Последние новости

ԻՆՔՆԻՇԽԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ՝ ԻԲՐև ԲԱՑԱԿԱ ԿԱՏԵԳՈՐԻԱ

2018-ին իշխանության նախընտրական խոստումների շարքում առանձնանում էին Հայաստանի ինքնիշխանության որակական բարձրացման, դրա պատմական մաքսիմումի, արտաքին եւ ներքին լեգիտիմության մասին դրույթները։ Այս ընտրարշավին այդ թեմայով հռետորիկան հասկանալիորեն ավելի համեստ էր, բայց անգամ այդ պարագայում իմքայլականները չէին զլանում որեւէ նախկին իշխանության պաշտոնավարման համեմատությամբ իրենց առաջնորդին վերագրել ինքնիշխանության մտացածին թեզը։

Այդ փորձերը, սակայն, խղճուկ են եւ ծիծաղելի, քանի որ Հայաստանի ինքնիշխանությունն այսօր պատմական մինիմումի վրա է ոչ միայն Երրորդ հանրապետության, այլև նույնիսկ ուշ խորհրդային շրջանի համեմատությամբ, երբ ՀԿԿ Կենտկոմի առաջին քարտուղարներ Յակով Զարոբյանը, Անտոն Քոչինյանը եւ Կարեն Դեմիրճյանը կյանքի գնով հայանպաստ որոշումներ էին կորզում Կենտրոնից։

Մեր ինքնիշխանության ներկայիս մակարդակի մասին պատկերացում կազմելու համար բավական է արձանագրել միայն, որ Հայաստանն ի զորու չէ պաշտպանելու իր պետական սահմանը, բավարար կամք չունի՝ չեզոքացնելու ամիսներ շարունակ իր տարածքում գտնվող թշնամական զինուժին, փաստացի անպաշտպան է թողել նաեւ իր օդային սահմանները, վկան՝ Գեղարքունիքի մարզի խոր թիկունքում եւ ոչ թե անմիջապես սահմանագծի վրա խոցված թշնամական երեք ԱԹՍ-ները։

Հայաստանին միջազգայնորեն պարտադրվող սահմանագծման եւ սահմանազատման աշխատանքներին եւս մենք, փաստացի, չենք մասնակցում, մեր սահմանները սեփական հայեցողությամբ գծում է բացառապես թշնամական զինուժը, լավագույն դեպքում՝ ռուսական խաղաղապահ զորակազմի հրամանատարության մասնակցությամբ։

Երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք Հայաստանի արտաքին քաղաքականության հիմքում դրված էր փոխլրացման կամ կոմպլեմենտարիզմի սկզբունքը։ Երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի կառավարման տարիներին, երբ ՌԴ-Արեւմուտք հարաբերությունները ծայրաստիճան սրվեցին, որոշակի վարկանիշային զոհողությունների գնով, այնուամենայնիվ, հաջողվեց պայմանավորվել Եվրամիության հետ եւ նույնիսկ նրա հետ կնքել գործակցության մեծածավալ պայմանագիր՝ լինելով ԵԱՏՄ-ի եւ ՀԱՊԿ-ի անդամ։

Հայաստանն «Արեւելյան գործընկերության» երկրների շարքում, բացի Բելառուսից, միակն էր, որն ամբողջապես վերահսկում էր ոչ միայն սեփական տարածքը, այլեւ մեկ այլ, թեկուզ չճանաչված պետություն՝ Արցախի Հանրապետությունը։ ԱլԳ անդամ երեք երկիր՝ Վրաստանը, Ուկրաինան եւ Մոլդովան, տարբեր ժամանակներում տարածքային կորուստներ ունեցան նախեւառաջ ՌԴ-ի դերն իրենց արտաքին քաղաքական օրակարգում թերագնահատելու պատճառով։ Այդ շարքում, փաստորեն, վերջին օղակը Հայաստանն էր։ Մենք այլևս չենք վերահսկում ո՛չ Արցախի եւ ո՛չ էլ նույնիսկ սեփական տարածքի մի մասը։

Ո՞րն է այսօր Հայաստանի արտաքին քաղաքականության հիմնաքարը՝ իզմերի բացակայությո՞ւնը, ինչպես հռչակում էր Նիկոլ Փաշինյանը, թե՞ դեռեւս մինչեւ պատերազմը խորհրդարանի ամբիոնից հնչեցրած այն անհեթեթ միտքը, որ մենք ոչ թե փոփոխում ենք մեր արտաքին քաղաքականությունը, այլ նոր ենք ձեւավորում արտաքին քաղաքականություն։ Փաշինյանը դա ասում էր միջազգային իրավունքի սուբյեկտ, ՄԱԿ-ի, ԵԱՀԿ-ի, Եվրոպայի խորհրդի անդամ, աշխարհի հարյուրավոր երկրների հետ տասնամյակների դիվանագիտական հարաբերություններ ունեցող եւ տասնյակ երկրներում դեսպանատներ բացած սեփական երկրի մասին։

Արժե պատկերացնել Հայաստանում հավատարմագրված դիվանագիտական ներկայացուցչությունների ղեկավարների դեմքի արտահայտությունը նրա այդ ձեւակերպումը լսելիս։ Ի վերջո, արտաքին քաղաքականությունն ընդամենը միջոց է, ոչ թե նպատակ։ Այն միջոց է՝ ունենալու անվտանգ և կայուն զարգացող պետություն։

Բայց այսօր մեզ համոզում են, որ արտաքին քաղաքականությունը նպատակ է, որ, օրինակ, Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի սպասվող այցը Երեւան բեկումնային է։ Հարկ է հարց տալ՝ բացի սելֆիից, ողջագուրվելուց եւ արարողակարգային տարրերից՝ ի՞նչ է փոխելու այդ այցը, ինչպես եւ որևէ այլ օտարերկրացի պաշտոնյայի այց մեր երկիր։

    ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА

    • БЕССЛАВНАЯ ДИПЛОМАТИЯ И УНИЧТОЖЕННЫЙ СУВЕРЕНИТЕТ
      2022-02-28 10:26

      Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других  популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в  Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.

    • К НАЦИОНАЛЬНОМУ ПРОБУЖДЕНИЮ – ЧЕРЕЗ ПАМЯТЬ И ЕРАБЛУР
      2022-02-24 13:26

      Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.

    • КОНСЕНСУС ВОКРУГ КРУШЕНИЯ НАЦИОНАЛЬНЫХ ЧАЯНИЙ?
      2022-02-24 10:29

      Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали  постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.

    • СУДЕБНАЯ СИСТЕМА: НАШ ПОЗОР И НАША СОВЕСТЬ
      2022-02-22 10:57

      Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.






    ПОСЛЕДНЕЕ ПО ТЕМЕ