ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՐՑԸ ԶԱՏԵԼՈՎ ԱՊԱՇՐՋԱՓԱԿՄԱՆ ԿԱՄ ՍԱՀՄԱՆԱԶԱՏՄԱՆ ԹԵՄԱՆԵՐԻՑ՝ ՈՉ ՄԻԱՅՆ ԿՈՐՑՆՈՒՄ ԵՆՔ ԱՐՑԱԽԸ, ԱՅԼԵՎ ՎՏԱՆԳՈՒՄ ԵՆՔ ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ (ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ)
Փաշինյանն ասում է, թե Հայաստանն ու Ադրբեջանը պետք է սահմանազատվեն 1991-ի սահմաններով։ Դա նշանակում է, որ Գորիս-Կապան ավտոճանապարհին այսօր առկա ռեժիմը՝ ադրբեջանական անցակետեր, մաքսակետեր, սահմանապահ ծառայություն, ունենալու ենք նաև մեր բոլոր կարևորագույն զարկերակների վրա՝ Երևան-Գորիս ավտոճանապարհին, Արարատի մարզում՝ Տիգրանաշենում, դեպի Վրաստան ճանապարհին՝ Ոսկեպարի մոտ։ Սա մեզ սպասող արհավիրքի դեռևս փոքր մասն է։ Մեր ամբողջ հանրությունը, քաղաքական դաշտը, փորձագիտական շրջանակը քննարկում և համեմատում է արևմտյան և ռուսական միջնորդական ջանքերը, մինչդեռ դրանք երկուսն էլ մեզ համար կործանարար են։ Ռուս-թուրքական գործող ձևաչափը չի կարող ապահովել ո՛չ անվտանգություն, ո՛չ կայունություն, մենք դրանում անընդհատ համոզվում ենք։ 168TV-ի «#ՕրաԽնդիր» հաղորդման ժամանակ նման կարծիք հայտնեց քաղաքական գործիչ Դավիթ Շահնազարյանը:
«Մենք պետք է գիտակցենք, որ եթե Արցախից հրաժարվել ենք, իսկ այս իշխանությունը բացահայտորեն հրաժարվել է Արցախից, ուրեմն ցանկացած բանակցություններում պետք է զիջումների գնանք արդեն Հայաստանի հաշվին։ Արցախը մեզ համար կարևոր է ոչ միայն արցախահայությամբ կամ մշակութային հսկայական ժառանգությամբ, այլև որպես Հայաստանի անվտանգության շերտ։ ՀՀ-ն այսօր ձեռքերը լվացել է Արցախից։ Եթե այսօր բանակցում են խաղաղության պայմանագրի, ապաշրջափակման, ճանապարհների բացման, նոր ճանապարհների թեմայով, և եթե այդ ամենն առանձնացվում է Արցախի հարցից, ուրեմն Արցախի հարց մեզ համար գոյություն չունի։ Դա ամբողջապես Ալիևի և Փաշինյանի օրակարգն է։ Ցավալի է, որ ընդդիմությունը ևս առանձնացրել է ապաշրջափակման, սահմանազատման, ճանապարհների, անգամ հայ-թուրքական բանակցությունների թեմաներն Արցախի հարցից»,- ասաց քաղաքական գործիչը:
«Այս բոլոր հարցերը հետևանքն են Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության։ Եթե դրանք տարանջատում ենք, ինչպես անում են իշխանությունը և խորհրդարանական ընդդիմությունը, որքան էլ ասենք, թե Արցախը պետք է անկախ լինի, արդեն ըստ էության ընդունում ենք, որ Արցախի հարց գոյություն չունի։ Միջնորդական երկու ձևաչափն էլ՝ եվրոպականն ու ռուսականը, Արցախի ամբողջական զիջման մասին են։ Ռուսաստանն ինքն է հրաժարվել Արցախի կարգավիճակի քննարկումից։ Արտահերթ նիստերի անցկացման ձևաչափով այս տարվա մայիսին և հունիսին խորհրդարանական ընդդիմության ներկայացրած առաջարկները ևս անընդունելի են, քանի որ դրանցով նույնպես Արցախի հարցը դուրս է մնում օրակարգից։ Միայն և միայն Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցի հետ պետք է կապվեն այս բոլոր հարցերը, դրանք պետք է լուծվեն միմիայն ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում, քանի որ դրանք հետևանքներ են։ Եթե սկսում ես վերացնել հետևանքները, նշանակում է՝ հակամարտությունը լուծված է՝ ուզեք դա, թե ոչ»,- նշեց Շահնազարյանը:
Քաղաքական գործչի կարծիքով՝ որքան էլ դա անընդունելի է քաղաքական և փորձագիտական դաշտի համար, պետք է հրաժարվել առկա օրակարգերից և խաղաղության ճանապարհը փնտրել բացառապես Մինսկի խմբում. «Այդ խումբը ոչ ոք չի լուծարել, ավելին՝ Ռուսաստանն է պաշտոնապես հրաժարվել այդ ձևաչափից։ Մոսկվան մեղադրեց Արևմուտքին Մինսկի խմբի լուծարման համար, դրանից հետո արևմտյան գործընկերներն առաջարկեցին համանախագահների հավաք կազմակերպել, Ռուսաստանը մերժեց այն։
Պատմությունը սովորեցնում է, որ մեզ համար կորստաբեր են Ռուսաստանի և Թուրքիայի պատերազմները, բայց ոչ պակաս կորստաբեր է նաև, երբ այդ երկու երկրները ջերմ, գործընկերային, անգամ ռազմավարական հարաբերություններ ունեն։ Ինչպես հարյուր տարի առաջ, հիմա էլ այդ փուլն է։ Փաշինյանի և խորհրդարանական ընդդիմության ծրագիրը պատերազմի ծրագիր է, մենք դրանում արդեն համոզվել ենք։ Երբ այդ հարցերն առանձնացնում ենք Արցախի հարցից, ոչ միայն մոռանում ենք Արցախը, այլև վտանգում ենք Հայաստանը»:
«Պետք է նախևառաջ փոխել օրակարգը, ոչ թե բանակցողին։ Ադրբեջանի լկտիության և ագրեսիայի հերթական փուլի մեկնարկը սեպտեմբերի 13-ին էր, երբ Փաշինյանի իշխանությունը զիջեց Բերձորը և դրանով անցնող ճանապարհը, որը ռազմավարական կորուստ էր։ Խոսքն այստեղ միայն երեք բնակավայրերի կորստի մասին չէ։ Բերձորը զիջելուց հետո Փաշինյանը հայտարարեց, թե Լեռնային Ղարաբաղն ու Ադրբեջանը պետք է գնան ուղիղ բանակցությունների։
Ինչի՞ շուրջ պիտի խոսեն նրանք։ Ադրբեջանն Արցախին առաջարկելու է, որ էլեկտրամատակարարումն ու գազամատակարարումն արդեն իրենից ստանան, սակագների մասին կարող են խոսել, Արցախում անգամ խոսակցություններ կան, որ ադրբեջանական գազն ավելի էժան է։ Բանն այն է, որ այդ էներգետիկ հաղորդակցական միջոցները՝ գազատարը և բարձրավոլտ էլեկտրալարերը, հենց Բերձորի ճանապարհի երկայնքով էին։ Հուսալ, որ Ադրբեջանը մեզ թողնելու է նոր հոսանքագիծ կամ գազատար կառուցել, անմտություն է, երբ նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթով նախատեսված է միայն ուղևորների և բեռների տեղափոխում»,- ամփոփեց Դավիթ Շահնազարյանը: