CURRENT BIOLOGY․ ՄԱՐԴՈՒ ՈՒՂԵՂԸ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒՄ Է ԱՄԵՆՕՐՅԱ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԸՍՏ ԳԼՈՒԽՆԵՐԻ
Կոլումբիայի համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ օրվա ընթացքում մարդու գործունեության զգալի փոփոխությունը ուղեղի գործունեության մեծ տեղաշարժ է առաջացնում։ Յուրաքանչյուր իրադարձություն գրանցվում է ուղեղում որպես առանձին «գլուխ»: Հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Current Biology ամսագրում։
Փորձի ընթացքում գիտնականները կամավորներին խնդրել են լսել 16 աուդիո ձայնագրությունների հավաքածու, որոնցից յուրաքանչյուրը տևել է մոտ երեքից չորս րոպե: Պատմության յուրաքանչյուր հատված տեղի է ունեցել տարբեր վայրում (ռեստորան, օդանավակայան, մթերային խանութ և դասախոսական սրահ) և կապված է չորս սոցիալական իրավիճակներից մեկի հետ (բաժանում, ամուսնության առաջարկ, բիզնես գործարք և հաճելի հանդիպում): Մասնակիցների ուղեղի ակտիվությունը վերահսկվել է МРТ-ի միջոցով՝ լսելով մինի պատմությունները:
Հետազոտողները պարզել են, որ ուղեղը փորձառությունները առանձին իրադարձությունների դասակարգելու ձևը կախված է անհատի հատուկ փորձառություններից և հետաքրքրություններից: Երբ սուբյեկտները ռեստորանում լսել են ամուսնության առաջարկի մասին պատմություն, նրանց ուղեղի նախաճակատային կեղևը շարադրանքը կառուցում էր այն բաժանելով իրադարձությունների՝ կապված հենց առաջարկության ակնկալիքի հետ: Միևնույն ժամանակ հիշողության մեջ հայտնվել են անձնական փորձից եկող իրադարձություններ։
Գիտնականները որոշել են լրացուցիչ փորձ անցկացնել՝ փորձելով ստիպել նախաճակատային ծառի կեղևը այլ կերպ աշխատել։ Նրանք կամավորներին խնդրել են կենտրոնանալ ոչ թե իրենց զգացմունքների, այլ կոնկրետ իրադարձությունների վրա, ինչպիսիք են ռեստորան ժամանելը, ուտելիք պատվիրելը, ուտելը և սպասելը:
Արդյունքները ցույց են տվել, որ ուղեղը պարզապես պասիվ չի արձագանքում փոփոխվող զգայական ազդանշաններին: Perfrontal cortex-ը պատմությունները բաժանում է առանձին հատվածների՝ կախված նրանից, թե ինչի վրա պետք է լարել ուշադրությունը: Օդանավակայանում բաժանման մասին պատմություն լսելիս մարդիկ հստակ տարբերում էին անձնագրային հսկողություն անցնելը, դարպասին պատրաստվելը և վերցնելը:
Գիտնականների կարծիքով՝ նրանց հայտնագործությունը թույլ կտա մեզ ավելի լավ հասկանալ մարդու ուղեղում տեղի ունեցող ճանաչողական գործընթացները։