Washington Examiner. ՈՉ ՈՔ, ԲԱՑԻ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻՑ և ԹՈՒՐՔԻԱՅԻՑ, ՇԱՀԱԳՐԳՌՎԱԾ ՉԷ ՂԱՐԱԲԱՂՈՒՄ ԷՍԿԱԼԱՑԻԱՅԻ ՇԱՐՈՒՆԱԿՄԱՄԲ
Թուրքիան ավելի ու ավելի է մեկուսանում միջազգային հանրության կողմից անհապաղ հրադադարի կոչերի ֆոնին «Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պատերազմի սրման հետ կապված»,- գրում է Washington Examiner-ը:
«Մինչ միջազգային հանրությունը խաղաղության կոչ է անում, Թուրքիայի առաջնորդը հրահրում է իր ադրբեջանցի դաշնակցին Հայաստանի դեմ: Ֆրանսիայի, ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարները մտադիր են հրադադարի մասին համատեղ հայտարարություն տարածել:
Այն փաստը, որ Ռուսաստանն ու Արևմուտքն այստեղ իրականում նույն կողմում են, հուշում է, որ ոչ ոք, բացի Ադրբեջանից և Թուրքիայից, շահագրգռված չէ շարունակել էսկալացիան:
Ռուսաստանը մտավախություն ունի իր հարավային սահմանի ապակայունացման համար: Արևմուտքը լրջորեն մտահոգված է քաղաքացիական անձանց աճող տառապանքներով: Այս մտավախությունները սաստկացել են միայն քաղաքացիական օբյեկտների վրա ավելի ու ավելի մահացու հարձակումների ֆոնին:
Անկարան ակտիվորեն աջակցում է ադրբեջանական ռազմական ջանքերին՝ ապավինելով զինյալների և հետախուզական ծառայության աջակցությանը: Էրդողանը սա համարում է մեծ հնարավորություն՝ ապահովելու համար թուրքական կայսրության մասին իր մոլորությունը, որը ղեկավարում է տարածաշրջանային քաղաքականությունը: Բայց երբ հակամարտությունը դառնում է ավելի բուռն, նրա ազգայնական-հուզական բնույթը նույնպես սրվում է: Դա դժվարացնում է կայուն հրադադարի հասնելը:
Մենք դրա օրինակը տեսել ենք իր ժողովրդին ուղղված նախագահ Իլհամ Ալիևի ուղերձում: Ալիևը հստակ ազգայնական հռետորաբանությամբ նախազգուշացնում է որ «գրեթե 30 տարի հայ դահիճները գրավել են մեր երկիրը, ոչնչացրել մեր բոլոր պատմական, կրոնական և մշակութային հուշարձանները: Մենք կվերականգնենք մեր բոլոր մզկիթները»:
Աշխարհը պետք է մտահոգված լինի հակամարտության այս ներկայացմամբ՝ որպես ոչ միայն հակամարտություն տարածքի շուրջ, այլ ազգի ինքնության և պատվի վրա: Ներկայացնելով իր քաղաքական ինքնությունը որպես զտված ազգային ազատագրման իդեալ՝ Ալիևը ցույց է տալիս, որ քիչ հետաքրքրված է փոխզիջման մեջ: Նա կարծում է, որ կարող է ջախջախել Հայաստանը:
Թուրքիայի աջակցությունը կենտրոնական է: Էրդողանի կառավարությունը Ադրբեջանին դրդում է շարունակել իր հարձակումը՝ դատապարտելով խաղաղության հասնելու արտաքին ջանքերը:
Արհամարհելով նախագահ Մակրոնին, ով այժմ այստեղ ղեկավարում է արևմտյան դիվանագիտական ջանքերը, Էրդողանի նախարարներից մեկը այս հանգստյան օրերին համեմատեց նրան Ստալինի հետ: Այս քննադատությունը կապված էր Մակրոնի վերջերս Ֆրանսիայի քաղաքացիական հասարակությանը իսլամը ավելի լավ ինտեգրելու կոչի հետ, բայց դա արտացոլում է միջազգային ճնշմանը ենթարկվելու Էրդողանի չհամաձայնելը:
Այսպիսով, միջազգային հանրությունը կանգնած է ընտրության առջև՝ համաձայնել ընթացիկ արյունահեղության հետ կամ օգտագործել առևտրատնտեսական լծակներ՝ հրադադարի ռեժիմի հասնելու համար: Եթե Արևմուտքն ու Ռուսաստանը միաժամանակ սպառնան նման ճնշմամբ, Ադրբեջանն ու Թուրքիան ստիպված կլինեն նստել բանակցությունների սեղանի շուրջ»: