ԱԴՐԲԵՋԱՆԱԿԱՆ ԻՆՔՆԱԹԻՌՆԵՐԸ ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒՄ ԵՆ ԻՍՐԱՅԵԼԱԿԱՆ ԱՎԻԱԲԱԶԱՅԻՑ ԲԵՌ ՏԵՂԱՓՈԽԵԼ ԲԱՔՈՒ

Ադրբեջանական Silk Way Airlines բեռնափոխադրող ավիաընկերության թռիչքները դեպի իսրայելական «Օվդա» ավիաբազա նորություն չեն, բայց առավել ուշագրավ է այս թռիչքների ինտենսիվության ու Բաքվի ռեժիմի ռազմական ագրեսիվ գործողությունների համընկնումը:

Այս հանգամանքը 2023 թ. մարտին արձանագրել էր իսրայելական Haaretz օրաթերթը՝ նկատելով, որ «Օվդան» Իսրայելի միակ աերոդրոմն է, որի միջոցով օդային ճանապարհով պայթուցիկներ են ներմուծվում այդ երկիր կամ այնտեղից արտահանվում: Իսկ Ադրբեջանը իսրայելական ռազմամթերքի հիմնական գնորդներից է, և Իսրայելը հատկապես 2016-ից հետո համարվում է Բաքվի ռեժիմի առանցքային ռազմական մատակարարը:

Նախորդ հոդվածում անդրադարձել էինք 2016-2024 թթ. Silk Way Airlines-ի բեռնատարների՝ Իսրայելից դեպի Ադրբեջան թռիչքներին, որոնց թիվը կանոնավոր աճել է այն ժամանակ, երբ Ալիևի ռեժիմը հերթական ռազմական ագրեսիան է սանձազերծել Արցախի և/կամ Հայաստանի դեմ:

Հատկանշական է, որ չնայած 2024 թվականը հայ-ադրբեջանական զինված բախումների առումով պասիվ տարի է եղել, այդուհանդերձ, 2020-ից հետո առաջին անգամ հենց նախորդ տարի է ադրբեջանական բեռնատարների՝ «Օվդայից» տարեկան թռիչքների թիվը հատել 20-ի շեմը: Եթե պատերազմական 2020-ին Silk Way Airlines-ի օդանավերը 26 անգամ էին «Օվդայից» թռել Ադրբեջան, ապա 2024-ին դա արել են 23 անգամ:

Նկատենք, որ հատկապես նախորդ տարեվերջին Ալիևն ու նրա ենթակաները հերթական անգամ աչքի ընկան ագրեսիվ հռետորաբանությամբ, հակահայկական հայտարարություններով, սպառնալիքներով: Այդ ֆոնին պատահական չէր նաև «Օվդա» ավիաբազայից դեպի Ադրբեջան բեռնատար թռիչքների կտրուկ աճը: Միայն 2024 թ. դեկտեմբերին «Հետքն» արձանագրել է այդպիսի 6 չվերթ, այնինչ դրան նախորդած 11 ամիսների ընթացքում առավելագույն ամսական ցուցանիշը եղել է 4-ը (հուլիսին):

Շարունակելով հետևել Silk Way Airlines-ի բեռնատարների «Օվդա»-Ադրբեջան թռիչքներին՝ այս տարվա հունվար-մարտ ամիսներին flightradar24.com կայքի միջոցով մենք հաշվել ենք նմանատիպ 6 չվերթ: Ընդ որում՝ պարտադիր չէ, որ «Օվդայից» մեկնող ինքնաթիռները վայրէջք կատարեն հենց Բաքվում (դրանք երբեմն իջնում են Գյանջայում), սակայն 2025 թ. առաջին եռամսյակում դրանք իջել են միայն Բաքվում:

Ընդգծենք, որ մենք առանձնացրել ենք միայն «Օվդայից» մեկնող թռիչքները, չնայած որ Silk Way Airlines-ը հետադարձով թռիչքներ է կատարում նաև դեպի Թել Ավիվ ու Էյլաթ:

Haaretz-ի տեղեկացմամբ՝ պայթուցիկների տեղափոխումը Իսրայելի գլխավոր՝ Թել Ավիվի «Բեն Գուրիոն» օդանավակայանի միջոցով արգելված է, քանի որ այն գտնվում է խիտ բնակեցված գոտում: Փոխարենը «Օվդան» երկրի հարավային անապատային հատվածում է՝ Էյլաթ քաղաքից մոտ 45 կմ հյուսիս: 1980 թ. կառուցված «Օվդան» նախկինում ոչ միայն ռազմական ավիացիային էր ծառայում, այլև ընդունում էր քաղաքացիական չվերթեր՝ սպասարկելով Էյլաթ քաղաքն ու հարակից բնակավայրերը: Սակայն 2019 թվականից, երբ բացվեց Էյլաթի նոր օդանավակայանը (ուղևորահոսքով այն երկրորդն է «Բեն Գուրիոնից» հետո), «Օվդան» մնաց բացառապես որպես ռազմական աերոդրոմ՝ ավիաբազա:

Այսպիսով՝ ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակում Silk Way Airlines-ի բեռնատարները Բաքու-«Օվդա»-Բաքու երթուղով չվերթեր են կատարել հետևյալ քանակով.

հունվար – 3

փետրվար – 2

մարտ - 1

Ընդգծենք, որ «Օվդայից» Ադրբեջան մեկնելիս Silk Way Airlines-ի ինքնաթիռները հատում են Կիպրոսի, Թուրքիայի ու Վրաստանի օդային տարածքները (տես ստորև):

Հավելենք, որ ադրբեջանական ավիաընկերությունը շահագործում է «Իլ-76ՏԴ» տիպի բեռնափոխադրողներ, սակայն վերոնշյալ բոլոր 6 չվերթերն իրականացրել է 4K-AZ102 գրանցումով ինքնաթիռը:

Վահե Սարուխանյան, Hetq.am