JPost․ ԹՈՒՐՔԻԱՆ ՓՈՐՁՈՒՄ Է ԶԻՋՈՒՄՆԵՐ ԿՈՐԶԵԼ ԱՄՆ-ԻՑ, ԵՄ-ԻՑ ԵՎ ՆԱՏՕ-ԻՑ
Թուրքիան միշտ պատրաստ է օգտագործել ՆԱՏՕ-ին անդամակցությունը տարածաշրջանային անվտանգությունը խաթարելու և ժողովրդավարությանը սպառնալու համար, և այժմ տեսնում է իր սիրիական քաղաքականությունը խաղի մեջ վերադարձնելու հնարավորություն՝ օգտագործելով ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու սկանդինավյան երկու երկրների հավակնությունները, գրել է Սեթ Ֆրանցմանը Jpost-ում:
Թուրքիայի իշխող ծայրահեղ աջ ԱԶԿ կուսակցությունը («Արդարություն և զարգացում») հույս ունի օգտագործել Անկարայի անդամակցությունը ՆԱՏՕ-ին՝ դաշինքին շանտաժի ենթարկելու համար, որպեսզի կատարի Անկարայի հրամանները: Թուրքիան երկար ժամանակ օգտագործել է ՆԱՏՕ-ի իր անդամակցությունը որպես քարտ-բլանշ մարդու իրավունքների խախտումների և ներխուժումների համար, որոնք հաճախ հակասում են ՆԱՏՕ-ի արժեքներին:
Օրինակ, Թուրքիան լրագրողների համար աշխարհի ամենավատ բանտն է և էթնիկ զտումներ է իրականացրել քրդերի և այլ փոքրամասնությունների նկատմամբ անօրինական օկուպացված Աֆրինում՝ Սիրիայի մի շրջան, որը գրավել է 2018 թվականին:
Սակայն Թուրքիան այժմ կարծում է, որ կարող է օգտագործել ՆԱՏՕ-ի իր անդամակցությունը՝ կանխելու Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի անդամակցությունը, ինչը կարող է թուլացնել դաշինքը կրիտիկական պահին:
Թուրքիան, որը նաև ահաբեկում և սպառնում է իր հարևաններին և ՆԱՏՕ-ի այլ երկրներին, ինչպիսին Հունաստանն է, թեքվում է դեպի Ռուսաստան։ Թեև Թուրքիան անօդաչու թռչող սարքեր է վաճառել Ուկրաինային, նա նաև Ռուսաստանից է գնում Ս-400 համակարգեր և չի ձգտում պատժամիջոցներ կիրառել ռուս օլիգարխների կամ ընկերությունների դեմ։ Այսպիսով, Թուրքիան Մոսկվայի առանցքային գործընկերն է՝ աշխարհի ավտորիտար ռեժիմների հետ նրա ավելի մեծ դաշինքի մաս: Օրինակ՝ Անկարան նախկինում աշխատել է Իրանի հետ՝ պատժամիջոցները շրջանցելու համար:
Այս քաղաքականության մեծ մասը Անկարայի ծայրահեղ աջ վարչակարգի արդյունքն է: ԱԶԿ-ից տասնամյակներ առաջ Թուրքիան ավելի շատ ՆԱՏՕ-ի դաշնակից էր: Սակայն պատմականորեն Թուրքիան միշտ օգտագործել է ՆԱՏՕ-ի իր անդամակցությունը երկրում մարդու իրավունքների խախտումներն արդարացնելու համար՝ հաճախ հարձակվելով քրդերի վրա:
Անցյալ շաբաթ Թուրքիայի արտգործնախարարն ասել էր, որ Շվեդիան և Ֆինլանդիան պետք է «դադարեն աջակցել ահաբեկիչներին իրենց երկրներում, ապահովեն անվտանգության հստակ երաշխիքներ և չեղարկեն Թուրքիայի արտահանման արգելքը»: Սա Անկարայի կոշտ հռետորաբանությունն է։ Սա նաև հեգնական հայտարարություն է՝ հաշվի առնելով, թե Անկարան ինչպես է աջակցում ՀԱՄԱՍ-ին և ծայրահեղականներին Սիրիայում:
Անկարան, իմանալով, որ ԱՄՆ-ն և Արևմուտքը հոգնել են իր ծայրահեղականությունից և չարաճճիություններից, ձևացնում է, թե բարեկամ է Իսրայելի հետ։ Սա «Մուսուլման եղբայրներ»-ի հակասեմական միտման մի մասն է, որը Իսրայելին և հրեաներին ընկալում է որպես Վաշինգտոնի վրա ազդելու միջոց, այն տրամաբանությամբ, որ Իսրայելի հետ աշխատելը ԱՄՆ վարչակազմի կողմից բարեհաճություն ձեռք բերելու միջոց է:
Վերջերս Միացյալ Նահանգները հայտարարեց, որ ճկուն կլինի ներդրումներ կատարելիս Արևելյան Սիրիայում, տարածք, որը վերահսկվում է ԱՄՆ-ի կողմից աջակցվող «Սիրիայի դեմոկրատական ուժերի» կողմից: Այն նաև տարածք է, որտեղ ապրում են քրդեր։ Նախկինում Անկարան խոստացել էր էթնիկապես մաքրել սահմանի երկայնքով բոլոր քրդական տարածքները՝ «բուֆերային գոտի» ստեղծելու համար, այնուհետև տարածքը վերաբնակեցնել արաբ սիրիացի փախստականներով, ինչպես դա արեց Իրաքի Սինջարի շրջանում:
Բացի այդ, Սիրիայում ԱՄՆ դեսպանատունը, որը ներկայումս փաստացի տեղակայված չէ Սիրիայում, դատապարտել է Սիրիայում տեղի ունեցած վերջին հարձակումները՝ ակնհայտորեն վկայակոչելով Թուրքիայի կողմից խաղաղ բնակչության թիրախավորումը և ծայրահեղականներին աջակցելը:
Թուրքիան այժմ տեսնում է սիրիական իր քաղաքականությունը խաղի մեջ դնելու հնարավորություն։ Նան կօգտագործի անդամ դառնալու Ֆինլանդիայի և Շվեդիայի ցանկությունը՝ փորձելով զիջումներ ստանալ ԱՄՆ-ից, ԵՄ-ից և ՆԱՏՕ-ից։ Անկարան կարող է արևելյան Սիրիա ներխուժելու և հրթիռակոծելու նոր քարտ-բլանշ պահանջել։ Նա կարող է պահանջել Շվեդիայից արտաքսել քուրդ ակտիվիստներին և այլախոհներին։
Ֆինլանդիան ցանկանում է անդամակցել ՆԱՏՕ-ին, ինչը նշանակում է, որ Թուրքիայի գործողությունները կարող են զայրացնել ԱՄՆ-ին։ Արևմուտքն ավելի շատ մտածում է Ուկրաինայի մասին, քան Թուրքիայի։ Թուրքիան կարող է պարզել, որ շատ անգամ է զայրացրել Վաշինգտոնին: Նա կդիմի ԱՄՆ-ում իսրայելամետ ձայներին, որպեսզի ևս մեկ անգամ փորձի ազդել ԱՄՆ վարչակազմի վրա, բայց կարող է պարզել, որ նույնիսկ այդ ձայները նախկինում ավելի քիչ ազդեցություն են ունեցել, իսկ Անկարայի լոբբիներն ու վերլուծական կենտրոնները, որոնք նա ֆինանսավորում է ԱՄՆ-ում, այդքան մեծ ազդեցություն չունեն։
Սա կարևոր է, քանի որ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի իր անդամակցությունն օգտագործում է ՆԱՏՕ-ն խարխլելու համար՝ մեղադրելով խաղաղասեր եվրոպական երկրներին «ահաբեկիչներին» աջակցելու մեջ։ Սա ամենավերջին հեգնանքն է, քանի որ Անկարան աջակցում է ծայրահեղականներին։
Բացի այդ, հավանաբար, դա նշանակում է, որ Անկարան մի օր նորից կշրջվի Իսրայելի դեմ: Թուրքիան միշտ պատրաստ է օգտագործել ՆԱՏՕ-ին անդամակցությունը՝ տարածաշրջանային անվտանգությունը խաթարելու և ժողովրդավարությանը սպառնալու համար։ Իսրայելը, որը ժողովրդավարական երկիր է, Ֆինլանդիայից և Շվեդիայից հետո կարող է խաչմերուկում հայտնվել»: