Սերգեյ ՄԱՐԿԵԴՈՆՈՎ․ ՓԱՇԻՆՅԱՆԻ ԱՅՑԸ ՈՐՈՇԱԿԻ ԱՌՈՒՄՈՎ ՆԵՐՎՐԱՑԱԿԱՆ ՀԱՐԹՈՒԹՅՈՒՆ ՈՒՆԵՐ
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նախորդ շաբաթվա վերջին աշխատանքային այցով եղել է Վրաստանում։ Ու թեև ՀՀ կառավարության ղեկավարի այցը ձևաչափով բլից-ուղևորություն էր հիշեցնում, և դրա պատճառը միջկառավարական հանձնաժողովի նիստն էր (որը սովորական իրադարձություն է թվում), սակայն այս իրադարձության նշանակությունը չպետք է թերագնահատել։ Ի վերջո, դրանք գնահատվում են արդյունքներով: Փորձենք ամփոփել դրանք։ Այս մասին սոցցանցերում գրել է ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովը։
««Պայմանավորվեցինք հանձնարարականներ տալ համապատասխան կառույցներին։ Մասնավորապես, նրանք պետք է քայլեր ձեռնարկեն միջպետական սահմանի սահմանազատման գործընթացն ավարտին հասցնելու համար»,- ասել է Նիկոլ Փաշինյանը վրացի գործընկեր Իրակլի Ղարիբաշվիլիի հետ կայացած ճեպազրույցում և միջկառավարական հանձնաժողովի աշխատանքների արդյունքներով։ Հարավային Կովկասում պառակտումների խնդիրը ցավոտ խնդիր է։ Բաքվի և Թբիլիսիի հարաբերություններում այն ամբողջությամբ չի լուծվել։ Վրաստանի ցամաքային պետական սահմանի ընդհանուր երկարությունը 1839 կմ է, որից 224 կմ-ը՝ Հայաստանում։
Փաշինյանն այսօր ակտիվորեն քարոզում է իր «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը։ Նա, փաստացի, անձնավորում է արտաքին քաղաքականության դիվերսիֆիկացման ուղղությունը։ Ըստ Փաշինյանի տրամաբանության՝ Թբիլիսիի հետ հարաբերություններում որոշակի առաջընթացը պետք է ընդգծի ադրբեջանական ուղու բարելավման անհրաժեշտությունը, ինչպես նաև գրավի արևմտյան գործընկերների ուշադրությունն այս ոլորտում։ Փաստ չէ, որ ամեն ինչ կդասավորվի այնպես, ինչպես նախատեսված է. Բայց մեր խնդիրն է հասկանալ Հայաստանի վարչապետի տրամաբանությունը և բացատրել այն, այլ ոչ թե նրան քաղաքական պիտակներ տալ։
Հայաստանի ներսում Փաշինյանի վոյաժը միանշանակ է ընկալվում, թեև նրա գնահատականները, որպես կանոն, սահմանափակվում են փորձագիտական մեկնաբանություններով (հրապարակային և մեծ մասամբ՝ կուլիսներում)։ Իշխանությունների քննադատները կարծում են, որ հանրապետության նախարարների կաբինետի ղեկավարը Վրաստանի հետ խաղից հանել է այնպիսի կարևոր հաղթաթուղթ՝ ինչպես սահմանները, մինչև միջեկեղեցական հարաբերությունների (Հայ Առաքելական Եկեղեցու և Վրաց Ուղղափառ Եկեղեցու) հարցը լիովին չլուծվի։ Միևնույն ժամանակ, Փաշինյանի կողմնակիցները խոսում են Թբիլիսիի և Երևանի միջև ռազմավարական գործընկերության հաստատման կարևորության մասին, ինչը կարևոր է արտաքին աշխարհ Հայաստանի մուտքի համար վրացական «պատուհանի» հատուկ դերի համատեքստում։ Միևնույն ժամանակ, ստորագրվել է նախորդ տարվա ամռանը հայտարարված համապատասխան փաստաթուղթը։
Սակայն Փաշինյանի այցը որոշակի առումով նաև ներվրացական հարթություն ուներ, ինչը հատկապես կարևոր է Վրաստանի Ազգային խորհրդարանի առաջիկա ընտրությունների համատեքստում։ Նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին (պաշտոնապես պետության առաջին դեմքը) տեղեկացված չի եղել Հայաստանի կաբինետի ղեկավարի այցի մասին։ Սակայն սա կարծես արդեն դարձել է (ոչ)բարի ավանդույթ։ Նախագահի ընդդիմությունն ու նրա հատուկ պատկերացումները երկրի ճիշտ արտաքին քաղաքականության մասին վաղուց հայտնի են։ Իսկ Վրաստանի իշխող կուսակցությունը փորձում է ներկա օրակարգից բացառել Զուրաբիշվիլիի գործոնը»,- նշում է փորձագետը։