Սիրանուշ ՍԱՀԱԿՅԱՆ․ ԱԴՐԲԵՋԱՆԸ ԴԱՏԱԿԱՆ ԱԿՏԵՐԸ ԿԱՏԱՐԵԼՈՒ Է ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՃՆՇՄԱՆ ՆԵՐՔՈ
Հաագայի դատարանի` Ադրբեջանին ուղղված պահանջները միջազգային ճնշման ներքո կյանքի են կոչվելու։ «Արցախի Հանրապետության միջազգային ճանաչման հրամայականը» գիտագործնական համաժողովից հետո ճեպազրույցի ժամանակ այս տեսակետը հայտնեց Միջազգային և համեմատական իրավունքի կենտրոնի նախագահ Սիրանուշ Սահակյանը։
«Ադրբեջանը վարկանիշային անկում է ունենալու, քանի որ ոչ թե ոտնձգում է Ադրբեջան–Հայաստան կամ Ադրբեջան–Արցախ փոխհարաբերությունների, այլ միջազգային կառույցների և նրանց հեղինակավոր դատական ատյանների դեմ։ Կարծում եմ` միջազգային հանրությունն անպատիժ չի թողնի այս ոտնձգությունը»,–ասաց Սահակյանը։
Իսկ նման վարքը միջազգային կառույցների կողմից հանդուրժելը, նրա կարծիքով, բացասական նախադեպ կարող է լինել, և Ադրբեջանի նման հավակնություն ունեցող ոչ քաղաքակիրթ այլ պետությունները կարող են հետևել այս օրինակին։ Հետևաբար միջազգային կառույցները և նաև ՄԱԿ–ի դատարանը կունենան «բանալի», որպեսզի արգելափակեն պետությունների այդպիսի վայրի գործելակերպը։
Սահակյանը պարզաբանեց, որ որոշման ուժի մեջ մտնելու պահից Ադրբեջանը պարտավոր է բոլոր ջանքերը գործադրել Լաչինի միջանցքով տեղաշարժն ապահովելու համար և իր պարտավորությունների կատարման ընթացքի մասին պետք է պարբերաբար տեղեկություններ տրամադրի դատարանին։
«Եթե դատարանն այդ քայլերը ոչ բավարար գնահատի կամ տեսնի կատարելուց հրաժարվելու միտում, ապա դրա մասին որպես կանոն տեղեկացվում են ՄԱԿ–ի հիմնական մարմինները, ինչպես նաև համապատասխան մանդատ ունեցող այլ կառույցները, և այնտեղ քննարկումների միջոցով պետք է բանեցվի քաղաքական ճնշում»,– նշեց իրավապաշտպանը։
Ինչ վերաբերում է դատական ակտի վերաբերյալ Ադրբեջանի ժխտողական հայտարարություններին, Սահակյանի կարծիքով` դա փաստում է, որ նրանք անհանգստացած են ակտի գոյությամբ և, անկախ դատարանի հեղինակությունից, ակտի հիմնավորվածությունից, Ադրբեջանը մշտապես հերքում է դատական ակտերը։
Անդրադառնալով Արցախում հանրային ծառայությունների խափանումների վերաբերյալ Հայաստանի պահանջի մերժմանը, իրավապաշտպանն ընդգծեց, որ այստեղ իրավական նրբության հարցեր կային, մասնավորապես, նրա կարծիքով, այս վարույթի շրջանակներում պետք է փոխվեր ապացուցման բեռը։
«Քանի որ վկայակոչվող ապացույցները գտնվում են Ադրբեջանի բացառիկ իրավազորության ներքո, դրանք հավաքագրելու և դրանց հասանելիությունն ունենալու հնարավորություն ուներ միայն ադրբեջանական կողմը։ Ուստի ադրբեջանական կողմը պետք է ապացուցեր, որ, օրինակ, գազի խափանումը, արդյունք չէ Ադրբեջանի գործողությունների։ Եթե հրաժարվեր ապացույցներ տրամադրելուց, դատարանը կարող էր հակադիր եզրահանգումների գալ և հայկական կողմի պահանջները համարել ապացուցված»,–ընդգծեց նա` հավելելով, որ խափանման նոր դեպքեր ու ավելի ուժեղ ապացուցողական բազա ունենալու դեպքում ՀՀ–ն կարող է այդ խնդիրները կրկին բարձրացնել։