Ռուբեն ԳԱԼՉՅԱՆ․ ՀԱՅ-ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ ՍԱՀՄԱՆԻՆ ԱՆՑԱԿԵՏԻ ՍՏԵՂԾՄԱՆ ՆՇԱՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ
Հայ-ադրբեջանական սահմանին անցակետի ստեղծումը չի նշանակում Ադրբեջանի քաղաքացիների մուտք Հայաստան և հակառակը, քանի որ երկրների միջև վիզային ռեժիմ չկա։ Այս մասին News.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասել է հայտնի քարտեզագիր Ռուբեն Գալչյանը։
Միաժամանակ փորձագետը չի բացառել, որ առանձին քաղաքացիական մեքենաների համար կարող են տրվել մուտքի ցուցումներ։
Նշենք, որ Հայաստանի Հանրապետության Ազգային անվտանգության խորհուրդը շրջանառության մեջ է դրել պետական սահմանին անցակետերի բացման նոր նախագիծ։ Որոշումը բխում է օգոստոսի 4-ին Հայաստանի կառավարության նիստում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի կողմից տրված հանձնարարականների կատարումն ապահովելու անհրաժեշտությունից։
Նախագծում նշվում է նաև, որ հանրապետության ԱԱԾ տնօրենը որոշումն ուժի մեջ մտնելուց հետո երկշաբաթյա ժամկետում պետք է ապահովի անցակետերով մարդկանց, ապրանքների և տրանսպորտային միջոցներ տեղաշարժման հետ կապված անվտանգության ապահովումը կարգավորող իրավական ակտի ընդունումը։
Առաջարկվում է Հայաստանի պետական սահմանին անցակետեր ստեղծել հետևյալ կերպ՝ «հայ-ադրբեջանական պետական սահմանին՝ Սոթք» («Քելբաջար»), «Երասխ» («Սադարակ»), «Քարահունջ» («Էյվազլի»):
Փորձագետը հիշեցրել է, որ բոլոր նշվածներից միակ ուղղությունը, որտեղ կա անցակետ (ադրբեջանական կողմից) Քարահունջն է (Էյվազլի):
«Ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ Հայաստանի քաղաքացիները չեն կարող մուտք գործել Գորիս-Կապան ճանապարհի Ադրբեջանի կողմից վերահսկվող հատվածներ, իսկ ադրբեջանցիները կարող են անաչառ և անվերահսկելի ձևով մուտք գործել Հայաստանի Հանրապետության տարածք։ Հայկական կողմը պետք է վաղուց այնտեղ տեղադրեր իր անցակետերը և արգելեր ադրբեջանցիների մուտքը Հայաստան, ինչպես անում են Բաքվի իշխանությունները»,- ընդգծել է Գալչյանը։
Նա հիշեցրել է այն խոչընդոտները, երբ ադրբեջանցիները կանգնեցրել էին իրանական բեռնատարներին՝ Բաքվի վերահսկողության տակ անցած Գորիս-Կապան ճանապարհի հատվածներում։
Նրա խոսքով, Քարահունջի հատվածն ամենաքիչ նշանակությունն ունի Ադրբեջանի համար, և ոչ մի կապ չունի Նախիջևանի հետ։
«Եթե ադրբեջանցիներին երբևէ հնարավորություն տրվի Հայաստանի տարածքով մեկնել Նախեջևան, ապա պետք է անցակետեր տեղադրել Հայաստանի մուտքի և Հայաստանից ելքի մոտ։ Իսկ ապաշրջափակումը կարելի է անվանել ռեժիմ, որով Ադրբեջանը Նախիջևանի իր ճանապարհը կբացի հայկական մեքենաների համար դեպի Իրան։ Իսկ եթե մենք մեր ճանապարհները բացենք Ադրբեջանի համար, իսկ Ադրբեջանը չբացի այն մեզ համար։ Ի՞նչ ենք անելու այդ ժամանակ։ »,- հարցրել է Գալչյանը։
Բաքուն կարող է հասնել իր ուզածին, իսկ հետո թույլ չտալ Հայաստանի քաղաքացիներին օգտվել ճանապարհից։
«Նման սցենարից խուսափելու համար գործընթացը պետք է լինի ասիմետրիկ և միանվագ։ Այս ամենը միջանցքի հետ կապ չունի։ Բացի այդ, միջանցք տալը նշանակում է Հայաստանի տարածքը փոխանցել Ադրբեջանին։ Սահմանադրության համաձայն՝ դա կարող է տեղի ունենալ միայն հանրաքվեից հետո։ Բացի այդ, նման որոշումը կկտրի Հայաստանը Իրանից և լուրջ խնդիրներ կստեղծեր մեզ համար։ Իսկ Իրանի համար դա անընդունելի է»,- իր խոսքը եզրափակելով ասել է փորձագետը։