբերի (ուժերի) հետքաշումը մշտական տեղակայման վայրեր, ուժի կամ ուժի կիրառման սպառնալիքից և ռազմական ոլորտում գերակայության հասնելու քաղաքականությունից հրաժարումը:
Ընդգծում ենք ՀԱՊԿ անդամ պետությունների սահմանների մոտ սադրիչ գործողությունների անթույլատրելիությունը, որոնք կարող են հանգեցնել վտանգավոր միջադեպերի և ռազմաքաղաքական լարվածության աճի։ Մեր խորին մտահոգությունն ենք հայտնում օտարերկրյա ահաբեկիչներին զինված հակամարտության գոտիներ տեղափոխելու կապակցությամբ։
ՀԱՊԿ անդամ պետություններն ընդգծում են մայրցամաքում լարվածության նվազեցման կարևորությունը և ակնկալում են ՀԱՊԿ անդամ երկրների արտգործնախարարների՝ 2019 թվականի մայիսի 22-ին ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների արտգործնախարարներին ուղղված բաց դիմումում ներկայացված միջոցառումներին ՆԱՏՕ-ի երկրների կառուցողական արձագանքը փոխվստահության ամրապնդման և համագործակցության զարգացման վերաբերյալ։
News.am
