2021-10-16 14:41
Давид САРКИСЯН
ՊԱՐՏԱԴՐՎՈՂ ԽԱՂԱՂՈՒԹՅԱՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐ՝ ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՈՒ ՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ՆՈՐ ԿՈՐՈՒՍՏՆԵՐԻ ԳՆՈՎ
Արցախա-ադրբեջանական շփման գծում և Հայաստանի պետական սահմանի Երասխի հատվածում թշնամու ակտիվության հերթական փուլը վկայում է Բաքվի մարտավարական նոր նպատակների մասին։ Արցախի՝ մեզ մնացած հատվածի վրա, որտեղ տեղաբաշխված են ռուս խաղաղապահները, Ադրբեջանը չի կարող լայնածավալ հարձակում գործել, մնում է նոր գերակա բարձունքներ նվաճելու նպատակով գրոհել մեր դիրքերը։ Նորշենի ուղղությամբ թշնամու հարձակումն ու դիրքի ոչնչացումը, փաստորեն, հետպատերազմյան մեկ տարում Արցախի դեմ ամենասանձարձակ ոտնձգությունն էր։
Ով ապրում է մշտական պատերազմի պայմաններում, լավ գիտի, որ կողմերը մշտապես փոփոխական հաջողություններ են ունենում։ Փաստն այն է, որ այսօր չկա ո՛չ արցախա-ադրբեջանական, ո՛չ էլ հայ-ադրբեջանական սահման չկա, կա ընդամենը առաջնագիծ։ Մյուս կողմից՝ թշնամու ամրացված պաշտպանական դիրքերի դիմաց մեր զինվորն անձրևի տակ դեռևս քնում է վրանում։ Կա՞ որևէ բացատրություն կամ արդարացում նոր ձևավորված առաջնագծի կահավորման իսպառ բացակայության հարցում։ Չկա և չի կարող լինել։
Պատերազմի օրերին մեզ գրեթե ամեն օր ասում էին, թե մարտավարությունը ենթադրում է, որ մի օր կարող ես նահանջել, հաջորդ օրը՝ գրոհել: Իրապես, պատերազմը ենթադրում է լայնածավալ զորաշարժեր, հնարավորինս քիչ կորուստներով համազորային մարտի պլանավորում, նպաստավոր դիրքերի զբաղեցում և կահավորում:
Հետպատերազմյան մեկ տարում՝ հարաբերական խաղաղության պայմաններում, ի՞նչն էր խանգարում Գլխավոր շտաբին ամրացնելու նոր զբաղեցրած դիրքերն ու հենակետերը կամ կասեցնելու թշնամու առաջխաղացումը քո տարածքի ներսում։
Ակնհայտ է, որ առանց հակամարտության մեջ ներգրավված դերակատար երկրների համաձայնության կամ առնվազն տեղեկացման՝ Ադրբեջանը չի կարող լայնածավալ սադրանքներ հրահրել սահմանագծում։ ՌԴ-ի չեզոքությունը և Թուրքիայի՝ Բաքվին ամեն կերպ պատերազմի մղելը ինչ-որ փուլում կարող են հանգեցնել ամբողջ առաջնագծի երկայնքով կարճատև, բայց արյունալի մարտական գործողությունների։ Այդ պարագայում առավել կարևոր բան կա՞, քան մեր զորքերի մարտական պատրաստականությունը, զինվածությունը և դիրքերի կահավորումը: Այս ուղղություներից որո՞վ է անցած մեկ տարում բավականաչափ ջանք գործադրվել։
Ի վերջո, Բաքուն առայսօր պատասխանատվության չի ենթարկվել այլ պետության (թեկուզև չճանաչված) մայրաքաղաքի խաղաղ բնակչությանը և քաղաքացիական ենթակառուցվածքները թիրախավորված ռմբահարելու համար։ Մարդասիրական այն աղետը, որն առաջացել է Արցախում, ներառյալ Ստեփանակերտում, Բաքվի ագրեսիայի հետևանքով, որևէ ազդեցիկ միջազգային կառույցի կողմից արձանագրված և դատապարտված չէ։ Փոխարենը Ադրբեջանում հավատարմագրված դեսպաններին պարբերաբար ուղեկցում են Գանձակ, Թարթառ կամ այլ քաղաքներ՝ տեսնելու հայկական զինուժի հրթիռային հարվածների հետքերը։
Ի վերջո, 44-օրյա պատերազմը ցույց տվեց, որ ամեն հերթական հարձակումն սկսվում է Թուրքիայի հետ համատեղ զորավարժությունից հետո, երբ թուրք հրահանգիչներն ակտիվորեն մասնակցում են մարտական գործողությունների, հատկապես օդուժի կառավարմանը, հավաքագրված վարձկաններն էլ մարտական խնդիրներ են ստանում։
Հետպատերազմյան մեկ տարում ադրբեջանցիները թուրքերի հետ համատեղ մոտ մեկ տասնյակ զորավարժություն են անցկացրել, Հայաստանը՝ ընդամենը երկուսը։ Պարտադրվող խաղաղության պայմանագրի գինը, փաստորեն, մարդկային ու տարածքային նորանոր կորուստնե՞րն են։
ПОСЛЕДНИЕ ОТ АВТОРА
-
2022-02-28 10:26Кто сегодня помнит, что именно наобещал с приходом к власти Пашинян в сфере внешней политики и дипломатии в числе множества других популистских обещаний социально-экономического характера? Выяснилось, в Министерстве иностранных дел, так же, как и в других сферах, не только растеряны многолетние институциональные традиции, но и дипломатическая служба и межгосударственные контакты стали предметом насмешек. Все это более чем наглядно было продемонстрировано в течение всей 44-дневной войны и после ее окончания – по сей день. Тогда как именно в этот критический период необходима была неустанная внешнеполитическая работа.
-
2022-02-24 13:26Провал правящим большинством проекта заявления, осуждающего «Шушинскую декларацию», - отнюдь не экстраординарный и вполне ожидаемый шаг. Куда более удивительным было бы обратное, поскольку не изменились ни Турция с Азербайджаном, ни наши власти. Армянская дипломатия, в том числе и парламентская, сегодня настолько беззубая и услужливая, что не может позволить себе даже обсудить, а уж тем более - осудить очевидно антиармянский документ. Только заслужившие звание национального героя Азербайджана деятели могут обосновать свой отказ так, как это несколько дней назад сделали члены правящей ГД на заседании комиссии НС по внешним связям.
-
2022-02-24 10:29Кто испытывает боль от потерь в войне? Власть, оппозиция, национальная элита или весь народ? Может, никто? Если бы мы ощущали общую боль утраты, вряд ли после такого тяжелого поражения проявили бы столь недопустимое национальное равнодушие и игнорировали постоянные предупреждения и угрозы. Народ, осознающий потерю, не пошел бы за виновным в ней, не поверил бы более его лжи, сориентировался бы, наконец, что для него важнее: ненависть к предыдущим властям или любовь к государству и Родине.
-
2022-02-22 10:57Системный государственный кризис в стране власти пытаются замаскировать фрагментарными решениями и реформами, приправив их завесой своей легитимности. Тезисы Пашиняна о собственной легитимности на самом деле, конечно же, надуманны и ничтожны, поскольку его решения - от кадровой политики до отраслевых реформ - не сопровождаются публичными обсуждениями.