2021-09-01 13:05
Давид САРКИСЯН
ՏՐԱՆՍԳԵՆԴԵՐ ՄԵ՞ԼԸ, ԹԵ՞ ԱՎԵՐՎԱԾ ՂԱԶԱՆՉԵՑՈՑՆ Է ՓԱՇԻՆՅԱՆԻ ԱՆՁՆԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՆԵՐՔՈ
Արցախի զավթված շրջաններ Ալիևի պարբերական այցերի ֆոնին՝ հայաստանյան իշխանության պաթոլոգիկ վախը՝ այցելելու Ստեփանակերտ, գնալով ավելի ցցուն է դառնում։ Սեպտեմբերի 2-ն Արցախի հանրապետության օրն է, սեպտեմբերի 27-ը՝ պատերազմի առաջին տարելիցը, բայց նույնիսկ այս ամսաթվերը չեն ստիպի Փաշինյանին անձնապես ներկա լինելու հիշատակման արարողություններին։
Իսկ Ալիեվն օրեր առաջ Վարանդայի նորակառույց օդանավակայանով էր հիանում, անվանում էր այն Արցախի օդային դարպաս։ Ուշագրավ է, որ կառուցումից տասը տարի անց Ստեփանակերտի օդանավակայանն այդպես էլ ինքնաթիռների համար չշահագործվեց, իսկ ահա Վարանդայի օդանավակայանը՝ հայկական վերահսկողության ներքո մնացած Մարտունու շրջանի անմիջական հարևանությամբ, գործելու է։
Մեծ արագությամբ սեփական, թուրքական, իտալական, իսրայելյան և այլ երկրների ներդրողների ներգրավելով և ենթակառուցվածքներ կառուցելով՝ թշնամին զավթված տարածքներում զուգահեռաբար ոչնչացնում է բոլոր հայկական հետքերը՝ սկսած եկեղեցիներից, վանքերից ու հուշարձաններից, վերջացրած, օրինակ, Շուշիում հայկական բնակելի տներով։
Դե իսկ Հայաստանի վարչապետը կառավարության նիստերում և խորհրդարանի ամբիոնից Ադրբեջանի հետ բարիդրացիության մասին է խոսում, ոչ թե այդ երկրի կողմից հայկական ժառանգության հետևողական բնաջնջման։ Նույն հաջողությամբ օրեր առաջ նա հերթական անգամ հրաժարվեց Շուշին և Հադրութը հայկական քաղաքներ կոչելուց՝ պնդելով, թե այդկերպ կսրի լարվածությունը տարածաշրջանում։ Միգուցե իրավիճակի լիցքաթափման պարզագույն քայլը նաև Զանգեզուրը, Սևանն ու Երևա՞նը ոչ հայկական հայտարարելն է, դա էլ հո վերջնականապես կթոթափի Ադրբեջանի կողմից առկա լարվածությունը։
Ամիսներ առաջ Ռուսաստանի նախագահը հայտարարեց, որ Արցախի քրիստոնեական ժառանգության պահպանումն իր անձնական հոգածության ներքո է։ Ցավոք, Մոսկվան հետևողական չեղավ Արցախի զավթված տարածքներում հայկական քրիստոնեական կոթողների պահպանության հարցում, Շուշիի, Ջրականի, Հադրութի և օկուպացված այլ տարածքների վանքեր, եկեղեցիներ, խաչքարեր, հուշարձաններ և այլ արժեքավոր նմուշներ դաժանաբար ոչնչացվեցին։
Թերևս, նույն ճակատագիրն սպասում է նաև ադրբեջանական վերահսկողության ներքո մնացած հայկական բոլոր քրիստոնեական հուշարձաններին։ Լավագույն դեպքում դրանք կաղվանացվեն, վատագույն դեպքում՝ կոչնչացվեն։ Իհարկե, Նիկոլ Փաշինյանը և քաղաքական մեծամասնությունն իրենց բողոքը կամ վրդովմունքը չեն հայտնի Արցախի զավթված տարածքներում հայկական մշակութային ժառանգության ոչնչացման հարցում։ Անցած տարեվերջին Սիսիանում նրա ասած խոսքը՝ «Տեղ գյուղից այն կողմ Ադրբեջան է», ի թիվս այլ կորուստների՝ ենթադրում էր նաև փաստացի համաձայնություն քրիստոնեական ժառանգությունն աղվանացնելու կամ ոչնչացնելու թշնամական գործելակերպին։
Մեր հնամենի վանքերն ու եկեղեցիները, Արցախի վաղքրիստոնեական կոթողները հո տրանսգենդեր Մել Դալուզյանը չե՞ն, որ Փաշինյանի անձնական պաշտպանության ներքո լինեն։ Տարիներ առաջ նա խորհրդարանի ամբիոնից ասում էր՝ «Մելն իմ անձնական պաշտպանության ներքո է»։ Վարչապետի արժեքային համակարգում, փաստորեն, այդ անձն ավելի բարձր տեղում է և ավելի արժանի հրապարակային պաշտպանության, քան հայկական վտանգված ժառանգությունն Արցախում։
Դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատման դեպքում ադրբեջանցիներն օկուպացված արցախյան տարածքներում վստահաբար հայերի համար զբոսաշրջային ուղևորություններ են կազմակերպելու, այնպես, ինչպես այսօր թուրքերն են անում մեր կորուսյալ հայրենիքում։ Եվ վստահաբար գտնվելու են մեր շատ հայրենակիցներ, որոնք իրենց գիտակցական կյանքում հնարավորություն ունեցած լինելով Արցախ այցելելու՝ չեն եղել այնտեղ, բայց շուտով զավթված Շուշի կգնան և կհիանան իրենց պապերի ժառանգությամբ, եթե, իհարկե, մինչ այդ այնտեղ որևէ հայկական հետք մնացած լինի։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.