2021-09-15 13:02
Давид САРКИСЯН
ԱՐՑԱԽԸ ՄՏՔՈՒՄ ՎԱՌ ՊԱՀԵԼ՝ Ի ՀԵՃՈՒԿՍ ՕՐՎԱ ԻՇԽԱՆՈՒԹՅԱՆ
Այս փուլում օրախնդիր հիմնահարցն, իհարկե, Սյունիքում միջպետական նշանակության ավտոճանապարհի և սահմանապահ դարձած համայնքների անխնա բզկտումն է։ Արտաքին թշնամու կամայականություններն ուղեկցվում են մեր իշխանության լռելյայն համաձայնությամբ և անգամ հավանությամբ։ Տեղանվանական պատերազմում, որն Ադրբեջանն սկսել է մեր դեմ, Փաշինյանն ակնհայտորեն թշնամու ճամբարից է խաղում, վկա՝ նրա կողմից Էյվազլի, Չայզամի և այլ թյուրքածին անվանումների հաճախակի կիրառությունը։
Ցավոք, Սյունիքի և Հայաստանի մյուս մարզերի մտահոգիչ զարգացումների ֆոնին գրեթե իսպառ աչքաթող է արվում Արցախի զավթված շրջաններում մեծ թափով տեղի ունեցող անխնա ադրբեջանականացումը։ Տեղանուններից մինչև քրիստոնեական հուշարձաններ՝ հայկական հետքերն անվերադարձ և վերջնականապես մաքրվում են Արցախից։
Բաքուն արդեն ավանդույթ է դարձրել այսպես կոչված ուդիական համայնքի այցելությունները զավթված Քաշաթաղի շրջան, հատկապես՝ Ծիծեռնավանք, որը 5-րդ հայկական հնագույն վաղքրիստոնեական սրբավայրերից է։ Թշնամին որոշել է առավել «գթասիրտ» գտնվել՝ այն ոչ թե ոչնչացնում է, ինչպես Շուշիի Կանաչ ժամը, այն աղվանացնում՝ ջնջելով հայկական արձանագրություններն ու անվանումը, Ծիծեռնավանքն էլ կոչելով Աղօղլան։
Նույն ճակատագրին է արժանացել նաև Քարվաճառի մարգարիտը՝ Դադիվանքը։ Որպես վանական համալիր՝ այն արդեն իսկ ամբողջապես աղճատված է, թշնամին այն կոչում է իբր աղվանական, իրականում՝ աղավաղված թյուրքական անունով՝ Խուդավենգ։
Ի դեպ, արդեն ամիսներ շարունակ հայ հոգևորականները և ուխտավորները չեն կարողանում հասնել Դադիվանք, նույնիսկ ռուս սահմանապահների ուղեկցությամբ նրանց արգելում են այցելել վանական համալիր՝ անհեթեթ պատճառաբանություններով։ Փոխարենը լուսանկարներից պարզ է դառնում, որ Դադիվանքի տարածքը թշնամական զորքի համար ճոխ կերուխումների կազմակերպման վայր է դարձել։
Փաշինյանի համար անարժեք Շուշին լայն թափով վերակառուցվում է, ավելի ճիշտ՝ մաքրվում պատերազմի և հայկական ներկայության բոլոր հետքերից։ Հունոտի կիրճի ափին գտնվող Կատարոտը՝ աշխարհի ամենահիասքանչ բնապատկերներից մեկը, դարձել է մուղամի փառատոնի, ձիարշավների, օտարերկրացի պաշտոնյաների այցերի հիմնական վայր։ Գերված քաղաքի մեծադիր ադրբեջանական դրոշն ու լուսավորված փողոցները երևում են Ստեփանակերտի բոլոր անկյուններից։
Ադրբեջանն ամեն ինչ անում է Արցախում մնացած հայությանն ահաբեկելու և հոգեբանական տեռորի մեջ պահելու համար՝ պարբերաբար խոսում է Լաչինի միջանցքի հնարավոր փակման, ռուս խաղաղապահներին մանդատ չտրամադրելու, Ստեփանակերտն արբանյակներով և այլ միջոցներով ամբողջապես հսկելու և այլ թշնամական գործողությունների մասին։ Հայաստանը, որն Արցախի անվտանգության երբեմնի երաշխավորն էր, ոչ միայն լուռ է, այլև ի զորու չէ հակադարձելու անգամ սեփական անվտանգությանը նետված մարտահրավերներին։
Ոչ միայն Արցախի, այլև Հայաստանի բնավակայրերի ադրբեջանականացման քարոզչությունը թշնամի երկրում նոր ու անասելի թափ է առել։ Կապանը, Գորիսը, Եղեգնաձորը, Վարդենիսը, Սևանը, Մասիսը և անգամ Երևանը Բաքվի փողոցներում լայնորեն ներկայացվում են իբրև հնագույն ադրբեջանական բնակավայրեր։ Ի պատասխան դրա՝ ԱԺ-ում իշխող խմբակցությունն ինչ-որ խորհրդային քարտեզներով հիմնավորում է մեր տարածքում ադրբեջանական ոստիկանական հենակետի գոյությունը։
Ալիևը անցած տասն ամսում արդեն յոթ-ութ անգամ իր ընտանիքի անդամների հետ եղել է Շուշիում։ Նրա հայ պաշտոնակիցը, պարզվում է, պատերազմից հետո, ընդհակառակը, լրջորեն վերաիմաստավորել է «Արցախը Հայաստան է վերջ» բացականչությունը և չի այցելում Ստեփանակերտ։ Փաշինյանն այսքան տասնամյակում Հայաստանի առաջին ղեկավարն էր, որ չմեկնեց Արցախ ո՛չ մայիսի 9-ին, ո՛չ սեպտեմբերի 2-ին։
Մինչդեռ 2018-ի մայիսի 8-ին՝ իր ընտրության օրը, նա ասում էր, թե խորհրդանշական է, որ ինքը վարչապետ է ընտրվում հենց Շուշիի ազատագրման օրը։ Փաստորեն, այդ խորհուրդը պետք է լիներ Շուշիի հանձնումը։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.