ԱՄՆ դատարանը թույլ չի տվել Թուրքիային խուսափել 2017 թ․ Վաշինգտոնում ցուցարարներին ծեծի ենթարկելու գործով հայցերից
ԱՄՆ Գերագույն դատարանը մերժել է լսել Թուրքիայի միջնորդությունը՝ ցուցարարների կողմից դրամական վնասի փոխհատուցում պահանջող երկու հայցերը մերժելու վերաբերյալ՝ այն բանից հետո, երբ թուրքական անվտանգության ուժերը հարձակվել էին նրանց վրա 2017 թվականին Վաշինգտոնում նախագահ Թայիփ Էրդողանի այցի առիթով բողոքի ցույցի ժամանակ, հայտնում է Reuters-ը։
Դատավորները մերժել են Թուրքիայի բողոքարկումը ստորին ատյանի դատարանների որոշումների վերաբերյալ՝ մերժելով Անկարայի փաստարկն այն մասին, որ նա անձեռնմխելի է Միացյալ Նահանգներում նման հայցերից՝ համաձայն Օտարերկրյա ինքնիշխանների անձեռնմխելիության մասին դաշնային օրենքի:
Խոսքը 2017 թվականի մայիսի 6-ին Վաշինգտոնում Թուրքիայի դեսպանի նստավայրի մոտ տեղի ունեցած ցույցի ժամանակ (մասնակիցների թվում հայեր, քրդեր և հույներ էին-խմբ.) տեղի ունեցած հարձակման մասին է։ Էրդողանը ժամանել էր ԱՄՆ մայրաքաղաք, որ հանդիպի այն ժամանակվա նախագահ Դոնալդ Թրամփի հետ։ Միջադեպը լարել է Թուրքիայի և ԱՄՆ-ի հարաբերությունները։
2018-ին երկու հայց է ներկայացվել՝ մեկը՝ 15 հայցվորների, մյուսը՝ 5 հայցվորների կողմից, որոնք պահանջում են պատասխանատվության ենթարկել Թուրքիայի կառավարությանը և դրամական փոխհատուցում վճարել վնասվածքների, այդ թվում՝ ուղեղի ցնցման, ցնցումների և ատամների կորստի համար: Ըստ դատական փաստաթղթերի՝ հայցվորները տասնյակ միլիոնավոր դոլարներ են պահանջում։
Օտարերկրյա ինքնիշխան անձեռնմխելիության մասին օրենքը սահմանափակում է ամերիկյան դատարանների իրավասությունը օտարերկրյա կառավարությունների դեմ հայցերի նկատմամբ:
Թուրքիան ծեծկռտուքի համար մեղադրել է ՔԱԿ-ի հետ կապված ցուցարարներին։ Վաշինգտոնի ոստիկանապետը կատարվածն անվանել է «դաժան հարձակում» խաղաղ ցուցարարների վրա։
Հարձակման համար Վաշինգտոնում մեղադրանք է առաջադրվել Թուրքիայի անվտանգության մի քանի գործակալների և հարձակմանը ներգրավված այլ անձանց: Երկու մեղադրյալները, որոնք Էրդողանի անվտանգության ծառայության անդամներ չեն, իրենց մեղավոր են ճանաչել։ 2018 թվականին դատախազները հանել են 11 գործակալների մեղադրանքները։
Նախագահ Ջո Բայդենի վարչակազմը Գերագույն դատարանին կոչ է արել չդիտարկել դատական հայցերից խուսափելու Թուրքիայի կոչը՝ ասելով, որ երբ օտարերկրյա անվտանգության ծառայությունները ուժ են կիրառում այնպիսի ձևերով, որոնք կապ չունեն պաշտոնյաներին մարմնական վնասվածքներից պաշտպանելու հետ, նրանք գործում են իրենց իրավական պաշտպանությունից դուրս:
Ստորին ատյանի դատարանները վճիռ են կայացրել ընդդեմ Թուրքիայի։ Կոլումբիայի շրջանի ԱՄՆ վերաքննիչ դատարանը 2021 թվականին որոշում է կայացրել, որ թեև Թուրքիայի անվտանգության ծառայության աշխատակիցներն իրավունք ունեն պաշտպանել Էրդողանին, միջադեպի հետ կապված նրանց գործողությունները չեն մտնում այդ բացառության մեջ:
Թուրքիան պնդում էր, որ որոշումը չեղարկելու Գերագույն դատարանի անկարողությունը սպառնում է խաթարել ԱՄՆ արտաքին հարաբերությունները և «հանգեցնում է ԱՄՆ անվտանգության ծառայության գործակալների անձեռնմխելիության փոխադարձ թուլացմանը, որոնք պաշտպանում են ԱՄՆ նախագահներին, դիվանագետներին և առաքելություններն արտասահմանում»:
News.am