Սերգեյ ՄԱՐԿԵԴՈՆՈՎ․ ԻՆՉՈ՞Ւ ԲԱՔՈՒՆ ՉՀԱՄԱՁԱՅՆԵՑ ՎԱՇԻՆԳՏՈՆԻ ՀԱՆԴԻՊՄԱՆԸ
Հայ-ադրբեջանական հաշտության պայմանագրի քննարկումը մինչև օրացուցային տարվա վերջ դառնում է կովկասյան օրակարգի կենտրոնական թեմաներից մեկը։ Եվ եթե մինչ նոյեմբերի 22-ը հայկական կողմն ավելի հաճախ էր հիշեցնում փաստաթուղթը ստորագրելու իր պատրաստակամության մասին, ապա այժմ նաև պաշտոնական Բաքուն՝ նախագահ Իլհամ Ալիևի բերանով հայտարարեց, որ խաղաղության համար լուրջ խոչընդոտներ չի տեսնում։ Այս մասին սոցցանցերում գրել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
«Ադրբեջանի մայրաքաղաքում ընդունելով Լեո Դոքերթիին` Ալիևը հաստատել է իր երկրի հանձնառությունը հարաբերությունների կարգավորմանը և Երևանի հետ երկխոսությանը: Դոքերթին Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորության արտաքին, համագործակցության և զարգացման գրասենյակի խորհրդարանական հարաբերությունների գծով պետքարտուղարի տեղակալն է (սա բրիտանական ԱԳՆ պաշտոնական անվանումն է), ինչպես նաև Եվրոպայի և Հյուսիսային Ամերիկայի հարցերով պետքարտուղարի տեղակալը: Լոնդոնի բարձրաստիճան ներկայացուցիչը չի խնայել ադրբեջանցի գործընկերներին ուղղված հաճոյախոսությունները։
Նրա խոսքով՝ «առանց Ադրբեջանի Եվրոպայում խաղաղություն և անվտանգություն չէր լինի»։ Դոքերթին նոյեմբերի 20-ից տարածաշրջանային այցով Կովկասում է։ Երևանում նա հանդիպել է Հայաստանի Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանի հետ։ Բաքվից հետո բրիտանացի այցելուն մեկնել է Թբիլիսի։ Մինչդեռ Ադրբեջանի և Հայաստանի ներկայացուցիչները նախնական պայմանավորվածություն են ձեռք բերել, որ նոյեմբերի վերջին օրը երկու երկրների պետական սահմանի վրա կանցկացվի սահմանազատման և սահմանազատման հարցով հանդիպում։
Ակնհայտ է, որ առանց այդ հարցի լուծման ցանկացած խաղաղ պայմանագիր կստացվի ոչ այլ ինչ, քան ֆորմալ փաստաթուղթ։ Նշաններ կան, որ այս ուղու վրա շարժը կվերսկսվի: Բայց ինչո՞ւ այդ դեպքում Բաքուն չհամաձայնեց Վաշինգտոնի հանդիպմանը, ինչպես որ նախկինում նրա ներկայացուցիչները չէին մասնակցում Գրանադայի և Բրյուսելի հանդիպումներին։ Ի՞նչն է խանգարել ադրբեջանական կողմին արտահայտել այն խոսքերը, որոնք հնչել են Ալիևի և Դոքերթիի բանակցությունների ժամանակ։ Կարծում եմ՝ պատասխանն այնքան էլ բարդ չէ։ Ադրբեջանը ձգտում է երկկողմանի պայմանավորվածություններ ձեռք բերել Հայաստանի հետ՝ առանց երրորդ կողմերի։
Այնպես չէ, որ այդ «երրորդ կողմերը» բոլորովին ավելորդ են, բայց Բաքուն կցանկանար նվազագույնի հասցնել իրավիճակի վրա դրանց իրական ազդեցության աստիճանը։ Եվ, ընդհակառակը, հասկացողություն կա, որ հայկական կողմը կառչելու է «երրորդից»՝ մինչև վերջին հասանելի հնարավորությունը։ Ադրբեջանը կցանկանար իր հաջողությունների անվերապահ ճանաչումը, ինչպես նաև նոր տարածաշրջանային ստատուս քվոյի ձևավորումը, որտեղ հիմնական շահառուներից մեկը կլինի Բաքուն»,- գրել է նա։