«ԻՐԱԿԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ» «ԻՆՔՆԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ»

Ալիևը հերթական սպառնալիքները ժայթքեց Հայաստանի հասցեին և հիշեցրեց իր նկրտումների մասին։ Ոչ մի արտառոց կամ անսպասելի բան, ամեն ինչ կանխատեսելի էր:

Ըստ Ալիևի՝ Հայաստանը «ֆաշիստական պետություն» է, ուստի կա՛մ Փաշինյանը պետք է ոչնչացնի «ֆաշիզմը», կա՛մ, եթե Փաշինյանը հապաղի, դա կանի Ադրբեջանը։ Ըստ Ալիևի՝ «Զանգեզուրի միջանցքը» բացվելու է, ուզենա դա Հայաստանը, թե չուզենա, որովհետև Հայաստանը չպետք է «աշխարհագրական խոչընդոտ» լինի Թուրքիայի և Ադրբեջանի միջև։

Ըստ Ալիևի՝ Հայաստանը չպետք է զինվի, գործող պայմանագրերը պետք է չեղարկվեն, ստացած սպառազինությունը վերադարձվի այն երկրներ, որտեղից մատակարարվել է։ Ըստ Ալիևի՝ կա՛մ Հայաստանը համաձայնում է խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ իր ներկայացրած պայմաններին, կա՛մ ոչինչ չի ստորագրվի։ Այդ թվում՝ Երևանը պետք է համաձայնի դուրս բերել եվրոպացի դիտորդներին, քանի որ Ալիևի «ձեռքերը քոր են գալիս»՝ տեսնելու, թե ինչ արագությամբ այդ դիտորդները կփախչեն, եթե Ալիևը զայրանա։

Ըստ Ալիևի՝ պետք է անցնել սահմանազատման հաջորդ փուլին, ուստի Բաքուն առաջարկել է Երևանին այդ փուլին անցնել արդեն այս ամիս…

Ալիևի ասած ամենը սպասելի էր, ինչի մասին խոսվել է բազմիցս։ Սպասելի էր, քանի որ Արցախը հանձնելով՝ Հայաստանը կորցրեց իր անվտանգության հիմքը։ Իր անվտանգության հիմնարար հիմքը, որի բացակայությունը ոչնչով չես լրացնի: Դրա համար էլ Ալիևը, հեքիաթների հրաշունչ վիշապի պես, պարբերաբար գալու է նոր զիջումների, նոր զոհերի հետևից։ Եվ իր երեկվա հայտարարություններով էլ Ալիևն ասում է Փաշինյանին, որ ժամանակը եկել է. նոր զոհաբերություններ են պետք։

Պետք է հասկանալ, որ Ալիևի այդպիսի պահվածքի համար Փաշինյանը ստեղծել է բոլոր պայմանները։ Հանձնել է Արցախը, թեև ոչ ոք նրան նման մանդատ չէր տվել։ Ալիևին տարածքներ է հանձնել Հայաստանի հյուսիսում, թեև ոչ ոք նրան նման մանդատ չէր տվել։ Ընդ որում, ինչպես Ալիևն է ասում, տարածքների այդ հանձնումը ոչ թե երկխոսության, այլ մենախոսության արդյունք էր։ Այսինքն Բաքուն պահանջներ է ներկայացրել, իսկ Երևանը՝ կատարել։

Խոսքն այն մասին չէ, թե Ալիևն անմիջապես կգա պատերազմելու։ Պաշտոնապես Հայաստանը դեռևս ՀԱՊԿ-ի և Ռուսաստանի հովանու ներքո է։ Եվ երկրորդ, ինչն ավելի կարևոր է. ինչո՞ւ պիտի Ալիևը պատերազմի, եթե իր պահանջած ամենը կարող է ստանալ առանց պատերազմի։ Դա նույնքան անհեթեթ է, որքան ինքդ քո դեմ պատերազմելը։

Փաշինյանը հերթական անգամ կհայտարարի իր «խաղաղության օրակարգի» և «խաղաղության խաչմերուկի» մասին, բայց Ալիևի պահանջը կկատարի և հերթական զոհը կմատուցի։ Կարծում ենք, դա կլինի Տիգրանակերտը՝ «սահմանազատման» գործընթացի շրջանակներում։

Դե, իսկ եթե Հայաստանի ներսում դիմադրությունն ուժեղ լինի, ապա Փաշինյանը կգնա արտահերթ ընտրությունների, որի ընթացքում կշանտաժի ընտրողներին Ալիևի պահանջներով։ Իբր, կա՛մ ինչ-որ բան զիջում ենք՝ համաձայն «խաղաղության օրակարգի», կա՛մ նորից պատերազմ է լինում։ Կա՛մ ինքը կրկին վարչապետ կդառնա՝ «իրական Հայաստանի» հայեցակարգի շրջանակներում Ադրբեջանին աստիճանաբար զիջումներ անելու, ինչպես նաև «ինքնիշխանության» ու «անվտանգության» բարձրացման իր մարտավարությամբ, կա՛մ նորից պատերազմ է սկսվում։

Այնպես չէ, թե նման սցենարը ձեռնտու չէ Փաշինյանին, քանզի վարկանիշի անկման պայմաններում ընտրողին առաջարկվող հենց այդպիսի այլընտրանքն է նրան հնարավորություն տալիս կրկին հաղթելու։ Թեկուզև ոչ այնպիսի առավելությամբ, ինչպիսին 2021-ի ընտրություններում էր, բայց այնուամենայնիվ հաղթելու։ Փաշինյանի այդ հույսերի մասին է վկայում նաև կոմպրոմատների այն ալիքը, որ Նոր տարվա սկսվելուց ի վեր այդքան ակտիվորեն փոխանակում են ընդդիմադիրները, ցեխ շպրտելով միմյանց վրա՝ ի ուրախություն Փաշինյանի և նրա պիարիստների թիմի, որոնց ականջներն են ցցված այդ գործընթացների հետևից։

Ընտրողին ցույց կտան այսպիսի պատկեր. ո՞վ է ավելի նախընտրելի, ներքին գզվռտոցով տարված ընդդիմությունը, թե՞ ձվածեղ պատրաստող խաղաղ Փաշինյանը, թեկուզև ժամանակ առ ժամանակ Ալիևին ինչ-որ «մանրուքներ» զիջող։ Բացառապես հանուն հանրապետության «ինքնիշխանության ու անվտանգության» աճի։ Առաջարկվող այսպիսի այլընտրանքի պարագայում միջին վիճակագրական ընտրողը միանգամայն կարող է նախընտրել երկրորդ տարբերակը։ Որպեսզի խաղաղ դիմավորի ևս մեկ Ամանոր…

Եվ եթե Փաշինյանը կրկին վերընտրվի, կգա Ալիևի ավելի գլոբալ պահանջների բավարարման ժամանակը. «միջանցքի», բանակի զինաթափման, «ֆաշիստների» պատժման և «ադրբեջանցի փախստականների վերադարձի»։

Ճիշտ է, այդ ամենը Փաշինյանի նոր ընտրական ծրագրում չի լինի, բայց դա նրան չի կասնեցնի։ Ինչպես որ չկասեցրեց 2022-ի հոկտեմբերին Պրահայում, երբ Փաշինյանը հանձնեց Արցախը Ադրբեջանին, թեև 2021-ի ընտրությունների նրա ծրագրում նման բան չկար, և այդպիսի որոշման մանդատ էլ նա չուներ։

Ամփոփելով վերոգրյալը՝ հայոց պետականության համար կանխատեսումն անմխիթար է։ Իհարկե, չարժե խտացնել գույները։ Այնպես չէ, թե Հայաստանում հայ չի մնա, ոչ, իհարկե։ Խոսքն այդ մասին չէ։ Ահավասիկ նույն Ստամբուլում ապրում են տասնյակ հազարավոր հայեր։ Միանգամայն «անվտանգ» ու «ինքնիշխան»: Շատերը՝ բարգավաճ: