Փորձագետ․ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ՀԵՏԱՄՆԱՑ ԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐՈՒԹՅԱՆ ՀԵՏՆԱՊԱՏԿԵՐՈՒՄ ԼՈՒՐՋ ՉԵՆ (ՏԵՍԱՆՅՈՒԹ)
Անկախության շարժման մեկնարկի մասին Հայաստանի վարչապետի հայտարարությունները նույնքան լուրջ չեն, որքան զարգացած չէ արդյունաբերությունը։ Դրա մասին News.am-ի թղթակցի հետ զրույցում հայտարարել է Հայաստանի աուդիտորների պալատի նախագահ Նաիրի Սարգսյանը։
Նրա կարծիքով, անկախությունը սկսվում է տնտեսական բաղադրիչից։ Նա նշել է, որ Հայաստանում գործարարները հակված չեն արդյունաբերության ոլորտում ներդրումներ կատարելու, քանի որ միջոցների մարման ժամկետն ավելի երկար է, քան բիզնեսի մյուս տեսակներում։ «Այս ուղղությամբ ներդրումների աճը սովորաբար նկատվում է, երբ բարենպաստ միջավայր է ստեղծվում։ Մասնավորապես, վարկավորման ցածր տոկոսադրույքները ներդրողներին արդյունաբերության ոլորտ են մղում»,- հավելել էՍարգսյանը։
Փորձագետը նշել է, որ անկախ Հայաստանի պատմության մեջ երբեք բարենպաստ միջավայր չի ստեղծվել, ինչի մասին են վկայում թե՛ առևտրի, թե՛ արդյունաբերության համար հարկերի նույն դրույքաչափերը. երկու ոլորտների համար էլ շահութահարկի դրույքաչափը 18 տոկոս է, իսկ եկամտահարկի դրույքաչափը՝ 20 %: «Հարկ վճարելիս հարկ վճարողը պետք է տեսնի արդյունքը, բայց եթե չի տեսնում սահմանի անվտանգությունը, երկրում պարզորոշության մթնոլորտ չի տեսնում, մտածում է, որ վճարած հարկերի դիմաց համապատասխան ծառայություններ չի ստանում։ Ուստի անհրաժեշտ է հարկային խթան ստեղծել արդյունաբերության զարգացման համար՝ նույնիսկ առևտրի հաշվին։ Առևտրային բանկերում և՛ առևտրի, և՛ արդյունաբերության համար բիզնես վարկերի չափը սահմանվել է 12%: Միաժամանակ արդյունաբերության ոլորտի համար վարկ ստանալու ընթացակարգն ավելի բարդ է»,- ընդգծել է փորձագետը։
Նա պետությանը կոչ արեց սուբսիդավորել տոկոսները՝ կրկնելով, որ առանց արդյունաբերության պետություն չկա։ Իսկ Հայաստանը տնտեսական աճ կարողացավ ապահովել՝ ռուս-ուկրաինական պատերազմի ֆոնին առևտրի ոլորտում Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև ստանձնած կամրջի դերի շնորհիվ։
«Շինարարության ոլորտում աճի 82%-ը բաժին է ընկնում կառավարության իրականացրած ծրագրերին։ Ստացվում է, որ Տավուշի մարզում արդեն կառուցված ճանապարհների հետ միասին տարածքներ ենք հանձնում, մեզ համար նոր ճանապարհ ենք կառուցում, հետո ասում, որ շինարարությունն առաջ է գնում։ Միաժամանակ կազմակերպությունների հաշվին շինարարությունը նվազել է 18%-ով։ Սրան զուգահեռ Հայաստանից կապիտալի արտահոսք է նկատվում բնակելի ներդրումների մասով, քանի որ քաղաքացիները վստահություն չունեն երկրի նկատմամբ և իրենց ապահովագրում են արտասահմանում անշարժ գույք ձեռք բերելով»,- պարզաբանել է Նաիրի Սարգսյանը։
Փորձագետը նշեց, որ տրանսպորտի ոլորտում գրանցվել է 18 տոկոսի անկում, իսկ կապը՝ 12 տոկոսի։ «Երկրի հողային ռեսուրսների միայն 30%-ն է օգտագործվում և ջրային պաշարների 20%-ը։ Տնտեսության մեջ օգտագործվում է մարդկային կապիտալի միայն 50%-ը։ 200 հազար մարդ համարվում է գործազուրկ։ Այս ցուցանիշը նույնպես աճել է 15%-ով։ Ի՞նչ կլինի, երբ Ուկրաինայում պատերազմն ավարտվի, մանավանդ, եթե մենք հիմքեր չստեղծենք։