Հայկ ԱԼՈՒՄՅԱՆ․ ՌՈԲԵՐՏ ՔՈՉԱՐՅԱՆԻ ԴԱՏԱԿԱՆ ԳՈՐԾԸ ՀՆԱՐԱՎՈՐ Է ՎԵՐՍԿՍՎԻ
ՀՀ 2–րդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանին և մյուսների դատական գործը հնարավոր է վերսկսվի։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց Ռոբերտ Քոչարյանի փաստաբանական խմբի անդամ Հայկ Ալումյանը՝ անդրադառնալով ՀՀ վճռաբեկ դատարանի դիմումին։
ՀՀ վճռաբեկ դատարանը տարեսկզբին դիմել է ՀՀ Սահմանադրական դատարան` 1998 թ. ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 309.1-ին հոդվածի 3-րդ մասի, 35-րդ հոդվածի 1-ի, 4 և 5-րդ մասերի, ինչպես նաև 366-րդ հոդվածի 2-րդ մասի՝ Սահմանադրությանը համապատասխանության հարցը որոշելու վերաբերյալ, ու ըստ այդմ՝ վերաորակավորելու Ռոբերտ Քոչարյանին և մյուսներին ներկայացված մեղադրանքը։
Հուլիսի 22–ի նիստում Սահմանադրական դատարանը որոշեց, որ մեղադրանքը վերաորակելու համար ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի (1998 թ.) 309.1-ին հոդվածի 3-րդ մասը համապատասխանում է Սահմանադրությանը։
Նշենք, որ 309.1-ին հոդվածի 3-րդ մասով որոշվում են առաջադրված մեղադրանքը լրացնելու կամ փոփոխելու սահմանները, և մեղադրողը կարող է մինչև դատարանի խորհրդակցական սենյակ հեռանալը փոխել մեղադրանքը, այդ թվում նաև` խստացման առումով, եթե դատական քննության ընթացքում հետազոտված ապացույցները անհերքելիորեն վկայում են, որ ամբաստանյալը կատարել է այլ հանցանք, քան այն, որը նրան մեղսագրվում է։
Մյուս հոդվածներով ՍԴ–ն վարույթը կարճել է։
Նշենք, որ ՍԴ դատավոր Սեդա Սաֆարյանին արգելվել է մասնակցել այս գործի քննությանը, քանի որ նա մասնակցել է նշված գործի քննությանն այլ դատարանում: ՍԴ դատավոր Հրայր Թովմասյանին ևս արգելվել է մասնակցել գործի քննությանը, քանի որ նա էլ, ըստ ՍԴ որոշման` կանխակալ վերաբերմունք ունի որպես կողմ հանդես եկող անձի, նրա ներկայացուցչի, դատավարության այլ մասնակիցների նկատմամբ: Գործի դատաքննությունն անցկացվել է գրավոր ընթացակարգով և որպես պատասխանող կողմ է ներգրավվել վիճարկվող օրենսգիրքն ընդունած մարմինը` ՀՀ Ազգային ժողովը:
Հայկ Ալումյանի խոսքով` ամեն ինչ ավելի հստակ կլինի, երբ Վճռաբեկ դատարանը ՍԴ այս որոշման հիման վրա որոշում կայացնի։
«Համապատասխան հոդվածը` ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300.1 հոդվածը, հակասահմանադրական ճանաչվեց, և դատախազությունը ցանկանում էր այդ նույն գործողությունները վերաորակավորել, հավանաբար, որպես պաշտոնեական դիրքի չարաշահում կամ պաշտոնեական անփութություն, սակայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգիրքը թույլ չէր տալիս այս փուլում վերաորակավորել։ Հիմա ՍԴ–ն նման որոշում կայացրեց և, ըստ էության, հնարավորություն ստեղծեց, որպեսզի հակասահմանադրական հոդվածով առաջադրված մեղադրանքը վերաորակվի մեկ այլ հոդվածով, որը հակասահմանադրական չէ»,– պարզաբանեց Ալումյանը։
Փաստաբանի խոսքով` եթե Մարտի 1–ի գործն իշխանությունները ցանկանում են վերակենդանացնել այս եղանակով, այսինքն` տանել դեպի վերաորակման և արդեն քննեն ՀՀ քրեական օրենսգրքի այլ հոդվածի ենթատեքստում, ապա Մարտի 1–ի մանրամասները գնալով ավելի ու ավելի հասարակության համար տեսանելի կդառնան։
«Մարտի 1–ի գործն այն գործն էր, որն ի սկզբանե մեղավորից սլաքն ուղղված էր անմեղին։ Գործի ընթացքում բոլորի համար էլ հասկանալի դարձավ, թե Մարտի 1–ին իրականում ովքեր էին հրահրում, ինչ իրավիճակ էին ուզում ստեղծել, ինչ հետևանքներ կարող էին ունենալ նրանց գործողությունները, եթե չկանխվեին և ովքեր են մեղավոր զոհերի համար։ Բազմաթիվ միֆերից է բաղկացած Մարտի 1–ի գործը, որոնք անարգել ստեղծվել են 10 տարվա ընթացքում։ Արդյունքում հասարակության մեջ բացարձակ սխալ պատկեր է ստեղծվել այդ մասին»,– նշեց նա։
Այն, որ ՍԴ այս որոշման մասին հանրությանը հայտնի դարձավ պաշտոնական ԶԼՄ–ների միջոցով, Ալումյանի համար առնվազն կասկածելի է։ Ի դեպ, ՍԴ որոշումը կհրապարակի եռօրյա ժամկետում։
Հիշեցնենք` ՀՀ Սահմանադրական դատարանը 2021 թ. մարտի 26-ին անվավեր և հակասահմանադրական ճանաչեց ՀՀ քրեական օրենսգրքի 300.1 հոդվածը։ Սահմանադրական դատարանը սահմանեց, որ 300․1 հոդվածը հակասում է Սահմանադրության 78 և 79-րդ հոդվածներին։ ՍԴ որոշումը վերջնական է և ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից։
Նույն թվականի ապրիլի 6-ին Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանը բավարարեց Մարտի 1-ի գործով պաշտպանական կողմի միջնորդությունը` ՍԴ–ի որոշմամբ հակասահմանադրական ճանաչված 300․1 հոդվածով քրեական հետապնդումը ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի, ՀՀ նախկին փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանի, ՀՀ պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանի ու ԳՇ նախկին պետ, ՀԱՊԿ նախկին գլխավոր քարտուղար Յուրի Խաչատուրովի նկատմամբ դադարեցնելու մասին։
Սեյրան Օհանյանն ու Յուրի Խաչատուրովն ընդհանրապես ազատվեցին քրեական հետապնդումից, քանի որ նրանք մեղադրվում էին միայն Քրեական օրենսգրքի 300․1 հոդվածով։ Դատարանը որոշեց նրանց նկատմամբ ընտրված խափանման միջոցները վերացնել, գույքի վրա դրված կալանքը հանել։
Մարտի 1- գործով ամբաստանյալներ Ռոբերտ Քոչարյանի ու Արմեն Գևորգյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվեց միայն վերոհիշյալ հոդվածով։
